Răng cối là gì? Có thay không? Những điều cần lưu ý

Răng cối, còn được gọi là răng hàm, là những chiếc răng có kích thước lớn nằm phía sau răng cửa. Răng cối có vai trò vô cùng quan trọng trong việc nghiền nát và xay nhỏ thức ăn. Vậy răng cối là gì? Răng cối có thay đổi theo thời gian như răng sữa không? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về răng cối qua bài viết sau đây.

Khái niệm răng cối

Răng cối được coi là những chiếc răng có vai trò vô cùng quan trọng đối với quá trình ăn nhai của con người.

Cụ thể, răng cối bao gồm các răng hàm nằm phía sau răng cửa, gồm răng tiền cối và răng cối.

Ở người trưởng thành, có tổng cộng 32 chiếc răng cối, với mỗi bên hàm trên và hàm dưới đều có 8 chiếc. Số lượng nhiều như vậy cho thấy răng cối chiếm tỷ lệ lớn trong cấu trúc răng miệng của con người.

Răng cối có hình dạng khối vuông vức, thân răng lớn, bề mặt răng có rất nhiều rãnh và gờ, tạo độ nhám giúp việc nghiền nát và xay thức ăn được hiệu quả.

Chính vì vậy, răng cối đóng vai trò hết sức quan trọng trong quá trình ăn uống của con người, giúp nghiền nhỏ và xay nát thức ăn thành các mảnh vụn li ti trước khi đưa xuống dạ dày. Nhờ răng cối mà thức ăn được xử lý nhuyễn và dễ tiêu hóa hơn, quá trình hấp thụ dinh dưỡng trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.

Như vậy, có thể thấy răng cối đóng vai trò then chốt trong hệ thống tiêu hóa của con người. Vì thế, việc chăm sóc và bảo vệ răng cối luôn khỏe mạnh là điều cực kỳ quan trọng.

Các loại răng cối

Răng cối được chia thành 2 loại chính:

Răng tiền cối

Răng tiền cối được xem là 4 chiếc răng đầu tiên nằm ngay phía sau răng cửa của cả hàm trên và hàm dưới. Đây được coi là nhóm răng cối đầu tiên trong hệ thống răng cối của con người.

So với các răng cối nằm phía sau, răng tiền cối có kích thước nhỏ hơn. Cụ thể, chiều cao và diện tích bề mặt tiếp xúc của răng tiền cối đều nhỏ hơn so với răng cối.

Tuy kích thước nhỏ hơn nhưng răng tiền cối vẫn đóng vai trò quan trọng trong quá trình ăn nhai ban đầu của con người. Cụ thể, răng tiền cối sẽ tiếp nhận và cắt, nghiền nhỏ các mảnh thức ăn lớn thành các mảnh nhỏ hơn trước khi chuyển thức ăn vào khu vực răng cối phía sau.

Nhờ răng tiền cối mà thức ăn được cắt và làm nhỏ lần đầu tiên, giúp quá trình nghiền nát và xay thức ăn của răng cối phía sau được dễ dàng và thuận lợi hơn. Qua đó, thức ăn được xử lý nhuyễn và sẵn sàng để tiêu hóa tốt nhất.

Như vậy, mặc dù kích thước nhỏ hơn nhưng răng tiền cối vẫn đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu của quá trình nhai và nghiền nát thức ăn của con người. Chúng góp phần quan trọng vào việc xử lý thức ăn thành dạng dễ tiêu hóa và hấp thụ nhất.

Răng cối

Răng cối được xem là nhóm răng cối lớn và quan trọng nhất trong hệ thống răng cối của con người.

Cụ thể, răng cối bao gồm 12 chiếc răng cối lớn nằm ngay phía sau răng tiền cối, gồm 6 chiếc ở mỗi bên hàm trên và hàm dưới.

Đây là những chiếc răng có kích thước lớn nhất trong hệ răng cối của con người. Chúng có chức năng chính là nghiền nát và xay nhỏ các mảnh thức ăn đã được cắt nhỏ bởi răng tiền cối thành những hạt li ti.

Cụ thể:

• Răng cối hàm trên gồm 3 chiếc răng cối lớn mỗi bên, có mặt ngoài lồi ra và mặt trong lõm vào. Nhờ đặc điểm này mà răng cối hàm trên có khả năng nghiền nát mạnh mẽ và xay các mảnh thức ăn thành hạt nhỏ.
• Răng cối hàm dưới cũng gồm 3 chiếc mỗi bên, có mặt ngoài lồi ra và mặt trong phẳng. Răng cối hàm dưới có chức năng giữ chặt, ổn định thức ăn và tiếp tục xay nhuyễn các mảnh thức ăn.

Như vậy, răng cối hàm trên và hàm dưới kết hợp chặt chẽ với nhau tạo thành một cơ cấu xay nghiền hoàn hảo, biến các mảnh thức ăn thành dạng dễ tiêu hóa và hấp thụ nhất. Đây chính là nhóm răng quan trọng nhất để hoàn thành quá trình nhai và nghiền nát thức ăn một cách hiệu quả.

Đặc điểm giải phẫu của răng cối

Răng cối có một cấu tạo phức tạp gồm nhiều thành phần khác nhau, mỗi phần đóng một vai trò riêng biệt, tạo nên chức năng chính của răng cối đó là nhai và nghiền nát thức ăn. Các đặc điểm giải phẫu chính của răng cối bao gồm:

• Thân răng cối chia thành 3 phần: mũi răng, thân răng và rễ răng. Trong đó, rễ răng là phần quan trọng nhất, gồm 2-4 nhánh rễ hình nón, giúp gắn chặt phần thân răng vào ổ xương hàm. Các sợi gân ở rễ răng có tính đàn hồi cao, cho phép răng chịu được các lực nhai mạnh mà không bị lung lay.
• Mão răng: là phần nhô lên trên bề mặt da ngoài miệng và ngoài xương hàm. Đây là phần tiếp xúc trực tiếp với thức ăn.
• Men răng là lớp vỏ bọc bên ngoài cứng nhất của răng cối, có độ dày khoảng 2-2,5mm. Men răng có thành phần chủ yếu là canxi và photpho cùng các khoáng chất vi lượng, tạo nên độ cứng và màu trắng đục đặc trưng. Chức năng chính của men răng là bảo vệ các cấu trúc bên trong.
• Ngà răng nằm phía dưới men răng, chiếm khoảng 90% thể tích răng cối. Thành phần chính của ngà răng là các tinh thể hydroxyapatit tạo độ cứng, bền cho răng.
• Tủy răng ở tâm răng bao gồm mạch máu nuôi dưỡng răng và dây thần kinh cảm giác đau. Khi tủy răng bị viêm nhiễm sẽ gây đau nhức răng.
• Bề mặt răng cối có các gờ và rãnh sâu, tạo độ nhám giúp nghiền nát hiệu quả thức ăn khi nhai. Số lượng và độ sâu các rãnh gờ tăng dần từ răng cối trước ra sau.

Như vậy, cấu tạo phức tạp của răng cối cho phép chúng thực hiện tốt vai trò nhai và nghiền thức ăn của mình. Việc bảo vệ cấu trúc giải phẫu này luôn khỏe mạnh chính là chìa khóa để duy trì chức năng ăn nhai lâu dài.

Răng cối có thay đổi theo thời gian không?

Khác với răng sữa, răng cối được coi là răng vĩnh viễn, có nghĩa là chúng không thay đổi hoặc rụng theo chu kỳ như răng sữa. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là răng cối luôn giữ nguyên trạng ban đầu suốt cuộc đời.

Theo thời gian, răng cối vẫn có thể xảy ra một số thay đổi, biến đổi hoặc hư hỏng do các nguyên nhân sau:

• Do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể khi con người ngày càng cao tuổi. Lớp men răng dần bị mòn mỏng đi, khiến lộ ra lớp ngà bên trong có màu vàng nhạt.
• Do bị sâu răng, khi axit do vi khuẩn trong miệng tiết ra làm tan rã men và ngà răng dần theo thời gian. Nếu không được điều trị kịp thời, sâu răng sẽ lan rộng vào bên trong gây đau nhức và hỏng răng nặng hơn.
• Do các tác động cơ học mạnh từ bên ngoài như va đập, cắn phải đồ cứng… dẫn tới trầy xước, mẻ cạnh hay thậm chí là gãy vỡ răng.
• Do quá trình nhai không đều, nhai chệch hướng khiến một số vùng răng bị mòn nhiều hơn dần theo thời gian.

Chính vì vậy, mặc dù được gọi là răng vĩnh viễn nhưng răng cối vẫn cần được chăm sóc đúng cách, thường xuyên để hạn chế các hư hỏng có thể xảy ra theo thời gian. Việc bảo vệ răng cối luôn khỏe mạnh là vô cùng quan trọng.

Răng cối bị mất có mọc lại được không?

Khi bị mất đi, răng cối sẽ không thể mọc lại tự nhiên được như răng sữa. Điều này xuất phát từ đặc điểm giải phẫu và quá trình phát triển của răng cối:

• Sau khi răng cối mọc ra hoàn chỉnh, ổ xương chứa răng đã hợp nhất hoàn toàn với xương hàm và không còn khả năng tái tạo lại răng mới.
• Răng cối không có khả năng tái tạo lại tủy răng để hình thành răng mới thay thế cho răng bị mất, khác với răng sữa.
• Quá trình mọc răng cối diễn ra 1 lần duy nhất trong đời, sau đó không lặp lại.

Chính vì thế, khi bị mất đi, răng cối sẽ không thể phát triển và mọc trở lại tự nhiên được nữa. Đây là đặc điểm quan trọng phân biệt răng cối với răng sữa.

Khi bị mất răng cối, các giải pháp để phục hồi khả năng ăn nhai bao gồm: làm răng giả cố định hoặc tháo lắp, làm cầu răng nối với răng còn lại, hoặc bọc răng sứ… Tuy nhiên, tất cả đều mang tính chất thay thế chứ không phải là răng cối tự nhiên mọc lại.

Cách chăm sóc và bảo vệ răng cối

Răng cối đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc nhai và nghiền nát thức ăn hàng ngày. Chính vì vậy, việc bảo vệ và chăm sóc răng cối cần được chú trọng. Dưới đây là những lưu ý chi tiết để giữ gìn răng cối luôn khỏe mạnh:

• Đánh răng đúng cách và đủ 2 lần mỗi ngày, mỗi lần ít nhất 2 phút để loại bỏ triệt để mảng bám và thức ăn thừa. Sử dụng bàn chải có đầu mềm, lông chải mịn, đánh theo chuyển động tròn đều từ trong ra ngoài và từ trên xuống dưới.
• Sử dụng chỉ nha khoa thường xuyên, ít nhất 1 lần/ngày để vệ sinh sạch sẽ kẽ răng và các vùng khó đến. Cần thận trọng khi sử dụng chỉ nha khoa để tránh tổn thương nướu răng.
• Đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra tình trạng răng miệng và phát hiện các vấn đề như sâu răng, viêm nướu,… nhằm điều trị kịp thời.
• Hạn chế ăn các loại thực phẩm và đồ uống có hại cho răng: đường, bánh kẹo, nước ngọt có gas… vì chúng tạo môi trường axit dễ phá hủy men răng.
• Bổ sung đủ canxi và các chất dinh dưỡng cần thiết cho răng từ chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Các thực phẩm giàu canxi như sữa, pho mát, các loại đậu, cá, tôm, cải xoăn…
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài để hạn chế tình trạng nghiến răng gây mòn răng và các vấn đề răng miệng.
• Sử dụng nước súc miệng chuyên dụng để kháng khuẩn và ngăn ngừa viêm nướu, sâu răng.

Hy vọng bài viết của Hệ thống Nha khoa Emedic Group đã cung cấp những thông tin hữu ích để mọi người hiểu rõ hơn về răng cối và cách chăm sóc, bảo vệ răng cối đúng cách. Hãy luôn đặc biệt quan tâm đến sức khỏe răng miệng của bản thân và gia đình nhé!

Ngoài ra, đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.