Trẻ sốt mọc răng: Dấu hiệu nhận biết và cách chăm sóc của ba mẹ

Mọc răng là giai đoạn quan trọng đánh dấu sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, đây cũng là thời kỳ khiến nhiều bé gặp khó khăn và mẹ bỉm cũng lo lắng không ít. Trẻ sốt khi mọc răng là tình trạng thường gặp do nhiều nguyên nhân gây ra. Vậy khi nào thì trẻ sốt mọc răng? Làm thế nào để xử lý đúng cách? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.

Trẻ mọc răng vào khoảng thời gian nào?

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), trẻ bình thường sẽ bắt đầu mọc chiếc răng đầu tiên vào khoảng 6-12 tháng tuổi. Tuy nhiên, mỗi trẻ lại có thời điểm phát triển riêng biệt nên có trẻ sớm hơn, muộn hơn so với khung thời gian trên 1 chút.

Theo kinh nghiệm của các bác sĩ nhi khoa, đa số trẻ sinh non hay trẻ có cân nặng khi sinh thấp sẽ có xu hướng mọc răng muộn hơn so với các bé khác. Bên cạnh đó, trẻ sinh thường và có cân nặng bình thường thì thời điểm mọc răng sẽ đúng theo khung 6-12 tháng như khuyến cáo của AAP.

Theo nghiên cứu, giới tính cũng có ảnh hưởng nhất định tới thời điểm mọc răng của trẻ. Cụ thể, bé gái có xu hướng mọc răng sớm hơn so với bé trai khoảng 2 tuần. Sự khác biệt này được cho là do bé gái phát triển nhanh hơn về thể chất so với bé trai. Do đó, hệ xương và răng của bé gái cũng vì thế mà hoàn thiện sớm hơn. Tuy nhiên, dù có khác biệt nhỏ về thời gian, quá trình mọc răng của cả bé trai và gái vẫn nằm trong khoảng 6-12 tháng tuổi.

Sau khi sinh được 6-12 tháng, hàm trên của trẻ sẽ xuất hiện 2 chiếc răng cửa giữa đầu tiên. Đây được xem là khởi đầu cho hành trình dài 20 chiếc răng sữa của trẻ. Tiếp theo, các răng cửa 2 bên sẽ lần lượt mọc ra. Sau đó tới lượt răng nanh và cuối cùng là răng hàm hoàn thiện hàm trên. Bên dưới hàm, răng cửa giữa cũng sẽ mọc trước, sau đó lần lượt tới răng bên. Răng nanh và răng hàm dưới cũng lần lượt mọc ra sau răng cửa.

Như vậy, quy trình mọc răng của trẻ được xác định rõ ràng. Từ đó, các bậc phụ huynh có thể dự đoán và chuẩn bị tâm lý khi con bước sang giai đoạn then chốt này.

Những dấu hiệu nhận biết trẻ đang mọc răng

Để nhận biết trẻ đang ở giai đoạn mọc răng, các mẹ có thể căn cứ vào một số dấu hiệu sau:

Trẻ chảy nhiều nước dãi

Hiện tượng trẻ chảy nhiều nước dãi thường xảy ra thường xuyên ở trẻ trong giai đoạn mọc răng. Theo các bác sĩ nhi khoa, khi răng non chuẩn bị đâm ra, nướu bị kích thích mạnh do sự di chuyển của răng. Lúc này, các tuyến nước bọt sẽ hoạt động mạnh hơn, tiết ra nhiều nước bọt hơn bình thường.

Ở một số trẻ, lượng nước bọt nhiều đến mức chảy ra ngoài khóe miệng hoặc nhỏ giọt xuống cằm áo. Lúc khác, chúng lại khiến bé phải liên tục nuốt vào bên trong. Dù vậy thì đây cũng chỉ là hiện tượng bình thường, cha mẹ không cần quá lo lắng.

Để giảm bớt tình trạng này, cha mẹ có thể lau sạch miệng cho con thường xuyên. Bên cạnh đó, cho bé uống nhiều nước cũng sẽ giúp bù đắp lượng nước mất đi và giữ vệ sinh răng miệng.

Nổi mẩn xung quanh cằm và miệng

Khi răng sắp mọc ra, vùng nướu bị phình lên, viêm tấy do tổn thương. Điều này khiến xung quanh miệng và cằm của bé dễ bị đỏ, sưng một chút.

Ở một vài trẻ, các vết đỏ sưng có thể biến thành mụn nước nhỏ, gây khó chịu hơn. Lúc này, cần đặc biệt chú ý theo dõi. Nếu thấy mụn nước vỡ ra, dễ viêm nhiễm thì phải đi khám cho bé ngay.

Để làm dịu vùng da bị kích ứng do mọc răng, các mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm, sạch
• Đắp khăn lạnh để làm dịu vùng da bị mẩn đỏ
• Thoa kem dưỡng ẩm cho da mặt của bé
• Không nên chườm đá trực tiếp lên da

Cùng áp dụng những mẹo nhỏ trên, hi vọng tình trạng khó chịu do sưng mẩn xung quanh miệng khi trẻ mọc răng sẽ nhanh chóng được cải thiện.

Hay nhai cắn

Khi răng chuẩn bị mọc ra, bé thường có biểu hiện hay đưa tay và các vật dụng vào miệng để cắn rất nhiều. Đây chính là dấu hiệu đặc trưng của giai đoạn mọc răng sắp diễn ra.

Theo các chuyên gia, khi răng non đẩy lên gây áp lực lên nướu, trẻ cảm thấy khó chịu, đau rát. Việc cắn vào đồ vật sẽ khiến bé bớt khó chịu bởi áp lực được giảm bớt.

Các đồ vật mà trẻ thường hay cắn bao gồm: tay của mình, đồ chơi, gối ôm, khăn mềm… Thông thường các bé cắn nhẹ và trong thời gian ngắn chứ không gây tổn thương hoặc để lại dấu răng.

Để giúp con vượt qua giai đoạn này, mẹ có thể cho bé cắn vòng cao su đặc biệt cho trẻ mọc răng. Hoặc đơn giản hơn là đưa cho bé một chiếc khăn mềm, sạch để cắn thay vì cắn tay.

Trẻ bị sốt nhẹ

Sốt nhẹ ở mức dưới 38,5 độ C là hiện tượng thường gặp ở trẻ trong giai đoạn mọc răng. Theo các bác sĩ nhi khoa, nguyên nhân gây sốt cho trẻ khi mọc răng chủ yếu là:

• Do viêm nhiễm nướu răng khi chiếc răng non đẩy lên, gây tổn thương vùng da.
• Do hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng lại quá trình mọc răng bằng cách tiết ra các chất gây viêm.
• Do sự thay đổi nội tiết tố nội sinh gây rối loạn chức năng tiêu hóa.

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác như viêm amidan, viêm phế quản cũng có thể khiến trẻ sốt khi đang trong giai đoạn mọc răng.

Bú kém hơn

Khi răng sắp mọc ra, lớp cứng bao bọc bên ngoài bị tổn thương, lộ ra những răng non. Lúc này, vùng nướu hàm bị đau nhức, viêm nhiễm khiến trẻ cảm thấy đau đớn khi bú mẹ.

Thông thường các bé sẽ bú ít và ngắt quãng hơn. Chúng bú được một lúc rồi lại phải dừng lại vì cơn đau quá khó chịu. Nhiều trẻ sẽ quấy khóc thét lên vì đau rát vùng miệng khi mẹ cho bú.

Ngoài ra, một số trẻ còn có biểu hiện bỏ bú hoàn toàn và từ chối khi mẹ đưa vú cho bé. Lượng sữa bú của các bé cũng ít đi rõ rệt trong giai đoạn này.

Để giúp con vượt qua giai đoạn khó khăn, mẹ có thể xoa bóp nhẹ nhàng vùng hàm cho bé. Đồng thời, tập cho con uống sữa bằng ly thay vì bình để tránh tiếp xúc với vùng miệng đang đau rát.

Trẻ quấy khóc

Quấy khóc là biểu hiện rất phổ biến ở trẻ khi răng đang trong giai đoạn mọc. Lúc này, vùng nướu hàm bị viêm nhiễm, đau nhức kéo dài khiến bé vô cùng khó chịu. Chúng thường xuyên quấy khóc thét lên, khóc ngằn ngặt vì cơn đau không thể chịu đựng nổi.

Bên cạnh đó, một số trẻ cũng gặp tình trạng mất ngủ, giấc ngủ bị gián đoạn vì cơn đau âm ỉ không ngừng. Ban đêm khi răng đau hành hạ nhiều hơn, các bé cũng dễ giật mình, quấy khóc dữ dội và khó trấn tĩnh trở lại.

Đây chỉ là biểu hiện bình thường trong giai đoạn mọc răng của bé. Cách tốt nhất để giúp con là bình tĩnh động viên, vỗ về và cho bé súc miệng bằng nước ấm pha muối để dịu vùng đau nhức.

Nguyên nhân khiến trẻ bị sốt khi mọc răng

Theo các nghiên cứu mới nhất của các nhà khoa học, có 4 nguyên nhân chính sau đây có thể gây ra tình trạng trẻ bị sốt khi đang trong giai đoạn mọc răng:

Do viêm nhiễm nướu răng

Viêm nhiễm ở nướu răng được xem là căn nguyên hàng đầu gây ra tình trạng trẻ bị sốt trong giai đoạn mọc răng. Theo các bác sĩ nhi khoa, bình thường răng của trẻ được bao phủ một lớp mô cứng bên ngoài. Khi răng lớn dần và di chuyển lên phía trên để mọc ra ngoài, lớp mô cứng bị rách tổn thương, lộ ra phần răng non mềm yếu hơn.

Lúc này, các vi khuẩn trong khoang miệng sẽ xâm nhập qua vết rách, gây viêm nhiễm ở nướu. Nướu bị sưng tấy, đỏ ửng, đau nhức và dễ chảy máu khi có tác động cọ xát nhẹ. Tình trạng viêm nhiễm nướu này kích thích hệ thần kinh và tuần hoàn, khiến cơ thể phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ lên cao – dẫn tới trẻ bị sốt. Mức độ sốt thường nhẹ, dưới 38,5 độ C.

Như vậy, việc nướu răng bị viêm đau, sưng tấy khi răng mọc là nguyên nhân rất phổ biến gây ra tình trạng trẻ sốt khi đang ở giai đoạn mọc răng.

Do phản ứng của hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch là “lá chắn” bảo vệ cơ thể chống lại mọi mầm bệnh và yếu tố lạ từ bên ngoài xâm nhập. Việc mọt răng sắp mọc ra tuy là quá trình sinh lý bình thường nhưng bản thân nó cũng như một “vật lạ” mà hệ miễn dịch cần ứng phó. Cụ thể, khi thấy “kẻ xâm nhập” – chiếc răng sữa non – đang ở ngay sát dưới lớp niêm mạc miệng đang yếu đi vì bị viêm, hệ miễn dịch coi đây như một mối đe dọa tiềm tàng. Do đó, chúng sẽ tiết ra các hợp chất gây viêm và sốt như histamin, prostaglandin…để ứng chiến.

Quá trình này khiến vùng hàm của trẻ viêm nhiễm hơn, nướu đỏ và sưng hơn. Đồng thời nhiệt độ cơ thể cũng tăng cao hơn mức bình thường – dẫn đến tình trạng trẻ bị sốt.

Do rối loạn tiêu hóa

Theo các nghiên cứu gần đây, quá trình mọc răng của trẻ có liên quan mật thiết với chức năng tiêu hóa. Cụ thể, khi vùng miệng và hàm bị tổn thương, viêm đau do răng mọc thì hoạt động ăn uống của trẻ cũng bị ảnh hưởng.

Thông thường các bé sẽ bỏ bú, bú ít hơn và chán ăn các thức ăn lỏng, mềm. Điều này dẫn tới tình trạng dinh dưỡng kém, cơ thể mệt mỏi, sức đề kháng suy giảm. Lúc này, việc bé dễ mắc các bệnh về đường tiêu hóa và tình trạng sốt cũng dễ xảy ra hơn.

Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng quá trình nhai nuốt gặp khó khăn còn khiến trẻ bị trào ngược thức ăn lên thực quản. Điều đó càng làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn tiêu hóa, khiến cơ thể dễ mắc bệnh, dễ bị sốt hơn.

Do các nguyên nhân khác

Ngoài 3 nguyên nhân chính kể trên, một số căn nguyên khác cũng có thể gây ra hiện tượng trẻ bị sốt trong giai đoạn mọc răng, bao gồm:

• Viêm họng: Khi họng bị viêm nhiễm, sưng đỏ, trẻ cũng có thể bị sốt. Tuy nhiên, các triệu chứng đi kèm như đau rát họng, ho nhiều có thể giúp phân biệt với sốt do mọc răng.
• Viêm amidan: Amidan bị viêm cũng khiến trẻ sốt và có biểu hiện đau rát, nuốt vướng. Tuy nhiên, chúng thường gây sốt cao hơn so với mọc răng.
• Viêm tai giữa: Khi tai giữa bị viêm nhiễm, chất nhầy tích tụ cũng khiến trẻ sốt. Tuy nhiên, các dấu hiệu đi kèm như đau tai, chảy mủ tai có thể giúp phân biệt với nguyên nhân do mọc răng.

Như vậy, đa phần các trường hợp trẻ bị sốt khi mọc răng đều do sự thay đổi về sinh lý, sự xuất hiện của răng non gây kích ứng và viêm nhiễm các mô. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ bình tĩnh ứng phó với hiện tượng này.

Mức độ và thời gian trẻ sốt mọc răng

Sốt ở trẻ khi mọc răng thường xảy ra ở mức độ nhẹ với nhiệt độ dưới 38,5 độ C. Nguyên nhân là bởi các phản ứng viêm nhiễm khi răng mọc chủ yếu xảy ra tại chỗ ở nướu và vùng hàm. Chúng ít khi lan rộng, gây tổn thương hệ thống hoặc nhiễm trùng máu. Do đó, sốt thường ở mức độ vừa phải.

Tuy nhiên, đối với một số ít trẻ, quá trình mọc răng có thể khiến bé bị sốt cao trên 38,5 độ C. Lúc này, cần đưa con đi khám ngay để được thăm khám và xử trí kịp thời, tránh bỏ sót những nguyên nhân nguy hiểm khác.

Về thời gian, sốt do mọc răng thường kéo dài trong khoảng 2-3 ngày. Sau đó, hệ miễn dịch được củng cố, nướu thích nghi với răng mới nên tình trạng sốt sẽ tự hết. Tuy nhiên, nếu sốt kéo dài trên 3 ngày thì cũng cần đưa trẻ đi khám để được thăm khám và xử trí thích hợp.

Cách xử lý khi trẻ bị sốt do mọc răng hiệu quả

Khi thấy con bị sốt do mọc răng, cha mẹ có thể áp dụng một số cách sau để giúp bé giảm sốt và vượt qua cơn khó chịu:

Giảm nhiệt độ cho trẻ

Khi thấy con bị sốt do mọc răng, việc đầu tiên cần làm là giảm nhiệt độ cơ thể xuống mức bình thường để con đỡ mệt và khó chịu. Một số cách giảm nhiệt độ hiệu quả mà cha mẹ có thể áp dụng bao gồm:

• Cho trẻ uống thuốc hạ sốt Paracetamol liều 10-15mg/kg cân nặng cách 6-8 giờ một lần. Không dùng thuốc quá 3 ngày liên tiếp để tránh tác dụng phụ.
• Lau toàn thân cho trẻ bằng khăn thấm nước ấm nhẹ, sau đó dùng khăn thấm nước mát để làm hạ nhiệt độ dần.
• Cho trẻ đắp khăn lạnh hoặc chườm túi đá lên trán, sau gáy, nách, bẹn – những vùng có nhiều mạch máu để hạ nhiệt nhanh chóng.
• Tắm cho trẻ bằng nước ấm pha giấm hoặc pha rượu để hạ sốt. Nhiệt độ nước phải vừa phải, không để trẻ bị lạnh.

Đây đều là những cách làm dịu sốt đã được kiểm chứng hiệu quả. Tuy nhiên, nếu sốt vẫn cao và kéo dài thì cần đưa trẻ đi khám ngay.

Giảm đau cho trẻ

Khi răng mọc ra, vùng nướu và miệng của trẻ bị kích ứng, đau rát khó chịu. Lúc này, cha mẹ cần áp dụng một số cách sau để làm dịu và giảm đau cho con:

• Massage nhẹ nhàng, xoa bóp vùng hàm, má, cằm, cổ của bé để giúp máu lưu thông, giảm tình trạng đau nhức.
• Cho trẻ ngậm vật lạnh như khăn mềm đã ngâm lạnh, đá viên hoặc vòng cao su đông lạnh giúp gốc răng đang mọc được làm dịu.
• Khuyên bé ngậm nước đá hoặc súc miệng bằng nước muối, nước baking soda ấm để làm sạch và làm dịu vùng miệng đang đau.
• Có thể dùng các loại gel gây tê, thuốc mỡ giảm đau để bôi lên nướu cho bé. Tuy nhiên cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Theo dõi tình trạng sốt

Khi thấy con bị sốt do mọc răng, việc theo dõi tình trạng sốt cũng rất quan trọng. Cha mẹ cần lưu ý một số điều sau:

• Thường xuyên đo nhiệt độ cho bé để theo dõi xem sốt có giảm hay tăng lên không. Nên đo ít nhất 2 lần trong ngày, sáng tối.
• Luôn đảm bảo vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ, nhất là trước khi đi ngủ. Điều này giúp hạn chế viêm nhiễm vùng miệng.
• Nếu thấy bé sốt trên 38,5 độ C hoặc sốt quá 3 ngày mà không hạ, cần đưa ngay tới bệnh viện khám để được thăm khám, can thiệp kịp thời.
• Sau khi sốt hết, vẫn cần tiếp tục theo dõi thêm 3-5 ngày để chắc chắn tình trạng bình thường hoàn toàn.

Nếu thấy bất cứ dấu hiệu bất thường nào, hãy nhanh chóng đưa bé đi thăm khám ngay nhé.

Lưu ý khi chăm sóc trẻ trong thời kỳ mọc răng

Để đảm bảo con vượt qua giai đoạn mọc răng an toàn, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau:

• Không nên để trẻ cắn ngậm các đồ vật lạ như đồ chơi, khăn mềm, gối…vì các vật dụng này rất dễ bám vi khuẩn gây hại cho răng và nướu.
• Thường xuyên vệ sinh sạch miệng, lau chùi kỹ răng cho trẻ đặc biệt là trước khi đi ngủ để loại bỏ thức ăn thừa và vi khuẩn trong khoang miệng.
• Chọn các loại sữa bột, sữa đặc có hàm lượng chất béo thích hợp, dễ tiêu hóa để bổ sung dinh dưỡng cho trẻ.
• Cho trẻ ăn nhiều thức ăn mềm, lỏng hơn để phù hợp với khả năng nhai nuốt còn hạn chế.
• Thường xuyên quan sát, nếu phát hiện thấy dấu hiệu bất thường nào ở trẻ thì cần cho bé đi khám ngay.

Trên đây là một số chia sẻ của Hệ thống Nha khoa Emedic Group về hiện tượng trẻ bị sốt khi mọc răng. Hy vọng qua bài viết, các bậc cha mẹ có thêm kiến thức và cách xử lý phù hợp giúp con vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Ngoài ra, đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.