Band niềng răng là gì? Gắn band có đau không?

Niềng răng là phương pháp điều trị phổ biến được nhiều người lựa chọn để có hàm răng đều đặn, thẩm mỹ. Trong quá trình niềng răng, band niềng răng đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp giữ chặt răng và truyền lực để kéo răng về đúng vị trí. Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề này.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về band niềng răng. Cụ thể, bài viết sẽ lần lượt giải đáp các câu hỏi: Band niềng răng là gì? Tại sao phải đặt band khi niềng răng? Có những loại band nào? Quy trình đặt band như thế nào? Đặt band có đau không? và các lưu ý cần thiết sau khi đặt band…Hy vọng qua bài viết, bạn đọc sẽ nắm được những thông tin hữu ích về band niềng răng.

Band niềng răng là gì?

Band niềng răng là một trong những bộ phận then chốt, không thể thiếu trong quá trình điều trị chỉnh nha bằng phương pháp niềng răng. Đây được xem là phụ kiện quan trọng nhất, giúp giữ chặt răng và truyền lực kéo răng về đúng vị trí một cách chính xác.

Cụ thể, band niềng răng là những chiếc vòng kim loại nhỏ, có kích thước được thiết kế chuẩn riêng cho từng loại răng. Band sẽ được lắp vừa khít vào phần cổ răng, ôm sát thân răng để giữ chặt răng tại vị trí cần thiết. Từ đó tạo điểm tựa để các dây cung, dây kẹp niềng răng kéo răng dịch chuyển theo đúng kế hoạch điều trị.

Chất liệu làm band niềng răng phổ biến nhất là hợp kim thép không gỉ. Loại vật liệu này có độ bền cơ học cao, chịu lực tốt, đồng thời cũng ít gây kích ứng niêm mạc miệng. Bên trong band có lót một lớp vật liệu mềm dẻo, nhằm giảm ma sát, tránh làm tổn thương đến men răng khi đeo.

Trên bề mặt ngoài của band niềng răng có các khóa, khe kim loại nhỏ. Nhờ đó, band sẽ được khóa chặt vào răng bằng các công cụ chuyên dụng của nha sĩ. Quá trình này giúp band “ôm” lấy răng một cách an toàn, chắc chắn nhất.

Nói chung, band niềng răng như một chiếc khóa vạn năng, giúp “khóa chặt” răng lại, tạo điểm tựa vững chắc để điều chỉnh răng một cách chính xác và hiệu quả. Đây là bộ phận không thể thiếu, quyết định đến thành công của việc niềng răng.

Công dụng của việc gắn band niềng răng

Việc gắn band niềng răng mang lại rất nhiều lợi ích quan trọng trong quá trình điều trị chỉnh nha bằng phương pháp niềng răng:

• Band giữ chặt răng, không cho răng bị di chuyển lệch lạc: Đây là tác dụng quan trọng nhất của band niềng răng. Band sẽ ôm khít vào thân răng, “khóa chặt” răng lại để răng không thể di chuyển một cách tự do. Nhờ đó, vị trí của răng được giữ ổn định trong suốt quá trình điều trị.
• Tạo điểm neo chắc chắn cho dây cung, dây kẹp kéo răng: Band sẽ là nơi bám vào chắc chắn và an toàn cho các dây cung kim loại. Từ đó, lực kéo nhẹ nhàng sẽ được truyền từ dây cung qua band để di chuyển răng đúng theo kế hoạch mong muốn.
• Giữ chặt các phụ kiện niềng răng: Các phụ kiện đi kèm như móc, khay, gánh… cũng được gắn vào band để không bị tuột ra ngoài gây mất thẩm mỹ và khó chịu.
• Phân bổ lực đều lên vùng rộng chân răng: Lực sẽ được truyền dọc theo chiều dài band tác động lên toàn bộ vùng chân răng, không tập trung vào một điểm nhỏ gây tổn thương răng.
• Có thể dễ dàng tháo lắp band: Điều này giúp vệ sinh răng miệng dễ dàng, sạch sẽ hơn trong suốt quá trình điều trị niềng răng.

Như vậy, việc sử dụng band niềng răng đóng vai trò then chốt, giúp quá trình niềng răng diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả cao nhất.

Khi nào cần đặt band niềng răng?

Band niềng răng được lắp đặt trong những trường hợp răng hàm mất cân đối cần phải niềng răng để điều chỉnh lại, bao gồm:

• Răng mọc lệch lạc, lồi lõm, móm méo: Những răng mọc không đúng vị trí, hướng hoặc bị dị dạng cần được điều chỉnh lại bằng cách niềng răng. Lúc này, band sẽ được lắp vào để giữ chặt răng, tạo điểm đệm cho lực kéo răng về đúng vị trí.
• Răng cửa trên và dưới không cắn khít: Khi răng cửa trên và dưới không khớp nhau, người bệnh sẽ gặp khó khăn khi nhai. Lúc này cần lắp band vào răng cửa trên hoặc dưới để kéo răng về vị trí giúp 2 hàm cắn khít.
• Hàm dưới mất cân đối so với hàm trên: Nếu hàm dưới bị lệch lạc, thụt vào hay nhô ra quá nhiều so với hàm trên thì cần phải lắp band vào các răng hàm dưới để kéo về đúng vị trí.
• Khe hở răng quá rộng hoặc quá chật: Tùy trường hợp, bác sĩ sẽ lắp band vào răng để mở rộng hoặc kéo gần lại các răng sao cho khe hở được cân đối.
• Răng nanh trên và dưới không cắn chéo đúng vị trí: Lắp band vào răng nanh trên hoặc dưới để kéo răng về đúng vị trí giúp 2 bên cắn chéo nhau.
• Cắn sâu, cắn ngược: Lắp band và kéo các răng về đúng vị trí giúp cải thiện khả năng ăn nhai.

Như vậy, bất cứ khi nào răng bị mất cân đối về vị trí, hướng và cần phải niềng răng điều chỉnh, bác sĩ sẽ chỉ định đặt band để quá trình điều trị đạt kết quả tốt.

Các loại band niềng răng

Có nhiều loại band niềng răng khác nhau được thiết kế riêng biệt cho từng nhóm răng cụ thể:

Band răng hàm

Band răng hàm là loại band dành riêng cho nhóm răng cửa và răng tiền hàm ở cả hàm trên lẫn hàm dưới.

Đặc điểm của nhóm răng này là có kích thước nhỏ hơn so với các răng hàm phía sau. Do đó, band răng hàm có thiết kế với kích cỡ vừa vặn, ôm sát vùng cổ răng cửa và răng tiền hàm.

Chất liệu làm band răng hàm thường là hợp kim thép không gỉ, nhẹ, bền, ít gây kích ứng. Bên trong lót một lớp nhựa mềm để bảo vệ răng.

Band răng hàm có 2 loại chính:

• Band răng cửa: dành riêng cho răng cửa
• Band răng tiền hàm: dành riêng cho răng tiền hàm

Kích thước và hình dáng của 2 loại band này được thiết kế khác nhau để vừa vặn với từng loại răng cụ thể.

Nhờ thiết kế đơn giản, gọn nhẹ, band răng hàm dễ dàng lắp đặt và tháo lắp, giúp quá trình điều trị thuận lợi, hiệu quả.

Band bicuspid (band răng hàm 2 cusp)

Band bicuspid, còn gọi là band răng hàm 2 cusp, là loại band dành riêng cho răng hàm thứ 2, ký hiệu là răng 5 trên hàm trên và răng 4 trên hàm dưới.

Đặc điểm nhận dạng của răng hàm 2 là có 2 đỉnh nhô cao (cusp), khác với các răng cửa chỉ có 1 đỉnh. Vì thế, band dành cho răng này cũng được thiết kế đặc biệt với 2 khối nhô cao ứng với 2 cusp của răng.

Thiết kế 2 cusp giúp band ôm sát thân răng, tăng độ khít và ổn định khi lắp vào răng hàm 2. Đồng thời, bề mặt tiếp xúc rộng hơn cũng giúp phân bổ lực kéo răng đều hơn, tránh tổn thương.

Chất liệu band răng 2 cusp thường là hợp kim thép không gỉ, nhẹ, bền. Bên trong có lót lớp nhựa mềm dẻo để bảo vệ răng.

Như vậy, band răng hàm 2 cusp là sản phẩm được thiết kế đặc biệt dành riêng cho đặc điểm giải phẫu của răng hàm thứ 2, góp phần điều trị hiệu quả.

Band lingual (band phía trong)

Band lingual, còn gọi là band phía trong, là loại band được đặt ở mặt trong của răng, sát phía lưỡi.

Ưu điểm của band lingual là có thể điều chỉnh răng theo hướng về phía trong, phía lưỡi một cách chính xác. Điều này giúp ích khi cần kéo những chiếc răng bị lệch về phía lưỡi về đúng vị trí ban đầu.

Thiết kế của band lingual khá đặc biệt, với phần thân ôm sát phía trong răng và phần đuôi hướng ra ngoài để gắn dây kéo răng. Điều này giúp lực kéo tác động trực tiếp lên mặt trong của răng.

Chất liệu làm band lingual cũng tương tự các loại band khác, phổ biến là hợp kim thép không gỉ nhẹ, bền. Phía trong có lót lớp nhựa mềm dẻo để không làm tổn thương niêm mạc miệng.

Như vậy, đây là loại band rất hữu ích trong trường hợp cần điều chỉnh các răng bị móm, lệch về phía lưỡi. Giúp quá trình điều trị được chính xác và hiệu quả hơn.

Band molar buccal tube (band molar với ống buccal)

Band molar buccal tube, còn gọi tắt là band răng hàm có ống ngoài, là loại band dành riêng cho các răng hàm.

Điểm đặc biệt của loại band này là có thêm một ống nhựa nhỏ nhô ra ngoài ở phía má (phía buccal). Ống này đóng vai trò làm điểm neo chắc chắn cho dây cung kim loại để kéo răng hàm về đúng vị trí.

Ưu điểm của thiết kế buccal tube là dây cung sẽ được giữ ổn định, không bị tuột ra ngoài. Đồng thời, lực kéo cũng được truyền trực tiếp lên răng thông qua ống, giúp quá trình điều trị được chính xác hơn.

Chất liệu band răng hàm buccal tube cũng tương tự các loại band khác, phổ biến là hợp kim thép không gỉ nhẹ và bền. Bên trong có lót lớp nhựa mềm.

Như vậy, đây là sản phẩm đặc biệt hữu ích khi cần điều trị các răng hàm bị lệch lạc về phía ngoài. Giúp quá trình niềng răng đạt hiệu quả và thẩm mỹ cao.

Band phía trên và band phía dưới

Trong quá trình điều trị chỉnh nha, bác sĩ thường sẽ lắp đặt band lên cả răng hàm trên và răng hàm dưới. Do đó, band niềng răng được phân thành 2 loại chính:

• Band phía trên: là band dùng cho răng hàm trên.
• Band phía dưới: là band dùng cho răng hàm dưới.

Sự phân biệt này giúp dễ dàng nhận biết vị trí sử dụng của từng loại band. Nha sĩ sẽ lựa chọn loại band phía trên hoặc phía dưới tùy thuộc vào vị trí răng cần điều trị niềng răng.

Về thiết kế và chất liệu, band trên và band dưới khá tương đồng. Chúng đều được làm bằng hợp kim thép không gỉ, có khả năng chịu lực tốt. Bên trong lót lớp nhựa mềm dẻo để bảo vệ răng.

Kích thước của 2 loại band này có sự chênh lệch nhỏ để phù hợp với kích thước răng ở hàm trên và hàm dưới.

Như vậy, việc phân biệt band trên và band dưới giúp nha sĩ lựa chọn và đặt đúng loại band cho từng vị trí răng cần điều trị.

Band thường (standard band)

Band thường, còn gọi là standard band, là loại band phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất trong điều trị niềng răng.

Điểm nổi bật của loại band này là thiết kế đơn giản, kích thước chuẩn, phù hợp với hầu hết các vị trí răng cần điều trị.

Cụ thể, band thường có kích thước vừa vặn, không quá lớn hay quá nhỏ. Chúng có thể phù hợp với nhiều loại răng khác nhau như răng cửa, răng nanh hay răng hàm.

Ưu điểm của band standard là dễ sử dụng, lắp đặt đơn giản. Nha sĩ không cần đo đạc và chọn lựa kỹ lưỡng như các loại band riêng biệt khác.

Chất liệu làm band standard thường là hợp kim thép không gỉ, nhẹ và bền. Bên trong có lớp lót nhựa mềm dẻo.

Nhờ sở hữu nhiều ưu điểm trên, đây là loại band được sử dụng rộng rãi nhất trong điều trị chỉnh nha hiện nay.

Như vậy, tùy thuộc vào tình trạng răng hàm của mỗi người, bác sĩ sẽ lựa chọn loại band phù hợp để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Gắn band niềng răng có đau không?

Đây là thắc mắc chung của nhiều người khi chuẩn bị thực hiện niềng răng. Vậy gắn band niềng răng có gây đau đớn không? Câu trả lời là: Quá trình gắn band niềng răng thường không gây đau hoặc chỉ gây đau nhẹ ở mức độ chịu đựng được.

Cụ thể có một số lý do chính khiến việc đặt band không gây đau nhức nhiều:

• Trước khi đặt band lên răng, nha sĩ sẽ thoa gạc tê khu vực chân răng cần đặt band để giảm bớt cảm giác khó chịu.
• Các band được chế tác vừa vặn, chính xác với kích thước răng nên không bị chèn ép hay cọ xát vào răng gây đau.
• Đặt band đúng kỹ thuật, nhanh gọn, không để răng phải tiếp xúc kéo dài với kích ứng cơ học.
• Chất liệu band mềm, không gây kích ứng niêm mạc miệng, lực ma sát thấp.

Tuy nhiên, một số ít trường hợp nhạy cảm có thể bị đau nhẹ 1-2 ngày đầu sau khi đặt band do răng phải thích nghi với vật thể mới. Nếu đau nhức kéo dài trên 3 ngày, cần thông báo nha sĩ để kiểm tra và xử lý.

Như vậy, có thể thấy việc đặt band trong quá trình niềng răng hiếm khi gây đau đớn. Chỉ cần tuân thủ đúng quy trình và chỉ định của bác sĩ là đã có thể yên tâm thực hiện.

Band niềng răng phải gắn bao lâu?

Thời gian lưu giữ band niềng răng phụ thuộc vào một số yếu tố sau:

• Mức độ lệch lạc ban đầu của răng: Răng càng lệch lạc nhiều thì thời gian điều trị càng kéo dài, từ đó thời gian đeo band cũng lâu hơn.
• Kế hoạch và tiến trình điều trị cụ thể: Tùy theo từng giai đoạn điều trị mà thời gian lưu giữ band sẽ khác nhau.
• Độ tuổi và cơ địa mỗi người: Người lớn thường mất nhiều thời gian hơn để niềng răng so với trẻ em.

Nói chung, thời gian đeo band thường kéo dài suốt quá trình niềng răng, từ 18-24 tháng. Khi đã đạt kết quả mong muốn, bác sĩ sẽ tháo bỏ band và chuyển sang giai đoạn giữ nha.

Một số trường hợp đặc biệt có thể phải đeo band lâu hơn, kéo dài đến 24-30 tháng như người lớn niềng răng, răng lệch lạc nghiêm trọng…

Do vậy, để biết chính xác thời gian phải đeo band, người bệnh cần trao đổi kỹ lưỡng với nha sĩ điều trị để có kế hoạch phù hợp.

Quy trình gắn band niềng răng

Quy trình gắn band răng được thực hiện khá cẩn thận và tỉ mỉ, thông qua các bước sau:

• Khám răng kỹ lưỡng: Nha sĩ sẽ khám chi tiết răng miệng, chụp Xquang, lấy dấu hàm, đo kích thước hàm mặt và các thông số cơ bản khác.
• Chọn loại band phù hợp: Dựa trên kết quả khám và kế hoạch điều trị, nha sĩ sẽ chọn loại band phù hợp nhất với từng vị trí răng.
• Làm sạch bề mặt răng: Sử dụng dụng cụ mài để tạo mặt răng thật nhẵn, loại bỏ hoàn toàn các mảng bám và bụi răng.
• Định vị và lắp band: Dùng dụng cụ định vị chuyên dụng để đưa từng band vào đúng vị trí trên răng. Sau đó, dùng kẹp siết chặt sao cho band vừa vặn, ôm khít răng.
• Kiểm tra độ vững chắc: Nha sĩ sẽ kiểm tra lại tỉ mỉ, đảm bảo các band đã được lắp chặt, không bị lỏng lẻo hay quay tròn khi cắn.
• Tái khám: Hẹn người bệnh quay lại sau 1-2 tuần để kiểm tra lại và siết chặt thêm band nếu cần thiết.

Như vậy, quy trình gắn band niềng răng đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác cao để đảm bảo band được gắn chắc chắn, giúp điều trị thành công.

Lưu ý sau khi đặt band niềng răng

Sau khi đặt band niềng răng, người bệnh cần lưu ý:

• Duy trì vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đúng cách sau mỗi bữa ăn để tránh tình trạng thức ăn thừa bám vào band gây hôi miệng.
• Sử dụng chỉ nha khoa chuyên dụng để làm sạch kẽ răng, loại bỏ mảng bám bên dưới band.
• Súc miệng bằng nước muối sinh lý để khử trùng, ngăn ngừa viêm nướu, sâu răng.
• Hạn chế ăn các loại thức ăn cứng, dính, bị vướng vào các band gây khó chịu.
• Không nên dùng tăm xỉa răng để lấy thức ăn thừa bám dưới band tránh làm tổn thương nướu.
• Đi tái khám định kỳ theo lịch hẹn của nha sĩ để kiểm tra, siết chặt band nếu cần thiết.
• Thông báo ngay cho nha sĩ nếu band bị tuột ra, gãy hoặc có hiện tượng đau nhức bất thường kéo dài.

Tuân thủ đúng các lưu ý trên sẽ giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tốt nhất, tránh gây tác dụng phụ đáng tiếc. Bệnh nhân nên thường xuyên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.

Tổng kết

Như vậy, qua bài viết này của Hệ thống Nha khoa Emedic Group, hy vọng bạn đọc đã nắm được những thông tin cơ bản về band niềng răng, từ khái niệm, chức năng cho đến các loại band và các vấn đề liên quan khác.

Band niềng răng là một bộ phận quan trọng, giữ vai trò nâng đỡ, tạo lực và cố định răng trong suốt quá trình điều trị niềng răng. Việc lựa chọn đúng loại band phù hợp với từng vị trí răng và thực hiện đúng quy trình lắp đặt sẽ giúp mang lại hiệu quả điều trị cao nhất.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi sử dụng band niềng răng. Hãy tuân thủ đúng theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ để quá trình niềng răng diễn ra thuận lợi, đạt kết quả như mong đợi.

Ngoài ra, đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.