Điều trị viêm nha chu

Viêm nha chu là bệnh lý nha khoa phổ biến, ảnh hưởng đến hơn 50% dân số trưởng thành. Đây là tình trạng nhiễm trùng và viêm của các cấu trúc mô mềm quanh răng, bao gồm nướu, xương ổ răng và dây chằng nha chu. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể lan rộng và gây ra các biến chứng nguy hiểm như lung lay và mất răng, thậm chí nguy cơ nhiễm trùng máu.

Chính vì vậy, việc điều trị viêm nha chu cấp thiết và quan trọng nhằm ngăn chặn sự lan rộng của bệnh, bảo vệ sức khỏe răng miệng và toàn thân. Qua bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về căn bệnh viêm nha chu, các phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả để giúp bạn bảo vệ sức khỏe răng hàm.

Tìm hiểu về nha chu là gì?

Nha chu là phần mô mềm bao bọc quanh răng, bao gồm nướu và xương ổ răng. Nha chu giữ cho răng cố định và bảo vệ cấu trúc xương hàm dưới sự tác động của lực nhai.

Viêm nha chu là gì?

Viêm nha chu là tình trạng nhiễm trùng và viêm của các mô mềm quanh răng, bao gồm nướu, xương ổ răng và dây chằng nha chu. Đây là căn bệnh nha khoa phổ biến, nguyên nhân chủ yếu là do vệ sinh răng miệng kém.

Những dấu hiệu viêm nha chu

Viêm nha chu thường có các dấu hiệu điển hình sau:

• Chảy máu chân răng: Khi đánh răng hoặc sử dụng chỉ nha khoa, bạn có thể thấy máu chảy ra từ kẽ răng. Đây là dấu hiệu sớm của viêm nha chu.
• Sưng đỏ viêm nướu: Nướu bị sưng phồng, đỏ ửng và dễ chảy máu khi chạm vào.
• Nướu bị sưng to, phồng rộp: Khi bệnh tiến triển, nướu sưng to và phồng rộp ra khỏi chân răng.
• Xuất hiện mủ: Có thể thấy dịch mủ vàng ở kẽ răng hoặc vùng nướu bị viêm.
• Hôi miệng: Do tích tụ vi khuẩn trong các túi nha chu, bệnh nhân thường bị hôi miệng khó chịu.
• Nướu bị lộ ra ngoài răng: Khi bệnh tiến triển nặng, nướu bị kéo xuống và lộ ra ngoài phần vành răng.
• Răng lung lay: Răng dễ bị lung lay và di chuyển do sự phá hủy xương ổ răng.
• Đau nhức khi ăn uống: Do viêm nhiễm, người bệnh thường cảm thấy đau nhức nhất là khi ăn uống.

Biến chứng của bệnh nha chu

Nếu tình trạng viêm nha chu không được kiểm soát và điều trị hiệu quả, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm sau:

• Mất xương ổ răng: Viêm nha chu phá hủy cấu trúc xương ổ răng, gây hiện tượng lộ cổ răng.
• Răng lung lay và rụng: Khi xương ổ răng bị phá hủy nặng, răng sẽ lung lay và dễ bị rụng sớm.
• Viêm tủy: Viêm lan vào bên trong răng, gây tổn thương tủy răng.
• Viêm quanh chân răng: Viêm lan xuống gây tổn thương xương ổ răng và mô xung quanh chân răng.
• Áp-xe nha chu: Tích tụ mủ tạo thành các túi áp-xe gây đau và nguy cơ nhiễm trùng.
• Nhiễm trùng máu: Vi khuẩn xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng toàn thân, biến chứng rất nguy hiểm.

Phân loại về bệnh nha chu

Viêm nha chu được chia làm 4 mức độ dựa trên mức độ nghiêm trọng của tổn thương:

• Viêm nha chu gingival nhẹ: Chỉ tổn thương ở nướu, không lan xuống xương ổ răng. Triệu chứng là sưng đỏ, chảy máu nhẹ khi đánh răng.
• Viêm nha chu sơ khai: Tổn thương lan xuống nướu và xương ổ răng nhưng còn nhẹ, chiều sâu < 4mm. Biểu hiện là sưng nướu, chảy máu, đau nhẹ.
• Viêm nha chu mãn tính: Tổn thương lan rộng và sâu, thường > 4mm. Nướu sưng to, chảy máu nhiều, đau nhức, hơi thở hôi, răng lung lay.
• Viêm nha chu hoại tử: Tổn thương rất nặng nề, hoại tử lan rộng cả nướu và xương. Răng rất lung lay hoặc đã bị rụng, đau đớn, hôi miệng nặng.

Đối tượng dễ mắc bệnh viêm nha chu

Một số đối tượng dễ bị viêm nha chu bao gồm:

• Người có thói quen vệ sinh răng miệng kém, không đánh răng đúng cách hoặc không dùng chỉ nha khoa.
• Người hút thuốc lá thường xuyên.
• Phụ nữ có thai do thay đổi nội tiết tố.
• Bệnh nhân tiểu đường do tăng đường máu làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Người cao tuổi do suy giảm chức năng miễn dịch và khả năng tự chăm sóc răng miệng.
• Người bị suy giảm miễn dịch, HIV/AIDS.
• Người đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, hóa trị…

Nguyên nhân gây bệnh nha chu là gì?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm nha chu, cụ thể:

• Vệ sinh răng miệng kém: Không đánh răng đúng cách hoặc không sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám. Điều này làm tích tụ mảng bám và vi khuẩn gây bệnh.
• Mảng bám quá nhiều: Do đánh răng không sạch sẽ, để lại nhiều mảng bám trên bề mặt răng. Mảng bám chứa đầy vi khuẩn gây bệnh.
• Miệng khô thiếu nước bọt: Do mắc các bệnh lý về tuyến nước bọt hoặc do dùng một số loại thuốc. Miệng khô làm giảm khả năng tự làm sạch của miệng.
• Hút thuốc lá: Làm tăng nguy cơ viêm nhiễm do làm tổn thương mô nướu, giảm tuần hoàn máu tới nướu.

• Răng khấp khểnh, mất răng: Làm tăng khoảng trống và kẽ hở, tạo điều kiện cho thức ăn và vi khuẩn tích tụ.
• Stress kéo dài: Làm suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Thuốc làm khô miệng: Thuốc huyết áp, thuốc trầm cảm làm giảm lượng nước bọt, tăng nguy cơ viêm nướu.
• Bệnh toàn thân: Tiểu đường, suy giảm miễn dịch làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, khiến viêm nha chu dễ tái phát và khó điều trị.

Diễn biến của quá trình bệnh nha chu

Viêm nha chu thường diễn biến qua 4 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Hình thành mảng bám

• Vi khuẩn trong miệng như Streptococcus mutans, Actinomyces viscosus tích tụ thành các cục mềm dưới nướu gọi là mảng bám.
• Mảng bám bám chặt vào bề mặt răng và dưới nướu, khó được loại bỏ khi đánh răng thông thường.
• Nếu không được loại bỏ triệt để, mảng bám sẽ dần cứng lại thành cao răng. Cao răng chứa hàng triệu vi khuẩn gây hại.

Giai đoạn 2: Viêm nhiễm nướu

• Mảng bám kích thích phản ứng viêm tại nướu, gọi là viêm nướu.
• Nướu bị sưng đỏ, phù nề và dễ chảy máu khi đánh răng hoặc khi có tác động cơ học nhẹ.
• Nếu không được điều trị, viêm sẽ lan sâu xuống xương ổ răng, gây tổn thương nặng nề hơn.

Giai đoạn 3: Hình thành túi nha chu

• Do viêm nhiễm kéo dài, nướu bị phá hủy dần và lộ ra ngoài răng.
• Hình thành khe hở cho thức ăn và vi khuẩn xâm nhập, tạo thành túi nha chu.
• Vi khuẩn trong túi nha chu tiếp tục phá hủy các mô xung quanh.

Giai đoạn 4: Phá hủy xương ổ răng

• Viêm lan sâu vào xương ổ răng, phá hủy cấu trúc giữ chặt răng.
• Răng bị lung lay nghiêm trọng và nguy cơ rụng sớm rất cao.
• Nếu không được điều trị kịp thời, viêm sẽ nhanh chóng lan sang các răng kế bên.

Khi phát hiện bị viêm nha chu nên làm gì?

Khi phát hiện mình bị viêm nha chu, điều quan trọng là bạn cần có những điều trị phù hợp để ngăn chặn bệnh tiến triển. Cụ thể:

Điều trị khẩn cấp viêm nha chu

Khi thấy các dấu hiệu ban đầu của viêm nha chu như sưng tấy, đau nhức nướu, bạn cần nhanh chóng đến gặp nha sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm lan rộng và tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh và giảm đau nếu cần thiết. Bạn không nên chủ quan hoặc tự ý dùng thuốc tại nhà.

Điều trị viêm nha chu không phẫu thuật

Đối với viêm nha chu ở giai đoạn sớm hoặc nhẹ, bác sĩ có thể điều trị bằng các biện pháp không phẫu thuật. Bạn cần thực hiện vệ sinh răng miệng sạch sẽ, sử dụng chỉ nha khoa để lấy bỏ mảng bám và cao răng. Có thể kết hợp dùng thuốc điều trị tại chỗ theo chỉ định của nha sĩ.

Điều trị phẫu thuật với bệnh nha chu

Nếu viêm nha chu tiến triển nặng và không đáp ứng với điều trị nội khoa, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ hoàn toàn ổ viêm nhiễm. Các thủ thuật phẫu thuật thường được áp dụng gồm cạo vôi răng, lấy cao răng, cắt lọc túi nha chu, cấy ghép xương… nhằm ngăn chặn viêm tiến triển.

Điều trị duy trì bệnh viêm nha chu

Sau khi điều trị khỏi cơn viêm cấp tính, người bệnh cần phải duy trì vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đi tái khám định kỳ 3-6 tháng/lần để theo dõi tình trạng. Bạn nên kiên trì thực hiện đúng theo các chỉ dẫn của nha sĩ để phòng ngừa viêm nha chu tái phát.

Các dạng bệnh nướu răng

Nướu răng khỏe mạnh có màu hồng, không sưng đỏ hay chảy máu. Tuy nhiên, khi bị các bệnh lý về nướu, nướu sẽ có những biểu hiện bất thường. Một số dạng bệnh nướu thường gặp bao gồm:

• Viêm nướu: Là tình trạng nướu bị viêm, sưng đỏ, chảy máu khi đánh răng hoặc khi chạm vào. Nguyên nhân do tích tụ mảng bám.
• Tụt lợi: Nướu bị kéo xuống so với vị trí ban đầu, lộ ra phần gốc răng. Lý do là do teo cơ nướu hoặc mất xương ổ răng.
• U nang nướu: Là khối u nhỏ, mọc trên bề mặt nướu, có nhiều dịch bên trong.
• Áp-xe nha chu: Túi nhỏ chứa đầy mủ hình thành bên dưới nướu do nhiễm trùng.
• Loét nướu: Là vết loét hình thành trên nướu do nhiễm trùng. Nếu không điều trị có thể lan rộng ra xương ổ răng.
• Viêm tủy: Là tình trạng nhiễm trùng lan vào bên trong ngà răng gây viêm tủy.

Các tùy chọn điều trị chuyên khoa cho bệnh viêm nha chu nặng

Khi tình trạng viêm nha chu chuyển biến nặng và vượt quá khả năng điều trị bằng phương pháp thông thường, bệnh nhân cần được can thiệp bằng các biện pháp điều trị chuyên khoa. Mục đích là ngăn chặn sự lan rộng và phát triển của viêm nhiễm, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Các phương pháp điều trị chuyên khoa bao gồm:

Điều trị nội khoa

Đối với viêm nha chu nặng, điều trị nội khoa tích cực là vô cùng cần thiết, bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh phổ rộng liều cao như Amoxicillin, Metronidazol đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch để diệt trừ vi khuẩn gây bệnh.
• Kết hợp thuốc chống viêm steroid dạng xịt hoặc gel bôi trực tiếp lên vùng nướu viêm để giảm tình trạng sưng, đau và kháng viêm hiệu quả.
• Xịt và súc miệng thường xuyên bằng các dung dịch sát khuẩn như nước muối sinh lý, chlorhexidine để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
• Theo dõi sát sao tình trạng nhiễm trùng, kiểm tra xem kháng sinh có hiệu quả không để kịp thời điều chỉnh phác đồ.

Nạo vét túi nha chu

Nạo vét túi nha chu là thủ thuật quan trọng trong điều trị viêm nha chu nặng, bao gồm:

• Sử dụng các dụng cụ nha khoa chuyên dụng như dao mổ, kềm nạo túi để nạo vét lấy sạch hoàn toàn các mô bệnh xung quanh răng bị viêm nhiễm.
• Nạo sâu xuống tận đáy của các túi nha chu để loại bỏ triệt để ổ nhiễm trùng, ngăn viêm lan rộng.
• Sau khi nạo vét, rửa sạch vùng điều trị bằng thuốc sát khuẩn để ngăn ngừa tái nhiễm trùng.

Ghép nướu

Ghép nướu là phương pháp lấy nướu lành mạnh từ vùng khác trong miệng ghép vào vị trí nướu bị tổn thương nặng do viêm nha chu. Quy trình ghép nướu gồm:

• Lấy mô nướu lành mạnh ở vòm miệng hoặc vùng khác để ghép.
• Ghép mô nướu vào vùng nướu bị tổn thương sau khi loại bỏ hoàn toàn mô bệnh.
• Khâu giữ mô nướu ghép vào vị trí cần thiết.
• Giúp hình thành lớp nướu mới khỏe mạnh quanh răng, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.

Liệu pháp laser nha khoa

Liệu pháp laser được ứng dụng để điều trị viêm nha chu nặng với các ưu điểm:

• Sử dụng tia laser CO2 hoặc laser Nd:YAG có cường độ vừa phải để loại bỏ các mô bệnh và khử trùng vùng viêm nhiễm.
• Laser có tác dụng cắt, đốt chính xác các mô bệnh, vô hiệu hóa vi khuẩn gây bệnh.
• Ít gây chảy máu, không cần khâu vết thương, giảm đau sau điều trị.
• Kích thích quá trình làm lành và tái tạo lại nướu, xương sau điều trị.
• Hỗ trợ điều trị viêm nha chu ở vị trí sâu, khó tiếp cận.

Làm sạch áp-xe nha chu

Làm sạch áp-xe nha chu là thủ thuật quan trọng giúp loại bỏ hoàn toàn ổ nhiễm trùng trong túi mủ dưới nướu:

• Dùng dao mổ chuyên dụng để rạch và dẫn lưu triệt để mủ đọng bên trong áp-xe.
• Sau khi mủ được dẫn lưu hết, lấy bỏ toàn bộ mô hoại tử, viêm nhiễm bên trong túi nha chu.
• Rửa sạch vùng phẫu thuật với dung dịch sát khuẩn. Đôi khi cần đặt dẫn lưu để hút mủ và theo dõi sau phẫu thuật.
• Giúp loại bỏ hoàn toàn ổ nhiễm trùng, ngăn viêm lan rộng vào xương ổ răng.

Điều trị viêm quanh chân răng

Để điều trị viêm lan đến xương quanh chân răng, cần làm sạch và cắt lọc khoang xương bị viêm hoại tử:

• Mở toàn bộ nướu che phủ chân răng để tiếp cận ổ xương bị viêm.
• Dùng dao mổ và dụng cụ chuyên dụng để làm sạch và cắt bỏ phần xương bị hoại tử.
• Loại bỏ hoàn toàn tổ chức viêm nhiễm xung quanh chân răng để ngăn viêm lan rộng.
• Sau đó, có thể ghép xương hoặc sử dụng vật liệu thay thế xương để hỗ trợ quá trình làm lành.

Các thủ thuật tái tạo xương hàm

Đối với trường hợp mất nhiều xương hỗ trợ răng do bệnh nha chu, có thể áp dụng các thủ thuật tái tạo xương:

• Cấy ghép xương tự thân: lấy xương từ chỗ khác trên cơ thể như chân, hông, đòn… ghép vào vùng hàm bị mất xương.
• Cấy ghép xương ngân hàng: sử dụng xương hiến tặng đã được xử lý đặc biệt.
• Xương nhân tạo: cấy các mảnh xương nhân tạo thay thế xương bị mất.
• Kỹ thuật nâng sinh xương: nâng vị trí những răng bị lung lay do mất xương lên vị trí bình thường để tránh bị rụng.
• Các vật liệu thay thế xương: sử dụng chất kết dính xương, màng collagen để hỗ trợ quá trình tái tạo xương.

Như vậy, các thủ thuật tái tạo xương giúp hồi phục lại cấu trúc giải phẫu của hàm, duy trì chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

Quy trình điều trị bệnh nha chu tại Emedic Dental

Tại Emedic Dental, quy trình điều trị bệnh nha chu được thực hiện khoa học, nghiêm ngặt theo các bước sau:

Bước 1: Thăm khám và chẩn đoán bệnh

• Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám tỉ mỉ tình trạng sức khỏe răng miệng của bệnh nhân, tập trung vào khám nướu và lợi để đánh giá dấu hiệu bệnh lý.
• Tiến hành các xét nghiệm hình ảnh như chụp Xquang, CT scan nếu cần thiết để đánh giá chi tiết mức độ tổn thương của xương, nướu.
• Chẩn đoán chính xác giai đoạn và mức độ viêm nhiễm của bệnh nha chu để lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp.

Bước 2: Làm sạch răng miệng và khử trùng

• Sử dụng máy đánh bóng chuyên dụng để làm sạch toàn bộ bề mặt răng, loại bỏ mảng bám và cao răng.
• Xịt và xúc miệng bằng các dung dịch sát khuẩn như nước muối sinh lý để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.

Bước 3: Điều trị chuyên sâu

• Áp dụng các biện pháp can thiệp nha khoa chuyên sâu như nạo vét túi nha chu, ghép nướu, làm sạch áp-xe… để loại bỏ hoàn toàn ổ nhiễm trùng.
• Kê đơn thuốc hỗ trợ như kháng sinh, giảm đau, thuốc bổ sung vitamin cho quá trình điều trị.

Bước 4: Hẹn tái khám và theo dõi

• Hẹn ngày tái khám sau 3-6 tháng để đánh giá kết quả điều trị.
• Hướng dẫn cụ thể cách vệ sinh răng miệng đúng cách và chế độ ăn uống phù hợp.

Như vậy, với quy trình chuẩn, các bác sĩ giàu kinh nghiệm tại Emedic Dental cam kết mang đến hiệu quả điều trị viêm nha chu tối ưu cho người bệnh.

Phòng bệnh nha chu như thế nào?

Để phòng tránh hiệu quả bệnh nha chu, bạn cần lưu ý thực hiện tốt các biện pháp sau:

• Đánh răng đúng cách 2 lần/ngày, mỗi lần ít nhất 2 phút để làm sạch kỹ các bề mặt răng. Sử dụng chỉ nha khoa đúng cách sau khi đánh răng để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa.
• Đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để được bác sĩ thăm khám, vệ sinh răng miệng và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
• Kiêng hút thuốc lá và cai các thói quen có hại như ăn nhai kẹo cao su thường xuyên. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ viêm nhiễm nha chu.
• Kiểm soát tốt đường huyết, các bệnh lý nền như tiểu đường. Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nha chu.
• Bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất thiết yếu như vitamin C, D, canxi, magie… từ chế độ dinh dưỡng.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tránh ăn quá nhiều đường, đồ ngọt, đồ ăn vặt.

Viêm nha chu là bệnh lý nha khoa thường gặp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng nếu không được điều trị đúng cách. Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như lung lay và mất răng sớm.T hực hiện tốt các biện pháp vệ sinh răng miệng và khám răng định kỳ sẽ giúp phòng tránh hiệu quả nguy cơ mắc bệnh nha chu.