Răng vĩnh viễn là răng nào? Cách phân biệt răng vĩnh viễn với răng sữa
Răng vĩnh viễn và răng sữa là hai khái niệm quen thuộc đối với mọi người, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại răng này. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về răng vĩnh viễn là răng nào và cách phân biệt răng vĩnh viễn với răng sữa nhé!
Răng vĩnh viễn là răng nào?
Răng vĩnh viễn, còn được gọi là răng thật, răng vĩnh cửu hay răng cố định, là những chiếc răng thay thế cho răng sữa sau khi chúng bị rụng vào khoảng 5-6 tuổi. Răng vĩnh viễn được xem là bộ răng lâu dài, ổn định của cơ thể.
Về số lượng, răng vĩnh viễn gồm có 32 chiếc, nhiều hơn so với 20 chiếc răng sữa. Cụ thể, 32 chiếc răng vĩnh viễn được chia thành 4 nhóm răng chính:
- Nhóm răng cửa: Gồm 8 chiếc răng cửa trên (4 chiếc bên phải, 4 chiếc bên trái) và 8 chiếc răng cửa dưới. Răng cửa có chức năng cắt, cắn và khía thức ăn.
- Nhóm răng nanh: Gồm 4 chiếc răng nanh trên (2 bên) và 4 chiếc răng nanh dưới. Răng nanh có tác dụng xé rách, đứt những miếng thức ăn lớn.
- Nhóm răng tiền hàm: Có 8 chiếc, gồm 4 răng tiền hàm trên và 4 răng tiền hàm dưới. Chức năng là nghiền nát và xay thức ăn.
- Nhóm răng hàm: Là các răng sau cùng của hàm trên và hàm dưới. Mỗi bên hàm có 6 răng hàm nên tổng cộng là 12 cặp răng hàm. Răng hàm dùng để nghiền nát thức ăn hiệu quả.
Ngoài ra, răng vĩnh viễn khác răng sữa ở nhiều điểm: chúng có kích cỡ lớn hơn, hình dáng phức tạp và không đều như răng người lớn. Cấu tạo bên trong của răng vĩnh viễn cũng chắc khỏe hơn nhờ các lớp men, ngà và tủy răng dày hơn. Độ cứng của răng vĩnh viễn cao hơn nên ít bị mòn hoặc vỡ hơn.
Điểm đặc biệt quan trọng là răng vĩnh viễn sẽ ở lại trong miệng suốt cuộc đời nếu được chăm sóc đúng cách. Chúng sẽ không bị rụng đi để thay thế bằng răng mới như răng sữa. Vì vậy răng vĩnh viễn đòi hỏi sự chú trọng, bảo vệ và chăm sóc thường xuyên để luôn khỏe mạnh.
Răng sữa là gì?
Răng sữa được coi là bộ răng đầu tiên của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Chúng bắt đầu hình thành và mọc ra từ khoảng 6 tháng tuổi, vì thế còn được gọi là răng đệm hay răng sữa tạm thời.
Đây được xem là cột mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển khỏe mạnh của bé. Răng sữa có vai trò rất quan trọng trong giai đoạn đầu đời của trẻ.
Về số lượng, trẻ em sẽ có tổng cộng 20 chiếc răng sữa, bao gồm:
- Răng cửa: 8 chiếc răng cửa trên và 8 chiếc răng cửa dưới. Răng cửa mọc thành 4 cặp đối xứng 2 bên.
- Răng nanh: 4 chiếc răng nanh trên và 4 chiếc răng nanh dưới. Răng nanh mọc thành 2 cặp ở mỗi bên hàm.
- Răng hàm: 8 chiếc răng hàm trên và 8 chiếc răng hàm dưới. Mỗi bên hàm trên và hàm dưới sẽ có 4 răng hàm.
Các đặc điểm dễ nhận biết của răng sữa:
- Màu sắc trắng sữa, đôi khi hơi vàng nhạt do có lớp men mỏng.
- Kích thước nhỏ, độ dài khoảng 1 cm và mọc khá đều nhau.
- Có hình dạng tròn và đều, không gồ ghề như răng người lớn.
- Bề mặt khá mịn màng, có độ bóng nhất định.
- Mềm và dễ bị sâu răng do cấu tạo yếu ớt.
- Dễ bị lung lay và rụng sau một thời gian khi bị tác động.
Ngoài các chức năng ăn uống, răng sữa còn góp phần vào việc trẻ phát âm chuẩn, rõ ràng các từ. Đồng thời, nó còn “giữ chỗ” để răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí sau này.
Khoảng 5 đến 6 tuổi, khi trẻ bước sang giai đoạn răng vĩnh viễn, răng sữa sẽ bắt đầu lung lay và rụng dần để nhường chỗ. Đây được xem là dấu mốc quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành về nha khoa của trẻ.
Các cách phân biệt răng sữa và răng vĩnh viễn
Để nhận biết được răng nào là răng sữa và răng nào là răng vĩnh viễn, cha mẹ có thể dựa vào các đặc điểm sau:
Về số lượng
Số lượng răng là một yếu tố quan trọng giúp phân biệt răng sữa và răng vĩnh viễn. Cụ thể:
- Răng sữa chỉ có 20 chiếc, bao gồm: 8 răng cửa trên, 8 răng cửa dưới, 4 răng nanh trên, 4 răng nanh dưới
- Răng vĩnh viễn có đến 32 chiếc, gồm đầy đủ các răng cửa, răng nanh, răng tiền hàm và răng hàm ở cả hàm trên và hàm dưới.
Nếu đếm thấy răng của trẻ mới chỉ có 20 chiếc thì đó là giai đoạn răng sữa. Ngược lại, nếu đã có đủ 32 chiếc thì trẻ đã bước sang giai đoạn răng vĩnh viễn.
Để xác định chính xác hơn giai đoạn răng nào, cha mẹ không nên chỉ dựa vào số lượng. Bởi có trường hợp trẻ đang trong quá trình chuyển tiếp từ răng sữa sang răng vĩnh viễn, vừa có răng sữa vừa có thêm một vài chiếc răng vĩnh viễn mọc lên.
Về màu sắc
Màu sắc của răng cũng là một trong những yếu tố quan trọng để phân biệt răng sữa và răng vĩnh viễn, bởi chúng có sự khác biệt rất rõ ràng:
- Răng sữa thường có màu trắng sữa hoặc trắng bóng, rất giống màu sữa. Điều này là do lớp men răng của răng sữa còn rất mỏng, phản xạ ánh sáng tạo nên vẻ đẹp tinh khôi, sáng bóng.
- Trong khi đó, răng vĩnh viễn lại có màu vàng nhạt hoặc vàng sậm hơn răng sữa. Nguyên nhân là do lớp men răng dày hơn, chứa nhiều khoáng chất hơn làm cho răng có màu vàng đặc trưng của người trưởng thành.
Như vậy về màu sắc, răng sữa trắng, răng vĩnh viễn vàng là điểm khác biệt rõ rệt. Tuy nhiên, cũng có một số ít trường hợp răng vĩnh viễn vẫn giữ nguyên màu trắng sáng như răng sữa.
Để xác định chính xác đó là răng giai đoạn nào, cha mẹ không nên chỉ dựa vào màu sắc mà cần kết hợp với các yếu tố khác như tuổi đời, kích thước răng, độ mài mòn hay sự xuất hiện của răng khôn.
Màu sắc răng chỉ là một trong những dấu hiệu đánh giá ban đầu. Kết hợp nhiều yếu tố sẽ giúp xác định chính xác giai đoạn răng của trẻ.
Về độ cứng
Răng sữa có độ cứng thấp, rất dễ bị mòn do cấu tạo men và ngà yếu. Khi trẻ cọ xát răng trong quá trình ăn hay nhai, răng sữa dễ bị mòn lớp men bên ngoài. Điều này dẫn đến hình thành các rãnh mòn trên bề mặt. Lâu ngày răng sẽ trở nên xốp, có thể dẫn tới sâu răng nếu không được điều trị kịp thời.
Ngược lại, răng vĩnh viễn có độ cứng cao hơn nhờ sự phát triển hoàn thiện của các mô răng. Lớp men và ngà dày hơn, bền chắc giúp răng vĩnh viễn không bị mòn dễ dàng. Trẻ có thể cọ xát mạnh trong khi đánh răng hay ăn mà bề mặt vẫn được bảo vệ tốt, ít xuất hiện rãnh hay lỗ sâu như ở răng sữa.
Như vậy qua độ cứng, ta có thể phân biệt được đâu là răng sữa yếu ớt, dễ hỏng và đâu là răng vĩnh viễn khỏe mạnh, bền chắc và ít bị tổn thương hơn. Điều này giúp các bậc phụ huynh có cách chăm sóc và bảo vệ phù hợp cho răng của con.
Về hình dạng
Răng sữa có đặc điểm chung là hình dạng đều, cân đối. Các răng cửa, răng nanh và răng hàm thường có dạng oval (hình bầu dục) với bề mặt khá phẳng, mịn, ít gồ ghề. Các răng sữa trông giống nhau và mọc cách đều nhau.
Ngược lại, răng vĩnh viễn lại có hình dạng phức tạp và không đều nhau. Các răng cửa, răng nanh, răng tiền hàm và răng hàm đều có những đặc thù riêng. Chúng có thể hơi vênh, lệch hoặc mọc chồng chéo lên nhau. Bề mặt răng cũng không còn phẳng mịn mà có nhiều rãnh nhỏ, gờ và khía.
Do đó, nếu nhìn răng của con có dạng đều đặn, các răng giống nhau thì có thể đoán đó là răng sữa. Còn nếu răng có hình khác nhau, mọc lệch và nhiều chi tiết hơn thì đã bước sang giai đoạn răng vĩnh viễn.
Về kích thước
Răng sữa thường có kích thước nhỏ và ngắn hơn so với răng vĩnh viễn. Cụ thể:
- Chiều cao răng sữa trung bình khoảng 1 cm. Chiều rộng cũng tương đối nhỏ, khoảng 0,5 cm.
- Kích thước răng vĩnh viễn lớn hơn đáng kể, với chiều cao trung bình từ 1,5-2 cm. Chiều rộng của răng cửa và răng hàm cũng rộng hơn, khoảng 0,7 – 1 cm.
Như vậy, khi quan sát thấy răng con có kích thước nhỏ bé, mới chỉ khoảng 1cm là có thể đoán đó là răng sữa. Ngược lại răng to, dài trên 1,5cm là răng vĩnh viễn.
Tuy nhiên, do có sự đa dạng về kích cỡ răng giữa các người nên yếu tố này cũng cần được đối chiếu thêm các yếu tố khác để đánh giá chính xác hơn.
Nhìn chung, kết hợp nhiều yếu tố về hình dạng, kích cỡ, màu sắc,… sẽ giúp phụ huynh dễ dàng phân biệt được răng sữa và răng vĩnh viễn của con yêu.
Về chân răng
Chân răng là phần gốc của răng nằm sâu trong xương hàm. Sự khác biệt về chân răng cũng là một dấu hiệu nhận biết răng sữa và răng vĩnh viễn, cụ thể:
- Chân răng sữa thường rộng và to hơn so với chân răng vĩnh viễn. Khi răng lung lay hoặc bị rụng, có thể quan sát rõ phần chân răng sữa lớn và đầy đặn hơn.
- Ngược lại, khi răng vĩnh viễn mọc lên thì chân răng nhỏ và hẹp hơn răng sữa. Điều này là do xương hàm đã phát triển giúp gia cố chắc chắn hơn cho răng thật.
Tuy nhiên, muốn quan sát rõ chân răng thì phải đợi tới khi răng lung lay hoặc rụng mới có thể so sánh được. Do đó, đây được xem là yếu tố phụ trợ để phân biệt các giai đoạn răng chứ không phải là yếu tố then chốt.
Sự xuất hiện của răng khôn
Răng khôn được xem là răng đặc trưng của giai đoạn răng vĩnh viễn. Chúng là những chiếc răng cuối cùng mọc lên ở tuổi dậy thì, vì thế sự xuất hiện của răng khôn là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy trẻ đã bước sang giai đoạn răng vĩnh viễn.
Cụ thể, răng khôn sẽ mọc ra sau cùng ở các vị trí:
- 2 răng khôn số 1 mọc phía sau răng nanh trên hàm trên
- 2 răng khôn số 2 mọc phía sau răng nanh dưới hàm dưới
Thời điểm mọc răng khôn thường từ 11-13 tuổi ở nữ và 12-14 tuổi ở nam. Đây cũng chính là giai đoạn hoàn thiện hệ thống răng vĩnh viễn.
Mối liên quan giữa răng sữa và răng vĩnh viễn
Răng sữa và răng vĩnh viễn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau trong quá trình phát triển răng của trẻ. Cụ thể:
- Răng sữa đóng vai trò quan trọng trong việc giữ khoảng trống xương hàm để nhường chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí sau này. Nếu răng sữa rụng sớm, răng vĩnh viễn có thể mọc lệch lạc, thậm chí bị đẩy ra ngoài.
- Răng sữa cũng hỗ trợ rất nhiều cho các chức năng ăn nhai, nói chuyện của trẻ cho tới khi răng vĩnh viễn phát triển hoàn chỉnh, có thể đảm nhận được vai trò đó. Thông thường phải tới 12-13 tuổi, hàm răng mới phát triển tương đối trọn vẹn.
Ngoài ra, quá trình chuyển tiếp từ răng sữa sang răng vĩnh viễn cũng rất cần sự hỗ trợ để diễn ra thuận lợi.
Như vậy, có thể thấy răng sữa và răng vĩnh viễn có mối quan hệ khăng khít, hỗ trợ cho nhau trong giai đoạn phát triển quan trọng của hàm răng ở trẻ.
Răng vĩnh viễn mọc khi nào?
Răng vĩnh viễn là bộ răng chính thức, lâu dài của mỗi người. Chúng phát triển và mọc ra theo từng giai đoạn khác nhau, cụ thể:
- Giai đoạn 1 (5-7 tuổi): Răng cửa số 1 bắt đầu nổi lên. Đây là những chiếc răng vĩnh viễn đầu tiên trẻ em được hưởng.
- Giai đoạn 2 (Khoảng 6-8 tuổi): Tới lượt răng cửa số 2, 3 mọc lên. Thứ tự mọc có thể linh hoạt, không nhất thiết phải đúng số thứ tự.
- Giai đoạn 3 (9-12 tuổi): Răng nanh trên và dưới sẽ mọc ra, báo hiệu hàm răng của trẻ đã lớn dần. Lúc này răng sữa cũng sẽ rụng dần, thay bằng răng thật.
- Giai đoạn 4 (Khoảng 11-13 tuổi): Đến lượt răng tiền hàm và răng hàm mọc ra. Hệ thống răng nhai phát triển gần như hoàn chỉnh.
- Giai đoạn 5 (17-25 tuổi): Răng khôn mọc ra – đánh dấu giai đoạn trưởng thành hoàn toàn về hàm răng.
Như vậy, quá trình mọc răng vĩnh viễn kéo dài khá lâu, từ lúc 5 tuổi cho tới khi trưởng thành. Mỗi giai đoạn sẽ có những đặc điểm riêng. Phụ huynh cần hỗ trợ, chăm sóc kỹ càng cho con trong suốt thời gian này.
Nhổ răng vĩnh viễn có mọc lại không?
Khác với răng sữa, khi bị rụng hoặc nhổ bỏ, răng vĩnh viễn sẽ không thể mọc trở lại. Đây là bộ răng chính thức giúp chúng ta ăn uống, nhai nuốt suốt quãng đời còn lại.
Nguyên nhân răng vĩnh viễn không thể mọc lại sau khi mất đi là do:
- Khi trưởng thành, các tế bào mô tạo răng trong hàm đã bị teo lại, không còn khả năng tạo thành răng mới. Do đó khi răng vĩnh viễn bị rụng sẽ không được thay thế.
- Hệ thống xương hàm và hốc răng cũng đã ổn định, không còn khả năng mọc răng mới khi bị rụng như thời kỳ còn nhỏ.
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa răng sữa và răng vĩnh viễn. Hãy nhớ chăm sóc và bảo vệ răng thật của bạn thật tốt để chúng luôn chắc khỏe và sáng bóng!
Ngoài ra, đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.