Bị nhiệt miệng ở má trong: Nguyên nhân và cách điều trị

Bị nhiệt miệng ở má trong là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt thường gặp ở chị em phụ nữ. Đây là tình trạng khiến vùng da má trong bên trong miệng bị đỏ, sưng, đau rát khi ăn uống.

Nhiệt miệng thường khởi phát đột ngột, kéo dài trong vài ngày rồi mới dần thuyên giảm. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể tái đi tái lại nhiều lần, gây khó chịu cho người bệnh. Vậy nguyên nhân và cách điều trị chứng nhiệt miệng ở má trong là gì? Cùng tìm hiểu ngay nhé!

Nguyên nhân phổ biến gây bị nhiệt miệng ở má trong

Có khá nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới tình trạng nhiệt miệng, trong đó bao gồm:

Do thiếu hụt vi chất dinh dưỡng

Thiếu hụt một số vi chất thiết yếu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiệt miệng, cụ thể:

Thiếu máu do thiếu sắt, vitamin B12 và axit folic

Sắt là thành phần quan trọng để tạo ra hemoglobin và protein miễn dịch trong cơ thể. Thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu, làm suy giảm tính đàn hồi và tính tái tạo của niêm mạc miệng.

Vitamin B12 và axit folic cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất hồng cầu. Thiếu hụt các vi chất này cũng gây ra tình trạng thiếu máu.

Khi bị thiếu máu, cơ thể sẽ thiếu oxy, dễ mệt mỏi và suy nhược. Đồng thời, tính tái tạo và khả năng tự phục hồi của niêm mạc miệng cũng bị ảnh hưởng. Do đó, niêm mạc sẽ dễ bị tổn thương và viêm nhiễm hơn khi tiếp xúc với các kích thích bên ngoài.

Thiếu vitamin nhóm B

Các vi chất như vitamin B2 (Riboflavin), B6 và B12 có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa carbohydrate, protein và chất béo. Chúng cũng tham gia vào quá trình sản sinh năng lượng và duy trì làn da khỏe mạnh.

Khi bị thiếu vitamin nhóm B, các phản ứng trao đổi chất sẽ bị rối loạn. Da và niêm mạc cũng bị ảnh hưởng xấu, dễ khô ráp, nứt nẻ và dễ viêm nhiễm hơn.

Như vậy, thiếu hụt các vi chất như sắt, vitamin B2, B6, B12, axit folic sẽ khiến da và niêm mạc miệng yếu đi, giảm sức đề kháng. Từ đó có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng và bệnh nhiệt miệng.

Do dị ứng thức ăn, dị ứng hóa chất trong mỹ phẩm

Một số người có thể mắc phải các phản ứng dị ứng với một số loại thực phẩm, gia vị và hóa chất, cụ thể:

• Các loại gia vị cay nóng như ớt, tiêu, tỏi, gừng… chứa các hợp chất gây kích ứng niêm mạc miệng ở một số người nhạy cảm. Triệu chứng thường gặp là đau, rát lưỡi hay vùng má sau khi ăn.
• Các loại thực phẩm như sô cô la, cà phê, phô mai, trái cây họ cam quýt
• Các loại hạt (hạnh nhân, đậu phộng, óc chó…): chứa các protein gây dị ứng
• Một số hoạt chất trong kem đánh răng, sữa rửa mặt như SLS, propylene glycol…

Khi bị dị ứng các chất trên, niêm mạc miệng sẽ xuất hiện phản ứng viêm đỏ, sưng, đau rát. Tình trạng này có thể kéo dài vài ngày nếu không được xử lý.

Do rối loạn nội tiết

Ở phụ nữ, sự thay đổi một số hormone sinh dục nữ trong một số giai đoạn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiệt miệng.

Cụ thể, estrogen và progesteron là hai loại hormone chủ đạo có ảnh hưởng lớn tới niêm mạc miệng. Chúng điều tiết quá trình phát triển và duy trì các mô liên kết, mạch máu trong các cơ quan sinh dục nữ cũng như niêm mạc miệng.

Trong giai đoạn mang thai, lượng estrogen và progesteron tăng cao đột ngột để duy trì thai kỳ. Sự thay đổi hormone này làm tăng tính thấm thành mạch và khiến các mạch máu giãn nở dễ dàng hơn. Điều này cũng khiến niêm mạc miệng của thai phụ nhạy cảm và dễ bị kích ứng hơn.

Thời kỳ tiền mãn kinh, mức estrogen và progesteron cũng thay đổi mạnh. Sự mất cân bằng hormone này khiến lượng máu tới nuôi dưỡng các mô liên kết bị giảm sút, khiến niêm mạc miệng bị khô và dễ viêm.

Ngoài ra, trước và sau kỳ kinh 1-2 ngày, sự thay đổi nội tiết cũng có thể kích ứng niêm mạc miệng ở một số phụ nữ.

Do stress, căng thẳng kéo dài

Khi cơ thể phải chịu áp lực kéo dài do căng thẳng, stress, não bộ sẽ kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm. Lúc này, tuyến thượng thận sẽ tiết ra nhiều hormone cortisol.

Việc tiết cortisol mãn tính sẽ làm gián đoạn quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến hoạt động của các tạng như gan, tụy, tuyến giáp. Cụ thể, cortisol làm giảm hoạt động sản xuất các hormone của tuyến giáp, đặc biệt là T3 và T4 – các hormone rất quan trọng cho quá trình trao đổi chất.

Ngoài ra, khi stress kéo dài, hệ thống miễn dịch cũng bị ức chế. Lượng cytokine (protein gây viêm) trong cơ thể tăng cao, gây tình trạng viêm mãn tính, làm tổn thương mô và cơ quan trong cơ thể con người.

Chính vì thế, khi phải chịu căng thẳng kéo dài, các mô liên kết như niêm mạc miệng sẽ dễ bị tổn thương và viêm nhiễm hơn. Đây cũng là lý do người hay stress, lo âu dễ bị nhiệt miệng hơn.

Do tổn thương cơ học

Niêm mạc miệng rất nhạy cảm, dễ bị tổn thương bởi các tác động cơ học. Một số nguyên nhân thường gặp gây tổn thương niêm mạc miệng bao gồm:

Do ăn uống thô ráp, khô cứng

Thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn đồ cứng, thô, khô cứng cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương niêm mạc miệng. Cụ thể:

• Thức ăn thô, cứng, khô như bánh quy giòn, bánh mì khô, các loại hạt… có thể làm xước xát, cào cấu niêm mạc miệng, gây trầy da, đau đớn.
• Các loại thức uống nóng sôi cũng rất dễ gây bỏng rát lên vùng niêm mạc nhạy cảm.
• Một số thực phẩm chứa axit như cam, chanh cũng khiến niêm mạc bị kích ứng, đau rát nếu tiếp xúc trực tiếp.

Khi bị tổn thương, niêm mạc miệng trở nên mỏng manh và dễ xâm nhập đối với vi khuẩn. Điều này rất dễ dẫn tới viêm nhiễm và bệnh nhiệt miệng.

Do đó, mọi người nên ăn chậm, nhai kỹ và tránh ăn những thực phẩm quá cứng, thô, khô cứng. Đồng thời cũng cần cẩn trọng khi tiếp xúc với thức uống và thực phẩm nóng, chua.

Do mắc các bệnh về răng miệng

Các bệnh phổ biến về răng miệng như sâu răng, viêm lợi, viêm nướu cũng có thể gây tổn thương trực tiếp lên niêm mạc miệng.

Cụ thể:

• Khi bị sâu răng, viêm tủy, người bệnh thường cảm thấy đau nhức, nhất là khi ăn nóng, lạnh, ngọt. Điều này khiến vùng niêm mạc xung quanh bị kích ứng.
• Tình trạng viêm nướu, viêm lợi mãn tính làm tổn thương nướu, lợi, khiến chúng dễ chảy máu khi đánh răng, ăn uống. Máu và dịch tiết từ các ổ viêm cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Ăn uống với hàm răng không được điều trị triệt để cũng khiến tình trạng viêm nhiễm ngày càng nghiêm trọng hơn.

Tổn thương do các bệnh nha khoa là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm, loét và bệnh nhiệt miệng ở nhiều người.

Do dùng khí cụ chỉnh nha, răng giả không đúng cách

Sử dụng khí cụ chỉnh nha hoặc răng giả không đúng cách hoặc kém chất lượng cũng là nguyên nhân khiến niêm mạc miệng bị tổn thương.

Cụ thể:

• Khí cụ chỉnh nha nếu không vừa khít, không được vệ sinh sạch sẽ có thể làm trầy xước niêm mạc miệng.
• Răng giả được làm từ vật liệu kém chất lượng, không vừa vặn kích thước hàm cũng gây cọ xát, làm loét lở niêm mạc.
• Quá trình làm răng giả, lấy dấu hàm không cẩn thận cũng có thể gây sang chấn cho niêm mạc miệng.

Tổn thương do các nguyên nhân trên sẽ mở đường cho vi khuẩn xâm nhập gây bệnh. Vì vậy, khi sử dụng các thiết bị trên, người bệnh cần tuân thủ đúng quy trình và lời khuyên của nha sĩ.

Do thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Một số thói quen sinh hoạt hằng ngày không tốt cũng có thể gây tổn thương đến niêm mạc miệng, cụ thể:

• Thói quen đánh răng quá mạnh, dùng bàn chải cứng, không đúng kỹ thuật có thể làm trầy xước niêm mạc miệng.
• Một số người có thói quen cắn ngậm má trong khi đọc sách, xem ti vi… hoặc tự cắn vào má khi căng thẳng. Điều này dễ dẫn tới tổn thương như sa, chảy máu.
• Hút thuốc lá, sử dụng thuốc lào cũng khiến niêm mạc miệng tiếp xúc trực tiếp với các chất độc hại, dễ bị bong tróc và loét.
• Thói quen uống đồ uống quá nóng, quá lạnh cũng khiến niêm mạc bị tổn thương vì nhiệt độ thay đổi đột ngột.

Vì thế, bạn cần sửa đổi các thói quen sinh hoạt để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh nhiệt miệng do những nguyên nhân trên gây ra.

Triệu chứng điển hình khi bị nhiệt miệng

Khi bị nhiệt miệng, vùng niêm mạc bị viêm đỏ thường xuất hiện các vết loét nhỏ, cụ thể:

• Thường xuất hiện ở vùng má trong nhưng cũng có thể lan sang các vị trí khác như lưỡi, nướu, môi, vòm họng…
• Các vết loét có kích thước nhỏ, đường kính khoảng vài mm, sâu khoảng 1-2mm.
• Bờ vết loét sưng đỏ, trong lòng vết loét có màu vàng nhạt hoặc trắng xám.
• Khi vết loét to hơn, có thể thấy xuất hiện mủ vàng nhầy.
• Vùng da xung quanh vết loét sưng đỏ, phù nề, đau nhức khi tiếp xúc.

Các triệu chứng khác thường gặp:

• Đau rát, ngứa ran khi ăn uống, nhất là đồ ăn có vị cay, chua, mặn.
• Cảm giác nóng bỏng, khó chịu ở vùng da bị tổn thương.
• Thường xuất hiện các đốm trắng li ti giống hạt mác cơm xung quanh vết loét.
• Miệng có mùi hôi, vị chua hoặc mặn.

Như vậy, người bị nhiệt miệng thường cảm thấy khó chịu, đau đớn khi nói chuyện và ăn uống. Một số trường hợp nặng còn sốt nhẹ, sưng hạch cổ.

Cách điều trị bị nhiệt miệng ở má trong hiệu quả

Để cải thiện tình trạng bị nhiệt miệng ở má trong, người bệnh cần thực hiện đồng thời các biện pháp sau:

Xử lý triệu chứng hiệu quả khi bị nhiệt miệng

Khi bị nhiệt miệng, trước tiên cần áp dụng các biện pháp sau để làm dịu cơn đau và ngăn ngừa tình trạng trầm trọng thêm:

• Hạn chế tối đa các loại gia vị cay nóng như tiêu, ớt, tỏi, gừng; thực phẩm quá chua, mặn.
• Chỉ nên sử dụng các loại thức ăn mềm, dạng lỏng, súp, cháo để bảo vệ vùng niêm mạc tổn thương.
• Tránh các món ăn giòn, khô, cứng, thô ráp, nước uống có ga, cà phê, rượu bia…
• Sau khi ăn nên súc miệng ngay bằng nước muối pha loãng để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
• Không được đánh răng mạnh tay để tránh làm trầm trọng thêm tổn thương niêm mạc.
• Đắp khăn lạnh hoặc đá viên lên vùng da bị tổn thương để giảm cảm giác đau rát.
• Có thể dùng các loại thuốc gây tê tại chỗ như Oraldene, Xylocain để giảm đau.
• Uống thuốc giảm đau như Paracetamol nếu cần. Không nên lạm dụng các loại thuốc này.

Đồng thời cần bổ sung đủ nước, vitamin, khoáng chất để hỗ trợ quá trình lành vết thương.

Điều trị triệt để nguyên nhân gây bệnh

Song song với điều trị triệu chứng, người bệnh cần tìm và xử lý dứt điểm căn nguyên dẫn đến tình trạng nhiệt miệng. Một số biện pháp cụ thể:

• Sử dụng kháng sinh đường uống hoặc bôi ngoài da khi nguyên nhân do vi khuẩn. Một số loại thuốc hay dùng như amoxicillin, cefdinir, clindamycin…
• Dùng thuốc kháng virus acyclovir nếu do virus herpes gây ra.
• Uống viên thuốc hoặc tăng cường thực phẩm giàu sắt, vitamin B, C, kẽm nếu do thiếu hụt dinh dưỡng.
• Có thể dùng các loại nước ép rau xanh, hoa quả để cung cấp vitamin, khoáng chất tự nhiên.
• Nếu do dị ứng với thực phẩm, gia vị, hóa chất làm đẹp… cần lưu ý tránh tiếp xúc với các tác nhân này.
• Chỉnh sửa, thay thế khí cụ chỉnh nha, răng giả nếu chúng gây tổn thương niêm mạc miệng.

Ngoài ra, nếu nguyên nhân do rối loạn nội tiết, stress thì cần được điều trị triệt để các bệnh lý nền.

Các bước dưỡng da và phục hồi niêm mạc miệng

Sau khi điều trị khỏi nhiễm trùng, các vết loét thường để lại sẹo xấu trên niêm mạc. Để giúp vùng da tổn thương phục hồi nhanh chóng, người bệnh cần lưu ý:

• Không ăn các loại thực phẩm quá cay, nóng, cứng, thô trong 2 tuần sau khi khỏi bệnh.
• Kiêng rượu, bia, thuốc lá ít nhất 1 tháng sau khi hết nhiệt miệng.
• Sau khi ăn nên súc miệng ngay với nước muối pha loãng hoặc oxy già để loại bỏ mảng bám thức ăn.
• Nên bôi một lớp mỏng thuốc mỡ chuyên dùng cho vùng da bị tổn thương. Một số loại thuốc hay dùng gồm Dynexan gel, Zovirax cream… Thuốc giúp bảo vệ và tăng cường phục hồi da.
• Có thể dùng các loại bổ sung vitamin A, D, E dạng uống hoặc bôi tại chỗ để tái tạo da nhanh hơn.

Nếu thực hiện đúng các bước trên, niêm mạc miệng sẽ nhanh chóng lành vết thương, trở lại bình thường.

Để xử lý triệt để chứng nhiệt miệng, người bệnh cần vừa điều trị triệu chứng vừa khắc phục nguyên nhân gây bệnh. Điều quan trọng là phải bình tĩnh, kiên trì thực hiện các biện pháp trên.

Cách phòng tránh hiệu quả bệnh nhiệt miệng

Để hạn chế nguy cơ mắc phải bệnh nhiệt miệng, mọi người cần lưu ý thực hiện một số biện pháp sau:

• Ăn đa dạng các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt…
• Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như sắt, kẽm, vitamin A, B, C, D… thông qua chế độ ăn uống lành mạnh.
• Hạn chế ăn những đồ ăn vặt cay nóng, đồ uống có cồn, có ga.
• Thường xuyên vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đúng cách. Không nên đánh răng quá mạnh để tránh làm tổn thương niêm mạc.
• Hạn chế tiếp xúc với những loại thực phẩm, gia vị đã được xác định gây dị ứng đối với bản thân.
• Hạn chế stress bằng cách luyện tập thể dục thể thao, yoga, thiền, nghe nhạc…
• Đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị sớm các bệnh về răng miệng.
• Giữ gìn sức khỏe tổng thể bằng chế độ dinh dưỡng cân bằng, tập luyện, ngủ đủ giấc.

Nếu áp dụng những biện pháp dự phòng trên, bạn có thể phòng tránh hiệu quả nguy cơ mắc bệnh nhiệt miệng cũng như hạn chế tái phát bệnh.

Như vậy, qua bài viết trên có thể thấy bệnh nhiệt miệng ở má trong là tình trạng khá phổ biến, gây khó chịu đáng kể cho người bệnh. Để điều trị bệnh, người bệnh cần vừa xử lý triệu chứng vừa khắc phục nguyên nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, mọi người cũng cần lưu ý các biện pháp phòng ngừa để hạn chế nguy cơ mắc bệnh.

Ngoài ra, đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.