Răng lệch nhân trung là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Răng lệch nhân trung ngày càng trở thành vấn đề thường gặp ở nhiều lứa tuổi. Theo các nghiên cứu, khoảng 25% dân số có răng lệch ở mức độ nhẹ. Con số này cho thấy tầm quan trọng của việc tìm hiểu rõ về bệnh lý.

Để giúp mọi người nắm rõ hơn về tình trạng răng lệch nhân trung, bài viết sau sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về răng lệch nhân trung là gì, đặc điểm nhận biết ra sao? Những nguyên nhân, yếu tố nào dẫn đến tình trạng răng bị lệch nhân trung, các cách điều trị để khắc phục triệt để tình trạng răng lệch, lấy lại nụ cười đẹp. Hy vọng sau khi tham khảo, độc giả có thể biết cách nhận biết và đưa ra hướng khắc phục răng lệch nhân trung phù hợp và hiệu quả nhất.

Răng lệch nhân trung là gì?

Răng lệch nhân trung là tình trạng một hoặc nhiều răng cửa trên hàm trên hoặc răng cửa dưới hàm dưới mọc lệch vị trí so với đường giữa mặt (đường giữa của khuôn mặt).

Khi bị răng lệch nhân trung, khi cười răng sẽ bị lệch về bên trái hoặc bên phải, làm mất đi sự đối xứng vốn có của hàm răng. Răng cũng có thể lệch về phía trong hoặc phía ngoài. Mức độ lệch nhẹ thì khó nhận biết, nhưng ở mức độ nặng sẽ rất dễ thấy khi nói cười.

Theo các bác sĩ, răng lệch nhân trung thuộc nhóm lệch vị trí. Ngoài ra còn có các dạng lệch khác như:

• Răng lệch đỉnh: răng hàm dưới nhô ra phía trước so với răng hàm trên
• Răng đục chỏm: răng cửa bị lõm vào hoặc nhô cao đỉnh răng so với bình thường

Nguyên nhân gây ra tình trạng răng lệch nhân trung rất đa dạng, phổ biến nhất là:

• Do khuyết tật bẩm sinh về cấu trúc xương hàm mặt
• Do các thói quen xấu từ nhỏ: ngậm tay, ngậm đồ chơi cứng…
• Do quá trình điều trị nha khoa không đúng cách: niềng răng sai kỹ thuật…

Răng lệch nhân trung ảnh hưởng thế nào đến răng miệng?

Răng bị lệch nhân trung không những khiến nụ cười trở nên mất thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe răng miệng nói chung:

Tăng nguy cơ mắc các bệnh răng miệng

Khi răng bị lệch nhân trung, kẽ răng sẽ trở nên hẹp và khó tiếp cận hơn để vệ sinh sạch sẽ. Điều này tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn và mảng bám phát triển, gây bệnh răng miệng.

Tăng nguy cơ mắc sâu răng gấp 2-3 lần

Theo các nghiên cứu, tỷ lệ mắc sâu răng ở những người có răng lệch nhân trung cao gấp 2-3 lần so với người bình thường. Đặc biệt là sâu răng vùng kẽ do vi khuẩn dễ bám vào bề mặt răng gây tổn thương men răng.

Trẻ em là đối tượng rất dễ mắc sâu răng do chưa ý thức được vệ sinh răng miệng. Vì vậy, khi phát hiện trẻ có răng lệch cần đưa đi khám, điều trị kịp thời.

Viêm nướu, lợi do tích tụ cao răng

Răng cửa, răng nanh bị lệch thường bị mảng bám và cao răng bám nhiều hơn. Cao răng cứng chứa nhiều vi khuẩn gây bệnh nếu không loại bỏ hoàn toàn.

Việc này khiến nướu và lợi dễ bị viêm nhiễm, sưng tấy chảy máu khi đánh răng, ăn uống.

Biến chứng nguy hiểm hơn nếu không điều trị kịp thời

Nếu các bệnh lý thông thường không được điều trị sớm, chúng có thể phát triển thành các biến chứng nguy hiểm hơn như:

• Viêm tủy răng làm hoại tử và mất răng
• Áp-xe quanh răng: túi mủ hình thành quanh răng
• Viêm xoang hàm do nhiễm trùng từ răng bệnh lan rộng

Như vậy, răng lệch nhân trung rõ ràng làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh răng miệng nếu không được phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Làm lung lay, mất răng sớm

Khi bị lệch nhân trung, lực cắn sẽ tập trung mạnh hơn lên một số răng, làm cho xương ổ răng bị phá hủy và răng dễ bị lung lay.

Theo cơ chế bệnh sinh, răng cửa là những chiếc răng chịu lực nhai nhiều nhất. Khi răng cửa bị mất đi sự cân bằng, chúng phải gánh thêm áp lực, dễ bị long đài, di lệch dần. Trẻ em là đối tượng rất dễ bị lung lay răng cửa khi răng mới mọc lệch. Nếu không can thiệp sớm, nguy cơ mất răng sớm ở trẻ là rất cao.

Ở người cao tuổi, xương ổ răng đã bị phá hủy nhiều do quá trình lão hóa. Khi đó răng rất dễ bị lỏng lẻo và lung lay. Nếu có thêm yếu tố răng lệch gây áp lực không đều, nguy cơ mất răng ở người già sẽ tăng lên đáng kể. Điều này ảnh hưởng rất xấu đến chức năng ăn nhai, sức khỏe tổng thể của người cao tuổi.

Có thể thấy việc điều trị sớm răng lệch ở mọi lứa tuổi là vô cùng cấp thiết, giúp phòng tránh tình trạng răng bị lung lay, mất răng sớm.

Gây đau nhức khi ăn nhai

Khi bị lệch nhân trung, lực cắn sẽ bị dồn nén một bên làm mất cân bằng của hàm, khiến xương, khớp và cơ bị tổn thương. Điều này dẫn đến các triệu chứng đau nhức khó chịu khi ăn nhai như:

• Khi nhai thức ăn cứng, giòn, lực cắn lớn có thể khiến hàm dưới đau nhức, cảm giác răng “nghiến” vào nhau khó chịu. Đôi khi đau tới mức khó mở miệng ra được. Để giảm bớt cảm giác đau, người bệnh thường phải nhai một bên hoặc chỉ ăn cháo, thức ăn mềm. Điều này ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống.
• Do phải làm việc quá sức để gập ghềnh bù đắp cho răng lệch, các khớp thái dương hàm cũng bị ảnh hưởng. Khớp sưng đau, khó khép miệng là triệu chứng thường gặp. Khi khớp TMH bị viêm mãn tính, người bệnh còn bị đau đầu, chóng mặt do dây thần kinh bị chèn ép. Khớp cũng dễ bị thoái hóa sớm nếu tình trạng kéo dài.

Như vậy, răng lệch nhân trung thực sự gây ra nhiều đau đớn, khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày. Việc điều trị sớm giúp khắc phục triệt để những phiền toái này.

Ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý

Ngoài việc gây ra các bất lợi về sức khỏe, răng lệch nhân trung còn tác động mạnh mẽ đến thẩm mỹ nụ cười cũng như tâm lý người bệnh:

• Răng lệch khiến hàm răng mất đi sự đối xứng, cân đối. Khi cười, đường viền răng trở nên lệch lạc, mất thẩm mỹ. Điều đó khiến nhiều người ngại cười nói, giao tiếp.
• Do có nụ cười không đẹp, nhiều người trở nên tự ti, thiếu tự tin khi giao tiếp. Họ ngại tiếp xúc, ít nói và không dám cười tỏ ra vui vẻ trước mọi người.
• Tình trạng kéo dài của việc thiếu tự tin, mặc cảm về ngoại hình có thể dẫn đến stress, lo âu. Ở một số trường hợp nặng còn có nguy cơ rơi vào trạng thái trầm cảm.

Việc điều trị răng lệch vừa mang tính thẩm mỹ lại còn có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tinh thần, tâm lý cho người bệnh.

Nguyên nhân dẫn đến răng lệch nhân trung

Có 3 nguyên nhân chính gây ra tình trạng răng lệch nhân trung:

Do yếu tố bẩm sinh

Theo các nghiên cứu, khoảng 60% trường hợp bị răng lệch đều có liên quan đến yếu tố di truyền và bẩm sinh. Cụ thể:

• Có những gen di truyền khuyết tật làm khiến xương hàm kém phát triển, thiếu hụt chỗ để răng mọc. Khi đó răng sẽ dễ bị đẩy ra ngoài hoặc mọc lệch lạc. Theo đó, nếu cha mẹ bị răng lệch thì con có khả năng cao cũng bị răng lệch, tỷ lệ mắc có thể gấp 2-3 lần so với người bình thường.
• Do dị tật xương hàm, hàm mặt: Một số trẻ được sinh ra đã có biến dạng xương hàm bẩm sinh như: Hàm hẹp, hàm móm, hàm móm lệch…khiến không đủ chỗ cho răng mọc đúng vị trí.

Khi răng mọc ra sẽ bị chập chờn, đục chỏm hoặc lệch ra khỏi đường giữa mặt. Đây chính là nguyên nhân sâu xa nhất dẫn đến tình trạng răng lệch ở nhiều người.

Do thói quen xấu

Theo các chuyên gia, khoảng 30% trường hợp răng bị lệch là do các thói quen xấu có hại ngay từ khi còn nhỏ. Cụ thể các thói quen dễ gây lệch răng bao gồm:

• Các thói quen như ngậm ngón tay, ngậm vú giả quá lâu ở trẻ; cắn móng tay, cắn bút ở trẻ lớn hơn…đều có thể đẩy răng ra ngoài hoặc làm răng mọc xiên, lệch dần.
• Nhiều loại đồ chơi cắn, núm vú cao su quá cứng cũng gây sức ép lên hàm làm răng dễ bị đẩy lệch khỏi vị trí ban đầu.
• Hút thuốc lá thường xuyên dễ khiến cơ hàm co bóp mạnh một bên làm răng bị lệch dần. Sử dụng ma túy kích thích cũng có tác động tương tự.

Do đó, việc từ bỏ các thói quen có hại càng sớm càng tốt có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng ngừa răng bị lệch lạc.

Do quá trình điều trị răng miệng không thành công

Một số trường hợp điều trị nha khoa không thành công cũng có thể dẫn tới răng bị lệch nhân trung. Cụ thể:

• Nhổ răng không đúng cách: khiến răng kế cận mọc lấp chỗ của răng bị mất
• Hàn răng sứ không chuẩn vị trí ban đầu của răng
• Niềng răng không hiệu quả do không mang thường xuyên nẹp, nẹp không vừa, nẹp không đúng kỹ thuật…

Vì vậy, khi điều trị nha khoa, bệnh nhân cần lựa chọn cơ sở uy tín, bác sĩ giỏi để đảm bảo hiệu quả và tránh biến chứng.

Răng lệch nhân trung nên điều trị như thế nào cho hiệu quả?

Thấu hiểu được nỗi lo lắng và băn khoăn về cách điều trị răng lệch nhân trung, sau đây là thông tin chi tiết về các phương pháp điều trị hiện đại và khoa học nhất hiện nay đối với tình trạng răng lệch ở mức độ nhẹ, vừa và nặng.

Niềng răng được xem là phương pháp tốt nhất

Các bác sĩ khuyên rằng đối với những trường hợp răng lệch ở mức độ vừa và nặng, niềng răng vẫn là phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả nhất.

Kỹ thuật niềng răng dựa trên cơ chế dùng lực nhẹ, từ từ kéo răng về đúng vị trí giải phẫu ban đầu của nó. Quá trình diễn ra từ từ, an toàn.

Khác với nhổ răng hay cắt xương để kéo răng, niềng răng hoàn toàn không gây đau đớn hay tổn thương. Nó giúp khắc phục triệt để vấn đề răng lệch từ gốc, đem lại nụ cười cân đối.

Thông thường, quá trình niềng răng diễn ra trong 18-24 tháng, tùy theo mức độ lệch ban đầu của răng.

Quá trình có thể chia làm nhiều giai đoạn để đảm bảo đưa răng về đúng vị trí từ từ, tránh tổn thương.

Trong quá trình niềng răng, bạn cần đi khám định kỳ, chỉnh nẹp và thực hiện các chỉ dẫn của bác sĩ một cách nghiêm túc.

Bọc hoặc hàn răng sứ – cách khắc phục răng lệch tạm thời

Đối với những trường hợp răng bị lệch nhẹ, một số bác sĩ có thể chỉ định giải pháp bọc hoặc hàn răng sứ veneer để khắc phục tạm thời tình trạng này.

Đặc điểm của phương pháp bọc/hàn răng sứ veneer:

• Răng sứ veneer là lớp sứ mỏng được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân và được hàn lên bề mặt răng gốc.
• Chúng đem lại hiệu quả thẩm mỹ ngay lập tức cho răng, tạo nụ cười đẹp, răng trắng sáng.
• Tuy nhiên, phương pháp này không thực sự khắc phục được gốc răng lệch mà chỉ che đậy triệu chứng để tăng tính thẩm mỹ.

Vì vậy, bọc/hàn răng sứ veneer chỉ mang tính chất tạm thời, không nhằm mục đích điều trị răng lệch. Nếu răng lệch ở mức độ vừa và nặng thì tốt nhất vẫn nên áp dụng niềng răng.

Lời khuyên chung cho hiệu quả điều trị cao nhất

Ngoài việc lựa chọn phương pháp điều trị răng lệch phù hợp, bạn cần:

• Tìm địa chỉ niềng răng uy tín, trang thiết bị hiện đại để đạt kết quả cao
• Khám và làm theo đúng lời khuyên của bác sĩ
• Giữ gìn vệ sinh răng miệng và sử dụng các dụng cụ chăm sóc răng đúng cách
• Kiên trì trong toàn bộ quá trình điều trị kéo dài

Hy vọng với những chia sẻ trên đây, bạn đọc có thể nắm rõ hơn về nguyên nhân, cách nhận biết và điều trị răng lệch nhân trung. Hãy luôn giữ gìn răng miệng cũng như thói quen sinh hoạt lành mạnh để phòng tránh tình trạng răng mọc lệch ngay từ đầu nhé!