Sâu răng có lây không? Cách ngăn ngừa lây lan hiệu quả

Sâu răng có lây không? Sâu răng là tình trạng phổ biến đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng của nhiều người. Sâu răng xảy ra khi men răng bị phá hủy bởi các axit do quá trình lên men các vi khuẩn trong miệng tạo ra. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các mô răng sẽ bị hư hỏng, gây đau đớn, thậm chí dẫn đến mất răng.

MỤC LỤC

Nguyên nhân sâu răng là gì?

Có nhiều nguyên nhân gây nên sâu răng, trong đó phổ biến nhất là:

Do cách ăn uống

Chế độ ăn uống không hợp lý là nguyên nhân hàng đầu gây sâu răng. Các chất ngọt, dính, thức ăn vụn dễ dính lại trên răng sẽ khiến vi khuẩn phát triển nhanh, sản sinh ra axit làm hỏng men răng. Một số loại thức ăn, đồ uống như kẹo, bánh ngọt, nước có ga, nước ép trái cây… đặc biệt “thân thiện” với các vi khuẩn này.

Vì vậy, cần tránh ăn quá nhiều đường, chất ngọt để giảm nguy cơ bị sâu răng. Thay vì kẹo, bánh ngọt, bạn nên ăn các loại hạt, rau quả để làm giảm mức độ axit trong miệng, ngăn ngừa hình thành và phát triển của các lỗ sâu.

Do cách chăm sóc răng miệng

Nếu không đánh răng đúng cách và đủ số lần cần thiết mỗi ngày, các mảng bám răng sẽ tích tụ làm tăng nguy cơ bị sâu răng. Đánh răng không sạch sẽ, không loại bỏ hết mảng bám cũng khiến khả năng mắc bệnh liên quan đến răng nhiều hơn.

Bên cạnh đó, chải răng quá mạnh, không thay bàn chải đánh răng định kỳ cũng có thể làm cho răng bị mòn dần và nhiễm trùng. Đây cũng là cách lý tưởng để vi khuẩn tấn công và gây sâu răng dễ dàng hơn.

Do sức khỏe của răng

Sâu răng còn có thể do yếu tố gen di truyền khiến răng dễ bị nhiễm bệnh, yếu ớt hơn. Ngoài ra, những người có sức đề kháng kém, tình trạng nướu viêm nhiễm mạn tính cũng có khả năng bị sâu răng cao hơn do tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn.

Những đối tượng đặc biệt dễ bị sâu răng là phụ nữ có thai, trẻ nhỏ và người già. Đây đều là những đối tượng có sức đề kháng kém hơn, răng dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố xấu.

Sâu răng có lây không?

Sâu răng là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến răng miệng của rất nhiều người. Tuy không phải là bệnh truyền nhiễm điển hình qua đường hô hấp, song sâu răng vẫn có nguy cơ lây lan nhất định giữa những cá nhân có tiếp xúc gần gũi. Vì thế, đây là câu hỏi được khá nhiều người quan tâm.

Theo các bác sĩ chuyên khoa, sâu răng không phải là một bệnh truyền nhiễm theo nghĩa đen từ người này sang người khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp và điều kiện cụ thể, vi khuẩn gây bệnh có thể lây lan giữa những cá nhân có quan hệ thân mật với nhau.

Cụ thể, sâu răng có thể lây lan theo hai cách:

Trong chính khoang miệng của một người, từ những chiếc răng bị tổn thương sang các răng lành mạnh bên cạnh. Hiện tượng này gọi là “sâu răng lan rộng”.
Giữa những người thân thiết như trẻ em và cha mẹ, vợ chồng, người yêu… do sử dụng chung đồ dùng cá nhân hoặc có tiếp xúc thân mật. Đây được xem là con đường lây nhiễm gián tiếp.

Tuy mức độ lây không cao và đe dọa như bệnh cúm, sởi… nhưng hậu quả của nó khá nguy hiểm. Sâu răng nếu không được điều trị sớm và đúng cách sẽ khiến răng bị mục nát, đau đớn dữ dội và có nguy cơ mất răng.

Do đó, để đề phòng sâu răng lây lan, mọi người cần áp dụng đúng nguyên tắc vệ sinh phòng bệnh, đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần và kịp thời xử lý triệt để các răng bị tổn thương.

Răng sâu lây lan như nào?

Có hai hình thức lây lan thường gặp của sâu răng là lan rộng trong miệng và sang các cá nhân xung quanh.

Lan rộng

Khi một răng bị sâu, các răng xung quanh có nguy cơ rất cao bị ảnh hưởng và nhiễm trùng theo. Điều này được gọi là hiện tượng sâu răng lan rộng.

Khi một răng bị tổn thương bởi quá trình sâu, các vi khuẩn, nấm mốc trong miệng sẽ xâm nhập vào lỗ sâu và phát triển mạnh. Chúng tiết ra các chất độc hại, axit làm phá hủy cấu trúc răng nhanh chóng.

Không những vậy, những chất độc được sản sinh từ răng bị sâu còn có khả năng khuếch tán và lan truyền sang các răng lân cận. Điều này khiến các răng khác dù không trực tiếp bị tổn thương ban đầu cũng trở nên yếu đi, dễ gãy vỡ và nhiễm trùng hơn.

Chỉ sau vài tuần nếu tình trạng này không được xử lý, cả hàm răng có thể bị phá hủy nghiêm trọng bởi sự lan rộng của vi khuẩn. Lúc đó, răng sẽ mất đi lớp men bảo vệ bên ngoài, lõi ngày càng mục nát và đau nhức dữ dội. Người bệnh thậm chí có thể mất luôn hàm răng nếu các biện pháp can thiệp y tế không được áp dụng kịp thời.

Chính sự lan tràn nhanh chóng của vi khuẩn sâu răng đã khiến rất nhiều người phải chi ra chi phí cực lớn, thậm chí cả gia tài để khắc phục hậu quả. Bởi càng để lâu, các thủ thuật phẫu thuật phục hồi răng càng trở nên phức tạp và tốn kém.

Vì vậy, khi phát hiện có một răng bị sâu, dù ở mức độ nhẹ, người bệnh cũng nên đi khám và có biện pháp xử lý thích hợp. Điều đó sẽ giúp ngăn chặn hiệu quả nguy cơ sâu răng lan rộng, đe dọa đến toàn bộ hàm răng.

Lây sang người khác

Bên cạnh khả năng lan rộng trong miệng của một người, sâu răng còn có thể lây truyền sang những người xung quanh dưới một số điều kiện nhất định.

Cụ thể, người bị sâu răng nặng khi thường xuyên tiếp xúc thân mật, sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người lành mạnh sẽ khiến họ dễ bị lây nhiễm. Đây được xem là hình thức lây lan gián tiếp của bệnh, thông qua trung gian vật chất.

Một số đường lây phổ biến nhất bao gồm:

Trẻ em hay dùng chung cốc uống nước, khăn mặt, thìa dĩa với cha mẹ, người thân bị sâu răng nặng. Lúc này vi khuẩn bám trên đồ dùng sẽ xâm nhập vào miệng trẻ, khiến răng dễ bị tổn thương.
Giữa những cặp vợ chồng hay người yêu thường xuyên hôn hít, đặc biệt khi cả hai đều có vết thương hở trong miệng. Vi khuẩn lúc này có thể xâm nhập qua miệng hoặc máu, gây bệnh.
Một vài trường hợp hiếm gặp, sâu răng có khả năng lây nhiễm qua đường máu như trong quá trình hiến máu, quan hệ tình dục không an toàn.

Như vậy, người lành mạnh khi tiếp xúc gần gũi với người bị sâu răng nặng cũng có nguy cơ mắc bệnh nhất định. Mức độ lây nhiễm không cao và nghiêm trọng như các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp, tuy nhiên không phải là không thể.

Chính vì thế, để hạn chế sự lây lan của bệnh trong cộng đồng, mọi người cần chú ý vệ sinh phòng bệnh, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh. Đồng thời, những người đang bị sâu răng cũng nên điều trị triệt để để không gây hại cho người xung quanh.

Sâu răng có thể lây truyền sang những người xung quanh dưới một số điều kiện nhất định

Cách điều trị răng sâu tại nhà theo dân gian

Khi sâu răng còn ở giai đoạn đầu với dấu hiệu đau nhẹ, có thể áp dụng một số cách chữa trị theo kinh nghiệm dân gian để cải thiện tạm thời:

Sử dụng trà đen

Trà đen là một trong những nguyên liệu phổ biến được sử dụng trong điều trị răng sâu tại nhà theo cách dân gian. Bởi lẽ, thành phần trong trà đen có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây hủy hoại men răng hiệu quả.

Trà đen chứa hoạt chất axit tannic, một loại axit thực vật có tác dụng sát khuẩn mạnh. Axit tannic sẽ ngăn cản sự nhân lên của các vi khuẩn trong khoang miệng, đồng thời bảo vệ men và ngăn ngừa sâu răng lan rộng.

Bên cạnh axit tannic, các hợp chất thực vật có trong trà đen cũng có khả năng diệt khuẩn và kháng viêm hiệu quả. Điều này giúp làm lành vết thương do sâu răng gây ra, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng.

Cách sử dụng trà đen đơn giản như sau:

Pha trà đen đặc quánh rồi để nguội. Sau đó ngậm trà trong miệng từ 5-10 phút để các hoạt chất thẩm thấu qua vùng răng hở. Làm đều đặn 2-3 lần/ngày sẽ thấy tình trạng sâu răng được cải thiện đáng kể.
Ngoài ra, có thể dùng bông gòn thấm đẫm trà đen chườm lên vùng sâu đau nhức để các hoạt chất thấm sâu vào trong tủy răng. Việc này vừa có tác dụng trị sâu răng, vừa giảm triệu chứng đau rát hiệu quả.

Chú ý: Đây chỉ là biện pháp tạm thời giúp giảm triệu chứng chứ không khắc phục được hoàn toàn nguyên nhân gây bệnh. Người bệnh cần đi khám và có phác đồ điều trị cụ thể từ thầy thuốc.

Sử dụng gừng, tỏi

Ngoài trà đen, gừng và tỏi cũng thường được sử dụng để điều trị răng sâu tại nhà do có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn và giảm đau hiệu quả.

Cụ thể, gừng và tỏi chứa các hợp chất có tinh dầu như gingerol, allicin… có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh trong miệng. Chúng cũng giúp kháng viêm, làm dịu cơn đau nhức do sâu răng gây ra.

Cách sử dụng:

Dùng dao cắt lát mỏng gừng/tỏi tươi. Đem giã nát hoặc xay sinh tố thành hỗn hợp sền sệt.
Dùng tăm bông thấm hỗn hợp gừng/tỏi đắp lên vùng răng sâu đau nhức. Giữ khoảng 20-30 phút để các tinh chất thấm sâu vào trong.
Có thể kết hợp gừng và tỏi để tăng hiệu quả điều trị. Làm đều đặn 2 lần/ngày sẽ thấy bớt đau và se khít lỗ sâu.

Ưu điểm của phương pháp này là dễ thực hiện, không tốn kém và an toàn. Tuy nhiên chỉ mang lại hiệu quả trong giai đoạn đầu, không thể điều trị triệt để được căn bệnh. Vì vậy, bạn vẫn nên đi khám bác sĩ để có phương pháp xử lý răng sâu phù hợp, hiệu quả nhất.

Cách điều trị sâu răng triệt để nhất

Muốn ngăn chặn sâu răng không bị lan rộng và khắc phục hoàn toàn bệnh, cần phải làm sạch ổ nhiễm trùng và tái tạo phần răng bị hư hại. Các bác sĩ có thể áp dụng hai biện pháp điều trị chính như sau:

Biện pháp trám răng sâu

Trám răng là giải pháp điều trị được sử dụng phổ biến nhất cho răng sâu ở mức độ vừa và nhẹ. Theo đó, bác sĩ sẽ dùng các vật liệu composite để bịt kín lỗ răng bị hủy hoại, từ đó ngăn vi khuẩn xâm nhập vào bên trong.

Quy trình trám răng sâu bao gồm các bước:

Bước 1: Gây tê vùng răng bị tổn thương để không còn cảm giác đau đớn.
Bước 2: Sử dụng các dụng cụ nha khoa để loại bỏ hoàn toàn phần răng bị mục nát, làm sạch kỹ lưỡng bên trong lỗ sâu. Sau đó rửa sạch bằng dung dịch sát khuẩn.
Bước 3: Tiến hành trám lỗ sâu bằng chất liệu composite và tạo hình sao cho giống với phần răng còn lại. Chất nhựa sẽ được chiếu sáng, làm khô để tự nhiên đông cứng lại.
Bước 4: Kiểm tra, bào chỉnh cho phần răng trám được mịn màng, có kết cấu và màu sắc hoàn toàn giống răng thật.

Ưu điểm của phương pháp này là tương đối nhanh chóng, không quá phức tạp và không gây đau đớn. Sau trám răng bệnh nhân có thể ăn nhai, sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, phần trám răng cần được theo dõi sát sao vì rất dễ bị rụng, thậm chí có nguy cơ bị sâu lan rộng hơn nếu không may bị tách ra.

Trám răng là giải pháp điều trị được sử dụng phổ biến nhất cho răng sâu ở mức độ vừa và nhẹ

Biện pháp bọc răng sứ

Khi tình trạng sâu răng đã lan rộng sâu và chiếm diện tích lớn thân răng, biện pháp bọc răng sứ sẽ được lựa chọn để phục hồi chức năng ăn nhai. Cụ thể:

Bước 1: Tiến hành gây tê vùng hàm cần bọc răng sứ
Sau khi tê, bác sĩ sẽ tiến hành mài mòn toàn bộ phần răng cũ bị hỏng để loại bỏ hoàn toàn ổ nhiễm trùng và tạo điều kiện bám dính tốt nhất cho răng sứ.
Bước 2: Lấy dấu hàm và chọn mẫu răng
Bác sĩ sẽ dùng thạch cao hoặc các vật liệu hiện đại để lấy dấu hàm của bệnh nhân. Sau đó, dựa trên dấu hàm, kỹ thuật viên sẽ tạo mẫu và chế tác răng sứ phù hợp.
Bước 3: Lắp đặt răng sứ vào hàm

Sau khoảng 7-10 ngày khi răng sứ được hoàn thiện, bác sĩ sẽ đưa bộ răng giả vào trong miệng và cố định chắc chắn bằng hợp chất keo dán đặc biệt.

Phương pháp bọc răng sứ giúp phục hồi thẩm mỹ và chức năng ăn nhai hiệu quả. Tuy nhiên, chi phí sẽ cao hơn đáng kể so với trám răng thông thường.

Cách phòng ngừa hiệu quả

Sâu răng có thể ngăn ngừa hiệu quả thông qua các nguyên tắc sau:

Loại bỏ các điều kiện gây lây nhiễm sâu răng

Người bị sâu răng nặng nếu không được điều trị kịp thời có thể lây lan bệnh sang người xung quanh. Do đó, cần triệt để loại bỏ các yếu tố thuận lợi cho quá trình lây nhiễm diễn ra.

Người bị sâu răng cần tuân thủ điều trị đầy đủ theo phác đồ của bác sĩ, bao gồm:

Súc miệng thường xuyên bằng nước muối, nước súc miệng chuyên dụng để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
Điều trị triệt để tình trạng sâu bằng các biện pháp như trám, nhổ, bọc răng… tùy theo mức độ. Không nên bỏ dở giữa chừng.
Sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ để kiểm soát viêm, kháng sinh diệt khuẩn

Những người lành mạnh xung quanh người bệnh cũng cần lưu ý:

Hạn chế sử dụng chung các vật dụng cá nhân như khăn mặt, đồ dùng ăn uống, thìa cơm…
Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đánh răng và nhổ mảng bám đúng cách để vi khuẩn không có cơ hội xâm nhập.
Cẩn thận hơn trong quá trình tiếp xúc thân mật như hôn, dùng chung đồ đạc với người bệnh.
Khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và xử lý kịp thời nếu có dấu hiệu lây nhiễm ban đầu.

Như vậy, sâu răng hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách loại bỏ triệt để môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và lây lan trong cộng đồng.

Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ để phòng ngừa lây lan sâu răng

Cẩn thận khi tiếp xúc với người bị sâu răng

Khi tiếp xúc gần gũi với người bị sâu răng nặng, nguy cơ lây nhiễm bệnh khá cao nếu không có biện pháp phòng tránh thích hợp. Do đó, cần lưu ý:

Trong sinh hoạt thường ngày:

Hạn chế sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng, tăm xỉa răng…
Không dùng chung đồ đạc trong bữa ăn như đũa, thìa, ly cốc. Sau khi ăn xong, rửa sạch ngay đồ dùng đó.
Sau mỗi lần tiếp xúc trực tiếp với người bệnh như bắt tay, ôm hôn, bạn nên rửa tay và súc miệng sạch sẽ.

Trong sinh hoạt riêng tư:

Tránh hôn hít sâu, kéo dài. Nếu cả 2 đều bị tổn thương trong miệng thì vi khuẩn rất dễ lây qua đường máu hoặc nước bọt.
Hạn chế quan hệ bằng miệng hoặc mang bao cao su để giảm tiếp xúc trực tiếp với vùng khoang miệng.

Ngoài ra, người lành mạnh cũng nên đi khám sức khỏe định kỳ, thực hiện các biện pháp vệ sinh răng miệng tốt để phát hiện và ngăn chặn dứt điểm nguồn lây. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ lây lan bệnh ra cộng đồng.

Kết luận

Tóm lại, qua bài viết trên có thể thấy sâu răng là bệnh lý phổ biến gây ra bởi nhiều nguyên nhân như ăn uống không lành mạnh, vệ sinh răng miệng kém. Sâu răng có khả năng lan rộng trong miệng và lây nhiễm sang người khác ở mức độ vừa phải.

Để ngăn ngừa sâu răng, mọi người cần thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh phòng bệnh, không dùng chung đồ dùng cá nhân với người bị bệnh, đồng thời đi khám định kỳ 6 tháng/lần.

Khi phát hiện sớm tình trạng sâu răng ở giai đoạn đầu, có thể dùng một số biện pháp chữa trị dân gian tạm thời như ngậm trà đen, đắp gừng tỏi… Tuy nhiên để điều trị triệt để, người bệnh vẫn cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được can thiệp điều trị phù hợp.

Hy vọng qua bài viết, mọi người có thêm kiến thức bổ ích về bệnh lý sâu răng để có thể phòng tránh và xử lý hiệu quả. Ngoài ra, đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.