Tật đẩy lưỡi: Nguyên nhân, tác hại và cách điều trị
Tật đẩy lưỡi là thói quen không tốt ở trẻ em, nếu kéo dài sẽ dẫn đến biến dạng khuôn mặt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Do đó, việc tìm hiểu rõ nguyên nhân, tác hại và cách điều trị bệnh là vô cùng cần thiết để đưa ra phương pháp can thiệp phù hợp.
Tật đẩy lưỡi là gì?
Tật đẩy lưỡi là tình trạng lưỡi thường xuyên đẩy ra phía trước, đẩy vào khoảng trống giữa răng hoặc đẩy ra ngoài miệng. Đây là một thói quen xấu, vô thức và không kiểm soát được.
Tật này thường xảy ra ở trẻ em từ 2-6 tuổi nhưng cũng có thể kéo dài đến tuổi dậy thì. Biểu hiện là lưỡi thò ra ngoài hay đẩy vào khe hở răng khi trẻ đang ngủ, tập trung làm việc hay mệt mỏi.
Nguyên nhân dẫn đến tật đẩy lưỡi
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên tật đẩy lưỡi ở trẻ em, có thể do:
Nguyên nhân từ phía trẻ
Nguyên nhân gây tật đẩy lưỡi ở trẻ có thể bắt nguồn từ bản thân trẻ, cụ thể:
- Thói quen xấu từ nhỏ: Trẻ có thể mắc phải thói quen đẩy lưỡi do bắt chước cách nói, cử động của người thân trong gia đình hoặc do tự tạo thói quen xấu từ khi còn nhỏ mà không được sửa.
- Tập trung cao độ: Khi tập trung vào một công việc hay học tập với cường độ cao, trẻ có xu hướng đẩy lưỡi ra ngoài do mất kiểm soát các cơ vùng miệng và hàm mặt.
- Căng thẳng, mệt mỏi: Tâm lý căng thẳng, mệt mỏi, buồn ngủ sẽ khiến trẻ mất kiểm soát vận động của lưỡi, dễ đẩy lưỡi khi thiếu tập trung.
- Cấu trúc hàm bất thường: Nếu trẻ có hàm trên hô hoặc hàm dưới ếch, cắn răng không đều cũng khiến lưỡi không vừa vặn với khoang miệng nên dễ đẩy ra ngoài miệng.
- Thiếu sự giám sát: Trẻ thiếu sự quản lý, nhắc nhở của cha mẹ về việc ngậm miệng; sống trong môi trường không lành mạnh cũng dễ mắc phải thói quen xấu này.
Như vậy, nguyên nhân chủ yếu gây ra tật đẩy lưỡi ở trẻ đến từ bản thân trẻ. Các yếu tố như thói quen xấu, căng thẳng, mệt mỏi, cấu trúc hàm bất thường và thiếu sự quản lý của cha mẹ đều có thể góp phần làm trẻ mắc phải chứng bệnh này. Do đó, cần sớm nhận biết và khắc phục các nguyên nhân trên để ngăn ngừa và điều trị tật đẩy lưỡi hiệu quả.
Nguyên nhân từ phía cha mẹ
Ngoài nguyên nhân từ bản thân trẻ, thói quen nuôi dưỡng và quản lý con của cha mẹ cũng góp phần không nhỏ dẫn đến tật đẩy lưỡi ở trẻ:
- Thiếu quan tâm: Nhiều phụ huynh thiếu quan tâm đến thói quen sinh hoạt hàng ngày của con, không chú ý tới cách con nói năng, ăn uống, ngủ nghỉ có đúng cách không. Điều này khiến trẻ dễ mắc phải thói quen xấu mà không được khắc phục.
- Không nhắc nhở con: Phụ huynh ít khi nhắc nhở, sửa sai cho con về thói quen ngậm miệng. Họ không yêu cầu con phải ngậm miệng lại, đặc biệt là khi ngủ, khiến trẻ duy trì thói quen đẩy lưỡi.
- Cho trẻ dùng đồ chơi quá lớn: Cho trẻ sử dụng núm vú, đồ chơi có phần tay cầm quá lớn so với kích thước miệng của trẻ cũng khiến bé phải mở miệng quá mức, dẫn tới đẩy lưỡi.
- Ít giao tiếp: Phụ huynh ít dành thời gian giao tiếp, chơi đùa cùng con khiến trẻ thiếu sự quan tâm, giám sát và định hướng đúng đắn ngay từ nhỏ.
Như vậy, thói quen nuôi dạy và quản lý con cái không hợp lý, khoa học của cha mẹ cũng là nguyên nhân không thể bỏ qua gây nên tật đẩy lưỡi ở trẻ. Các bậc phụ huynh cần lưu ý để sửa đổi, tạo môi trường lành mạnh và thói quen tốt cho con.
Nguyên nhân từ các bệnh lý
Bên cạnh các nguyên nhân trực tiếp từ trẻ và phụ huynh, một số bệnh lý cũng có thể gây ra tật đẩy lưỡi ở trẻ:
- Viêm amidan, viêm VA đường hô hấp: Khi bị viêm nhiễm ở vùng amidan và đường hô hấp, các tổ chức sưng phù lên gây tắc nghẽn đường thở, khiến trẻ phải thở bằng miệng và hay đẩy lưỡi ra ngoài.
- Bệnh lý về mũi, xoang, vòm họng: Các bệnh như viêm xoang, polyp mũi, u vòm họng làm se khít đường thở khiến trẻ phải há miệng thở và dễ bị đẩy lưỡi.
- Hàm hô, hàm ếch, cắn ngược: Những dị dạng về xương hàm như hàm trên hô lên, hàm dưới ếch xuống hoặc cắn ngược làm lệch khớp cắn khiến lưỡi bị đẩy ra ngoài.
- Ung thư vòm họng: Khối u ác tính ở vòm họng làm se lòng thở gây khó thở đẩy lưỡi ở trẻ.
- Một số bệnh lý toàn thân: Mắc các bệnh về phổi, tim… cũng có thể khiến trẻ thở khò khè và phải đẩy lưỡi ra để hỗ trợ hô hấp.
Như vậy, các bệnh lý làm tắc nghẽn đường thở, gây khó thở cho trẻ đều có thể góp phần dẫn đến tình trạng đẩy lưỡi. Việc điều trị triệt để các bệnh này sẽ giúp loại bỏ nguyên nhân gốc rễ gây chứng đẩy lưỡi ở trẻ.
Như vậy, nguyên nhân gây tật đẩy lưỡi ở trẻ có thể do nhiều yếu tố khác nhau, cần được khám và tìm ra nguyên nhân gốc rễ để có cách điều trị triệt để.
>>>Tham khảo: Bọc răng sứ bị lệch khớp cắn: Nguyên nhân, cách khắc phục
Làm thế nào để phát hiện tật đẩy lưỡi sớm?
Tật đẩy lưỡi thường khó nhận biết, nhưng khi xuất hiện các vấn đề như hô, thưa răng, lệch lạc răng hàm ở người lớn, cần chú ý. Để phát hiện sớm, hãy thăm khám bác sĩ nha khoa và áp dụng các phương pháp như nghiệm pháp chạm lưỡi, nuốt nước. Đề xuất đến phòng khám nha khoa uy tín định kỳ 6 tháng/lần để chăm sóc răng miệng và phát hiện vấn đề sớm.
Tật đẩy lưỡi có nguy hiểm không?
Tật đẩy lưỡi xuất phát từ vị trí lưỡi không đúng khi nghỉ hoặc nuốt, tạo thói quen xấu như lưỡi nằm giữa răng cửa, chạm chân răng. Thường gặp ở trẻ nhỏ vì không ý thức đặt lưỡi đúng. Người lớn cũng khó nhận biết thói quen này.
Bác sĩ chia sẻ rằng lực đẩy lưỡi khác nhau có thể ảnh hưởng đến vị trí răng. Mặc dù không gây nguy hiểm, tật đẩy lưỡi có thể dẫn đến nhiều tác động xấu đến sức khoẻ răng miệng nếu không được điều trị kịp thời.
Hậu quả nghiêm trọng của việc để trẻ bị tật đẩy lưỡi
Việc để trẻ bị tật đẩy lưỡi kéo dài sẽ gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, cụ thể:
Ảnh hưởng đến ngoại hình
Tật đẩy lưỡi kéo dài sẽ gây ra những tác động xấu và biến dạng về ngoại hình:
- Làm biến dạng khuôn mặt: Hàm dưới bị giộp xuống, cằm nhọn hoặc lẹm đi khiến khuôn mặt mất thăng bằng, mất cân đối giữa các bộ phận.
- Môi trên thường xuyên phải nhô ra phía trước để giữ cho lưỡi không bị tuột ra ngoài. Môi dưới cũng bị lộ rõ phần hàm răng do miệng không được đóng kín.
- Da mặt bị chùng nhão, xệ xuống do phải căng cơ mặt quá nhiều để giữ lưỡi. Da cũng không đều màu, xuất hiện nhiều nếp nhăn sớm do bị kéo căng quá mức.
- Vùng cơ hàm dưới phì đại, lồi lên do phải hoạt động quá sức để giữ cho hàm không bị giộp xuống.
Như vậy, tật đẩy lưỡi sẽ làm cho gương mặt trở nên xấu đi, mất thẩm mỹ nghiêm trọng. Điều này ảnh hưởng lớn đến tâm lý và sự tự tin của trẻ.
Tác động xấu đến răng miệng
Tật đẩy lưỡi kéo dài sẽ gây ra các tác động xấu và hậu quả nghiêm trọng cho răng miệng của trẻ:
- Răng dễ bị móm méo, hô vênh ra ngoài do áp lực từ lưỡi đẩy mạnh vào khoảng trống giữa các răng. Các răng sẽ mất đi vị trí chính xác, xếp không đều và mất thẩm mỹ.
- Khe hở giữa các răng bị giãn rộng ra do luôn phải chịu sức ép từ lưỡi. Các răng dễ lung lay và có nguy cơ bị rụng sớm hơn.
- Việc miệng luôn phải mở rộng để giữ cho lưỡi không trôi ra ngoài khiến nướu hở và dễ bị viêm. Hôi miệng và sâu răng cũng phát triển nhanh hơn.
- Khả năng nhai nuốt bị giảm sút đáng kể do răng không còn đúng vị trí và chức năng.
- Hàm dưới thường xuyên phải giữ cho không bị giộp xuống nên dễ dẫn tới tình trạng đau khớp thái dương hàm.
Như vậy, tật đẩy lưỡi gây ra những tác hại lâu dài, nghiêm trọng đến chức năng và thẩm mỹ răng miệng của trẻ. Cần phải khắc phục sớm để tránh những hậu quả đáng tiếc.
Ảnh hưởng đến sức khỏe
Việc để trẻ bị tật đẩy lưỡi kéo dài sẽ gây ra các biến chứng và tác động xấu tới sức khỏe của trẻ:
- Đau nhức khớp thái dương hàm: Do hàm phải hoạt động quá sức để giữ lại lưỡi nên dễ bị đau nhức khớp thái dương hàm, khó khép miệng lại.
- Giảm chức năng nhai nuốt: Răng không còn đúng vị trí và chức năng nhai nuốt bị giảm sút, ảnh hưởng đến việc ăn uống, dinh dưỡng của trẻ.
- Viêm tai giữa, nghe kém: Lưỡi thường xuyên đẩy vào trong tai gây viêm tai giữa và làm giảm thính lực của trẻ.
- Suy hô hấp, ngưng thở khi ngủ: Tật đẩy lưỡi nặng có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở, suy giảm chức năng hô hấp và thậm chí ngưng thở khi ngủ.
- Ảnh hưởng tới tâm lý: Trẻ có thể mắc các vấn đề về tâm lý nếu cảm thấy tự ti về ngoại hình bị biến dạng do tật đẩy lưỡi.
Do đó, tật đẩy lưỡi cần phải được điều trị sớm để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra với sức khỏe của trẻ.
Tác động tiêu cực đến tâm lý
Ngoài những ảnh hưởng về thể chất, tật đẩy lưỡi còn gây ra nhiều tác hại đến tâm lý và tinh thần của trẻ:
- Mất tự tin, ngại giao tiếp: Trẻ thường xuyên cảm thấy tự ti, xấu hổ về ngoại hình bị biến dạng của mình nên dễ trở nên nhút nhát, ngại giao tiếp với mọi người.
- Dễ bị trầm cảm, lo âu: Do luôn cảm thấy mặc cảm, tự ti về bản thân, trẻ dễ rơi vào trạng thái trầm cảm, lo âu.
- Khó tập trung: Trẻ thường xuyên mất tập trung trong học tập và sinh hoạt do ám ảnh về ngoại hình của mình.
- Dễ bị bắt nạt, cô lập: Bị bạn bè trêu chọc vì ngoại hình khác biệt, dễ bị cô lập và bắt nạt.
- Giảm chất lượng cuộc sống: Chất lượng cuộc sống và khả năng thích ứng xã hội của trẻ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Do đó, tật đẩy lưỡi cần được điều trị sớm để tránh gây ra những tổn thương tâm lý khó có thể hàn gắn đối với trẻ. Đây là vấn đề cần đặc biệt quan tâm.
Cách khắc phục tật đẩy lưỡi hiệu quả
Để điều trị triệt để tật đẩy lưỡi, cần áp dụng đồng thời nhiều biện pháp sau:
Điều trị triệt để căn nguyên gây ra tật đẩy lưỡi
Để điều trị tật đẩy lưỡi hiệu quả, việc đầu tiên cần làm là tìm và điều trị triệt để căn nguyên gây ra tật này, bao gồm:
- Điều trị dứt điểm các bệnh lý đường hô hấp: Các bệnh như viêm VA, viêm amidan, viêm xoang cần được điều trị toàn diện bằng thuốc và các biện pháp y tế cần thiết để loại bỏ hoàn toàn.
- Phẫu thuật cắt amidan, polyp mũi: Nếu amidan hoặc polyp mũi quá phì đại gây tắc nghẽn đường thở thì cần được cắt bỏ bằng phẫu thuật.
- Cắt bỏ u lành và ác tính vòm họng: Các khối u lành hoặc ác tính ở vòm họng làm se lòng thở cũng cần được cắt bỏ hoàn toàn.
- Phẫu thuật điều chỉnh cấu trúc xương hàm: Nếu hàm hô, hàm ếch, cắn ngược gây ra tật đẩy lưỡi cần phẫu thuật để điều chỉnh lại cấu trúc xương hàm.
Chỉ khi nào điều trị triệt để được nguyên nhân gốc rễ thì tật đẩy lưỡi mới được khắc phục hoàn toàn. Do đó, bước điều trị căn nguyên là vô cùng quan trọng.
Điều trị triệu chứng để cải thiện tình trạng tật đẩy lưỡi
Đồng thời với điều trị nguyên nhân, cần áp dụng các biện pháp điều trị triệu chứng để cải thiện tình trạng tật đẩy lưỡi:
- Đeo khí cụ chỉnh nha phù hợp: Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của trẻ, bác sĩ có thể chỉ định đeo các loại khí cụ chỉnh nha như máng chỉnh răng, máng rỗng để điều chỉnh lại cắn và vị trí của lưỡi cho phù hợp.
- Tập các bài tập vận động cơ nhai, cơ mặt, cơ lưỡi: Thực hiện các bài tập massage, vận động các cơ liên quan giúp tăng cường sức mạnh và khả năng điều khiển của cơ.
- Vật lý trị liệu: Bác sĩ vật lý trị liệu sẽ đặt lại lưỡi đúng vị trí, giữ ở đó để cơ dần thích nghi với vị trí mới, không bị đẩy ra ngoài nữa.
- Các liệu pháp xoa bóp, đắp nóng: Giúp thư giãn cơ mặt và cải thiện tuần hoàn máu.
Đây đều là những biện pháp hỗ trợ điều trị giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng tật đẩy lưỡi ở trẻ.
Áp dụng các biện pháp tâm lý để hỗ trợ điều trị tật đẩy lưỡi
Bên cạnh điều trị y tế, áp dụng các biện pháp tâm lý cũng rất quan trọng để giúp trẻ khắc phục tật đẩy lưỡi, bao gồm:
- Tư vấn tâm lý: Trẻ cần được tư vấn tâm lý để lấy lại sự tự tin, vượt qua mặc cảm về ngoại hình. Điều này giúp trẻ có động lực để chữa bệnh.
- Trị liệu hành vi: Áp dụng các kỹ thuật trị liệu hành vi như tập các hành động thay thế đúng đắn thay vì đẩy lưỡi ra ngoài.
- Khen thưởng và động viên: Cha mẹ và thầy cô cần động viên, khen thưởng khi trẻ cố gắng khắc phục tật xấu. Điều này giúp củng cố hành vi tích cực cho trẻ.
- Giáo dục kỹ năng: Hướng dẫn trẻ cách ngậm miệng lại, thở đúng cách bằng mũi và giữ thói quen này thường xuyên.
Những biện pháp trên sẽ giúp trẻ dần loại bỏ thói quen đẩy lưỡi và tự tin hơn trong quá trình điều trị.
Theo dõi sát sao, liên tục quá trình điều trị tật đẩy lưỡi
Để đảm bảo điều trị tật đẩy lưỡi đạt hiệu quả cao, cần phải theo dõi sát sao, liên tục quá trình điều trị của trẻ:
- Khám và đánh giá định kỳ: Trẻ cần được khám lại đều đặn, cụ thể là sau 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng điều trị để bác sĩ đánh giá kết quả và có những chỉnh sửa phương pháp phù hợp.
- Điều chỉnh phác đồ điều trị: Dựa trên kết quả đánh giá, bác sĩ sẽ quyết định việc điều chỉnh các phương pháp điều trị cho phù hợp với đáp ứng và tình trạng của trẻ.
- Phối hợp chặt chẽ gia đình – nhà trường – bệnh viện: Cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa gia đình, nhà trường và các bác sĩ để đảm bảo việc điều trị và rèn luyện cho trẻ.
- Lưu ý những diễn biến bất thường: Cha mẹ cần báo cáo kịp thời với bác sĩ nếu phát hiện những diễn biến bất thường ở trẻ.
Tật đẩy lưỡi là thói quen không tốt gây ra nhiều biến dạng về khuôn mặt và hàm răng. Hy vọng qua bài viết trên của Hệ thống Nha khoa Emedic Group, các bậc phụ huynh có thêm kiến thức để phòng ngừa và xử lý kịp thời tật đẩy lưỡi cho con yêu. Hãy luôn dõi theo sự phát triển của con để đảm bảo cho trẻ một tuổi thơ khỏe mạnh và hạnh phúc nhất!
Đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.
>>>Tham khảo: