Tụt lợi có tự khỏi không? Bị tụt lợi nướu phải làm sao?

Tụt lợi là tình trạng nướu bị tụt xuống so với vị trí ban đầu, lộ ra phần rễ của răng. Đây là bệnh lý răng miệng phổ biến ở người trưởng thành. Khi bị tụt lợi, nhiều người thắc mắc liệu rằng tụt lợi có tự khỏi không và cần phải làm gì để xử lý.

MỤC LỤC

Trong bài viết này, hãy cùng Nha khoa Emedic sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng của bệnh lý tụt lợi. Đồng thời, bài viết sẽ chia sẻ các cách điều trị tụt lợi hiệu quả nhất hiện nay cũng như cách phòng ngừa tình trạng này. Hy vọng những thông tin hữu ích dưới đây sẽ giúp bạn đọc nắm rõ hơn về tụt lợi để bảo vệ sức khỏe răng miệng của bản thân.

Tụt lợi là gì?

Tụt lợi, còn gọi là bệnh lợi hở răng, là tình trạng nướu bị tụt xuống so với vị trí ban đầu, lộ ra phần rễ của răng. Đây được xem là một trong những bệnh lý phổ biến nhất về răng miệng ở người trưởng thành.

Khi bị tụt lợi, khoảng cách từ mép nướu đến cổ răng (gọi là khoảng hở lợi) sẽ được lộ ra. Thông thường, khoảng hở lợi là vùng khe hở nhỏ giữa nướu và răng, sâu khoảng 1-3mm. Nhưng khi bị tụt lợi, khoảng hở lợi sẽ lớn dần lên, có thể lên tới 6mm hoặc hơn.

Ngoài ra, khi bị tụt lợi, nướu sẽ có biểu hiện sưng đỏ, chảy máu khi đánh răng. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được điều trị, nướu sẽ bị viêm teo dần, làm lộ gốc răng ra ngoài. Lúc này, răng sẽ mất đi phần nướu bao bọc và nâng đỡ, dễ bị lung lay và rụng trong tương lai.

Nguyên nhân của tụt lợi

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tụt lợi ở người lớn, cụ thể:

Cao răng tích tụ quá dày đặc

Vi khuẩn trong khoang miệng sẽ sinh sôi nảy nở dưới các mảng bám thức ăn và tạo thành một lớp phim nha chu bám dính chặt vào bề mặt răng. Nếu không được loại bỏ thường xuyên, lớp phim nha chu này sẽ dần hình thành thành các mảng cao răng. Cao răng sẽ tiếp tục kích ứng và gây viêm nướu, khiến nướu dần bị tổn thương và tụt xuống.

Các bệnh lý về răng miệng

Một số bệnh lý thường gặp về răng miệng như viêm nướu, viêm tủy, sâu răng… cũng có thể gây tụt lợi. Khi bị viêm nhiễm, nướu bị sưng đỏ, chảy máu và tổn thương. Nếu viêm nhiễm kéo dài sẽ khiến nướu bị teo lại và tụt xuống dần.

Vệ sinh răng miệng sai cách

Không đánh răng và sử dụng chỉ nha khoa đúng cách sẽ để lại các mảng bám thức ăn và cao răng. Nếu không loại bỏ, chúng sẽ tích tụ thành tấm lắng đọng và gây kích thích nướu, dẫn đến tụt lợi.

Mất răng

Khi bị mất răng, xương ổ răng bị mất đi chức năng giữ nướu. Không còn răng nâng đỡ, nướu sẽ dần bị tụt xuống. Ngoài ra, mất răng còn khiến các răng còn lại lung lay, dễ dẫn đến viêm nướu và lâu dần cũng gây tụt lợi.

Một số nguyên nhân khác

Tuổi tác: Khi về già, cấu trúc xương ổ răng bị thoái hóa, nướu dễ bị tổn thương và tụt xuống.
Rối loạn nội tiết tố: Sự thay đổi nội tiết tố (ví dụ như thai nghén, mãn kinh…) làm xương ức dễ bị loãng xương, yếu đi khả năng giữ nướu.
Căng thẳng thần kinh: Thói quen nghiến răng do căng thẳng khiến nướu bị tổn thương và dễ bị viêm nhiễm.
Hút thuốc lá: Thuốc lá chứa nhiều chất độc hại, gây viêm và làm teo nướu.
Một số bệnh lý toàn thân như tiểu đường, suy giảm miễn dịch… cũng là nguyên nhân.

Những triệu chứng thường gặp khi bị tụt lợi

Khi bị tụt lợi, bạn sẽ dễ dàng nhận biết qua một số dấu hiệu sau:

Nướu bị rút lại, lộ gốc răng

Khi bị tụt lợi, điều dễ nhận thấy nhất đó là nướu bị rút lại, lộ ra phần gốc của răng. Cụ thể:

Nướu sẽ chuyển từ màu hồng nhạt bình thường sang màu đỏ tươi hoặc đỏ thẫm. Màu sắc càng đỏ tươi và sẫm màu thì mức độ viêm nhiễm càng cao.
Bề mặt nướu trở nên sưng phù nề, phồng rộp lên so với bình thường. Khi sờ lên nướu có cảm giác mềm, ấn vào sẽ lõm xuống.
So với vị trí ban đầu, nướu bị rút xuống thấp hơn, khiến khoảng hở giữa nướu và răng trở nên rộng hơn. Cổ răng và phần gốc răng vốn được bao phủ bởi nướu giờ đây lộ ra bên ngoài.
Ở mức độ nhẹ, khoảng hở lợi chỉ rộng khoảng 1-2mm. Nhưng khi tình trạng trở nên trầm trọng, khoảng hở có thể lên tới 6mm hoặc hơn. Lúc này, phần gốc răng lộ rất rõ.
Tình trạng nướu bị lộ gốc răng có thể xảy ra ở một vài răng cục bộ hoặc lan tỏa trên hàm. Nướu của tất cả các răng đều bị tụt xuống thấp hơn so với mức bình thường.

Như vậy, khi thấy nướu chuyển màu đỏ, sưng phù, lộ gốc răng ra ngoài là dấu hiệu điển hình của bệnh lý tụt lợi. Đây là lúc bạn cần đi khám để được điều trị kịp thời.

Răng nhạy cảm hơn với nóng, lạnh và khi ăn uống

Do bị lộ phần gốc răng ra bên ngoài môi trường, những người bị tụt lợi thường cảm nhận răng trở nên nhạy cảm với nhiệt độ và đau nhói khi ăn uống, cụ thể:

Phần gốc răng vốn được bảo vệ bởi lợi sẽ tiếp xúc trực tiếp với không khí và thức ăn khi nướu bị tụt xuống. Do đó, răng sẽ rất nhạy cảm với các kích thích.
Khi uống đồ ăn/thức uống nóng hoặc lạnh, bạn sẽ cảm thấy đau nhói nhức răng kéo dài, khó chịu hơn so với bình thường.
Ăn đồ ngọt, chua, cay cũng khiến răng đau nhức và nhạy cảm khó chịu. Cảm giác đau có thể kéo dài 30 phút hoặc lâu hơn sau khi ăn.
Thậm chí khi hít vào không khí lạnh cũng khiến những người bị tụt lợi cảm thấy nhói, nhức ở răng.
Nhạy cảm với áp lực: khi đánh răng hay dùng tăm xỉa răng sẽ gây ra cảm giác nhói nhức, đau hơn bình thường.
Ban đêm khi nằm ngủ cũng có thể bị đau nhức nhẹ nhàng do không khí lạnh tác động trực tiếp lên gốc răng nhạy cảm.

Như vậy, nếu thấy răng dễ nhạy cảm, đau khi tiếp xúc với nóng, lạnh, ngọt, chua… thì rất có thể bạn đã bị tụt lợi. Hãy đi khám càng sớm càng tốt để được điều trị kịp thời.

Răng dễ bị chảy máu khi đánh răng

Do nướu bị viêm nhiễm, người bị tụt lợi thường gặp tình trạng chảy máu nhẹ khi đánh răng hoặc sử dụng chỉ nha khoa, cụ thể:

Ban đầu, chỉ là những giọt máu đỏ tươi rất nhỏ xuất hiện khi đánh răng. Có thể chỉ 1-2 điểm chảy máu nhỏ ở 1-2 răng bị viêm nướu.
Khi tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn, lượng máu chảy ra nhiều hơn. Có thể 5-6 điểm chảy máu hoặc nhiều hơn mỗi khi đánh răng.
Máu không còn chảy ở dạng nhỏ giọt mà có thể chảy thành dòng, nhất là khi sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng.
Chảy máu có thể xảy ra ở nhiều răng, không chỉ 1-2 răng cục bộ. Toàn bộ hàm răng đều có thể bị chảy máu khi đánh răng.
Máu chảy ra có màu đỏ tươi, thấm đều vào bàn chải hoặc giấy đánh răng.

Như vậy, chảy máu khi đánh răng là dấu hiệu điển hình của viêm nướu do tụt lợi gây ra. Càng chảy máu nhiều thì tình trạng viêm càng nghiêm trọng. Bạn cần đi khám ngay nếu thấy xuất hiện triệu chứng này.

Do nướu bị viêm nhiễm, người bị tụt lợi thường gặp tình trạng chảy máu nhẹ khi đánh răng

Xuất hiện lợi

Lợi là những mảng bám mềm, có màu vàng, trắng hoặc nâu nhạt thường xuất hiện ở người bị tụt lợi. Cụ thể:

Lợi là sản phẩm của vi khuẩn và thức ăn thừa tích tụ trên bề mặt răng. Chúng bám vào răng tạo thành lớp mềm dính, có màu vàng nhạt hoặc trắng.
Do nướu bị tụt, lộ ra gốc răng, lợi sẽ dễ dàng bám và tích tụ thành tấm ở phần gốc răng và kẽ răng.
Lợi thường mềm, dính, dễ bong ra khi cọ răng bằng bàn chải hoặc chỉ nha khoa. Nếu để lâu ngày, lợi sẽ cứng lại, bám chặt và khó tẩy hơn.
Lợi không chỉ xuất hiện ở một vài răng mà có thể lan tỏa khắp các răng, đặc biệt tập trung nhiều ở kẽ răng.
Nếu để lợi bám đầy răng sẽ khiến hơi thở có mùi hôi, dễ gây viêm nướu và làm răng mau hỏng.

Như vậy, xuất hiện lợi, nhất là ở gốc và kẽ răng là dấu hiệu điển hình của bệnh lý tụt lợi. Bạn cần đi khám bác sĩ để được tẩy lợi chuyên sâu.

Răng có vẻ dài ra và rõ ràng hơn

Khi nướu bị tụt xuống, phần vành răng sẽ lộ ra nhiều hơn so với bình thường, khiến răng có vẻ dài và rõ hơn, cụ thể:

Phần vành răng vốn được che phủ bởi nướu sẽ lộ ra khi nướu rút xuống thấp hơn.
Khi nhìn vào, bạn sẽ thấy phần thân răng trông dài hơn so với trước đây do phần vành răng lộ ra nhiều hơn.
Các đường vân trên răng cũng trở nên rõ ràng và dễ quan sát hơn. Trước đây, phần vành răng che phủ nên các đường vân không hiện rõ.
Tình trạng này không chỉ xảy ra ở một vài răng riêng lẻ mà toàn bộ hàm răng đều bị ảnh hưởng.
Do răng trông dài và lộ ra nhiều hơn nên khi nhìn tổng thể, hàm răng sẽ trông thiếu cân đối, mất thẩm mỹ.
Ngoài ra, tụt lợi còn khiến hơi thở bốc mùi khó chịu do vi khuẩn xâm nhập vào các ổ viêm nướu.

Như vậy, nếu thấy răng dài và rõ hơn bình thường thì rất có thể bạn đã bị tụt lợi. Hãy đi khám sớm để có biện pháp điều trị kịp thời.

Tụt lợi có tự khỏi không? Bị tụt lợi nướu phải làm sao?

Trả lời ngắn gọn là tụt lợi khó có thể tự khỏi nếu không được điều trị đúng cách. Cụ thể:

Tụt lợi khó tự khỏi nếu không điều trị

Tụt lợi là tình trạng viêm nhiễm nướu, nếu không được điều trị đúng cách thì rất khó tự khỏi, cụ thể:

Tụt lợi không phải là tình trạng tự phục hồi được. Nếu không điều trị, nướu sẽ bị viêm teo dần và không thể phục hồi trở lại được như lúc ban đầu.
Các nguyên nhân gây tụt lợi như cao răng, viêm nướu, mất răng… sẽ không tự biến mất nếu không được can thiệp xử lý. Chúng sẽ tiếp tục làm bệnh nặng thêm.
Một số trường hợp tụt lợi ở mức độ nhẹ có thể được cải thiện tạm thời nếu người bệnh chăm sóc vệ sinh răng miệng tốt hơn. Tuy nhiên, không thể coi đó là khỏi hoàn toàn mà vẫn phải theo dõi và điều trị lâu dài.
Nếu không điều trị, nguy cơ tụt lợi trở nên trầm trọng hơn là rất lớn. Răng sẽ bị lung lay và có nguy cơ mất răng trong tương lai.

Như vậy, tụt lợi khó có thể tự khỏi nếu không được can thiệp điều trị. Bạn cần đi khám để được bác sĩ tư vấn cách điều trị phù hợp.

Cách xử lý khi bị tụt lợi

Khi phát hiện bản thân bị tụt lợi, bạn cần xử lý như sau:

Đi khám bác sĩ chuyên khoa nha sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác tình trạng tụt lợi. Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Tuân thủ điều trị theo đúng phác đồ và hướng dẫn của bác sĩ. Có thể phải dùng thuốc điều trị viêm nướu, thuốc kháng sinh, làm vệ sinh răng miệng chuyên sâu hoặc phẫu thuật nướu nếu cần thiết.
Chủ động chăm sóc vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đúng cách hàng ngày. Sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng, không để thức ăn thừa bám lâu.
Tránh các thói quen có hại như hút thuốc lá, uống nhiều đồ uống có gas, chất kích thích.
Đi khám lại định kỳ 6 tháng/lần sau khi điều trị để theo dõi và phòng ngừa tái phát.

Nếu phát hiện và xử lý đúng cách, tụt lợi hoàn toàn có thể chữa khỏi. Tuy nhiên cần có thái độ chủ động và kiên trì điều trị để đạt hiệu quả cao nhất.

Cách điều trị tụt lợi hiệu quả

Để điều trị triệt để tình trạng tụt lợi, các bác sĩ có thể áp dụng một số phương pháp sau:

Điều trị các bệnh lý liên quan đến răng miệng

Nếu nguyên nhân dẫn đến tụt lợi là do các bệnh lý khác liên quan đến răng miệng như viêm nướu, viêm tủy, sâu răng… thì cần điều trị triệt để những bệnh này trước:

Bác sĩ sẽ tiến hành khám và xác định chính xác các bệnh lý gây ra tình trạng tụt lợi. Có thể là viêm nướu mãn tính, viêm tủy, sâu răng, mất răng…
Sau đó, các bệnh lý đó sẽ được điều trị triệt để. Ví dụ như sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị viêm nướu, trám hoặc nhổ bỏ răng bị sâu, lấy tủy và trám khi bị viêm tủy…
Nếu do mất răng, bác sĩ có thể chỉ định làm răng giả hoặc phục hình răng implant để thay thế răng bị mất, tránh lực nhai bất thường.
Sau khi điều trị triệt để các bệnh lý gây ra tụt lợi, bác sĩ sẽ tiến hành các bước tiếp theo để phục hồi nướu như vệ sinh răng miệng chuyên sâu, phẫu thuật nâng nướu…

Như vậy, việc điều trị các nguyên nhân ban đầu gây nên tụt lợi là vô cùng quan trọng, giúp loại bỏ yếu tố kích thích và tạo điều kiện thuận lợi để nướu lành lại.

>>>Tham khảo: Lấy dấu Implant là gì? Quy trình lấy dấu phục hình răng Implant

Trồng răng giả

Nếu nguyên nhân dẫn đến tụt lợi là do mất răng, việc trồng răng giả sẽ giúp phục hồi chức năng nhai và nâng đỡ nướu hiệu quả:

Răng giả sẽ được làm giống hệt kích thước, màu sắc của răng thật để thay thế chỗ răng bị mất một cách chuẩn xác.
Răng giả sẽ chia sẻ lực nhai cho các răng còn lại, tránh tình trạng các răng bên cạnh bị lung lay và đau nhức.
Khi có răng giả, xương ổ răng được kích thích tái tạo và mạnh hơn so với trường hợp mất răng không làm răng giả. Nhờ đó mà nướu được nâng đỡ tốt hơn.
Răng giả còn ngăn ngừa các răng cạnh răng mất dịch chuyển và đẩy vào chỗ trống, làm rối loạn hàm răng.
Sau khi trồng răng giả, bác sĩ sẽ tiến hành các bước xử lý triệt để tụt lợi và phục hồi nướu để lấy lại thẩm mỹ và chức năng ăn nhai.

Như vậy, trồng răng giả là giải pháp cần thiết và hiệu quả đối với trường hợp tụt lợi do mất răng gây ra.

Phẫu thuật ghép xương

Phẫu thuật cấy ghép xương được tiến hành để tái tạo lại phần xương bị mất ở vùng hổng răng, giúp nâng đỡ và cố định nướu:

Phẫu thuật này được áp dụng khi xương hổng bị mất nhiều, không còn khả năng nâng đỡ nướu tự nhiên.
Bác sĩ sẽ lấy xương tự thân ở vùng xương hàm, xương sườn… hoặc xương nhân tạo ghép vào chỗ xương bị mất.
Xương ghép sẽ giúp tái tạo lại kết cấu giải phẫu của xương hổng, tạo cấu trúc chắc chắn để nâng đỡ nướu.
Nhờ xương ghép, nướu được nâng lên vị trí bình thường và không bị tụt xuống thêm nữa.
Sau ghép xương, bác sĩ sẽ đợi khoảng 3-6 tháng để xương đông đặc thì mới tiến hành các bước phục hồi thẩm mỹ nướu tiếp theo.

Như vậy, phẫu thuật ghép xương giúp xử lý triệt để tình trạng xương bị mất gây nên tụt lợi và tạo nền tảng vững chắc cho quá trình phục hồi nướu sau này.

Trám răng

Đối với những răng bị sâu nhưng chưa quá nghiêm trọng, bác sĩ có thể áp dụng biện pháp trám răng để tránh phải nhổ bỏ răng:

Trám răng được dùng khi răng bị sâu ở mặt nhai nhưng chưa lan sâu vào tủy. Lớp men và ngà răng bị mất nhưng lớp mô cứng bên dưới vẫn còn nguyên vẹn.
Thay vì nhổ bỏ toàn bộ răng bị sâu, bác sĩ sẽ chỉ loại bỏ phần răng bị sâu, để lại gốc răng khỏe mạnh. Sau đó dùng vật liệu trám lấp đầy vào chỗ răng bị mất.
Việc giữ lại được răng tự nhiên sẽ giúp duy trì chức năng nhai và ngăn ngừa xương bị teo kém do mất răng. Nhờ đó mà nướu được hỗ trợ tốt nhất.
Sau khi trám răng, bác sĩ sẽ tiến hành điều trị tụt lợi triệt để và phục hồi nướu bình thường.

Như vậy, trám răng là giải pháp tối ưu giúp bảo tồn răng tự nhiên khi bị sâu nhẹ, đồng thời hỗ trợ điều trị tụt lợi hiệu quả.

Điều trị nội nha

Điều trị nội nha được tiến hành khi tủy răng bị viêm nhiễm gây ra tình trạng đau nhức và tụt lợi:

Khi tủy bị viêm, các mạch máu nuôi răng bị tổn thương, dẫn đến đau đớn và nướu dễ bị kích ứng, viêm.
Điều trị nội nha sẽ loại bỏ hoàn toàn phần tủy bị viêm nhiễm và vô trùng hóa khoang tủy.
Sau khi loại bỏ tủy viêm, răng được khử trùng và lấp đầy bằng các vật liệu trám thích hợp như thạch cao, sứ…
Việc lấp kín khoang tủy giúp bảo vệ răng khỏi viêm nhiễm và ngăn ngừa đau nhức, viêm nướu.
Điều trị nội nha kịp thời giúp bảo tồn răng tự nhiên, tránh mất răng và tạo điều kiện thuận lợi để điều trị tụt lợi.

Như vậy, điều trị nội nha là biện pháp hữu hiệu giúp loại bỏ tủy viêm – nguyên nhân gây tụt lợi và đau răng, góp phần điều trị triệt để bệnh.

Vệ sinh răng miệng chuyên sâu

Sau khi điều trị triệt để các nguyên nhân ban đầu gây nên tụt lợi, bác sĩ sẽ tiến hành vệ sinh răng miệng chuyên sâu để loại bỏ hoàn toàn các yếu tố kích ứng và tạo điều kiện cho nướu lành lại:

Sử dụng các dụng cụ chuyên dụng như máy rửa cao răng, máy cạo vôi để làm sạch triệt để mảng bám, cao răng, vôi răng bám trên bề mặt răng.
Dùng chỉ nha khoa chuyên sâu để lau sạch kẽ răng, loại bỏ mảng bám và vi khuẩn ẩn náu bên dưới nướu.
Súc miệng bằng các dung dịch sát trùng để tiêu diệt vi khuẩn gây hại và ngăn ngừa viêm nhiễm.
Thực hiện định kỳ vệ sinh răng miệng chuyên sâu sau mỗi 3-6 tháng để duy trì kết quả.
Hướng dẫn bệnh nhân cách chăm sóc vệ sinh răng miệng đúng cách hàng ngày.

Nhờ vệ sinh chuyên sâu, răng và nướu được làm sạch hoàn toàn, tạo môi trường thuận lợi để nướu lành lại nhanh chóng và ngăn ngừa tụt lợi tái phát.

Như vậy, bằng cách kết hợp nhiều biện pháp điều trị khác nhau, bác sĩ có thể xử lý triệt để chứng tụt lợi và ngăn ngừa tái phát bệnh.

Vệ sinh răng miệng chuyên sâu để ngăn ngừa tụt lợi tái phát

Cách ngăn ngừa tình trạng tụt lợi tái phát

Sau khi điều trị khỏi tụt lợi, điều quan trọng là phải thực hiện tốt các biện pháp chăm sóc răng miệng để ngăn chặn tái phát bệnh. Một số lưu ý:

Duy trì vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đúng cách. Đánh răng đều đặn 2 lần/ngày, sử dụng chỉ nha khoa để lau sạch kẽ răng.
Đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra và loại bỏ cao răng.
Hạn chế đồ ngọt, dính, chua giúp bảo vệ men răng.
Uống nhiều nước lọc, trái cây để tăng tiết nước bọt và làm sạch khoang miệng.
Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin giúp xương chắc khỏe, nướu được củng cố.
Không hút thuốc lá và giảm căng thẳng để bảo vệ sức khỏe nướu.
Xử lý kịp thời các bệnh lý răng miệng khác để tránh chúng gây tổn thương nướu.

Nếu thực hiện tốt những lưu ý trên, bạn sẽ giảm đáng kể nguy cơ tụt lợi tái phát. Hãy duy trì chế độ chăm sóc răng miệng lành mạnh để giữ cho hàm răng luôn khỏe mạnh nhé!

Trên đây là những chia sẻ về bệnh lý tụt lợi, nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị và phòng ngừa của Hệ thống Nha khoa Emedic Group. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc sẽ nắm được những thông tin hữu ích để bảo vệ sức khỏe răng miệng của bản thân và gia đình.

Đối với người gặp tình trạng mất răng, răng hư, mẻ, vỡ dẫn đến tình trạng khó khăn khi ăn nhai, bạn có thể tìm hiểu thêm về phục hình sứ, cấy ghép Implants – những phương pháp hiện đại giúp phục hồi răng mất tại Emedic Group, giúp đem lại cho khách hàng cảm giác ăn uống thoải mái như răng thật. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Hệ thống Nha khoa Emedic Group sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất.

>>>Tham khảo: