Nhiệt miệng uống gì? Cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả tại nhà
Nhiệt miệng là tình trạng khá phổ biến, được biểu hiện qua các dấu hiệu đau rát vùng miệng, lưỡi đỏ sưng, có vết loét hoặc xuất hiện các vết lở loét trong khoang miệng. Đây là bệnh lý không quá nguy hiểm nhưng lại gây ra nhiều khó chịu, đau đớn trong sinh hoạt và ăn uống hàng ngày. Bài viết dưới đây của Emedic Dental sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng của bệnh nhiệt miệng cũng như chia sẻ các bí quyết, mẹo nhỏ về nhiệt miệng uống gì, cách phòng tránh và điều trị nhiệt miệng hiệu quả ngay tại nhà.
Nguyên nhân và các triệu chứng của nhiệt miệng
Nhiệt miệng được hiểu là tình trạng viêm loét ở vùng khoang miệng, bao gồm lưỡi, môi, má và lợi. Đây là tình trạng khá phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Nguyên nhân dẫn đến nhiệt miệng có thể do một số yếu tố sau:
- Do thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhiều thức ăn cay nóng, sử dụng nhiều chất kích thích như rượu bia, thuốc lá; hoặc thường xuyên ăn đồ ăn có vị mặn, ngọt quá độ. Những thức ăn này khiến niêm mạc miệng bị tổn thương dẫn đến viêm loét.
- Do sức đề kháng giảm sút: Người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh thường có sức đề kháng kém hơn nên dễ mắc nhiệt miệng. Ngoài ra, những người bị suy dinh dưỡng, thiếu hụt vitamin và khoáng chất cũng dễ bị nhiệt miệng do sức đề kháng kém.
- Do mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa: Người bị viêm loét dạ dày, tá tràng, hội chứng ruột kích thích…thường có nguy cơ cao bị nhiệt miệng. Các bệnh lý này khiến dịch vị tiết ra nhiều hơn bình thường, gây kích ứng niêm mạc miệng.
- Do rối loạn nội tiết: Người bị bệnh lý về tuyến giáp như suy giáp, hoặc bệnh nhân tiểu đường dễ gặp tình trạng nhiệt miệng.
- Do tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc hóa trị liệu có thể gây kích ứng đường tiêu hóa, dẫn đến nhiệt miệng.
- Do tâm lý căng thẳng, stress: Tình trạng căng thẳng kéo dài, mệt mỏi, thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ nhiệt miệng.
Khi bị nhiệt miệng, người bệnh thường gặp một số triệu chứng điển hình như:
- Cảm giác đau rát vùng lưỡi, môi, má, bên trong má
- Lưỡi đỏ, sưng nề hoặc xuất hiện vết loét, vết lở loét
- Khô miệng, khát nước
- Tiết nhiều nước dãi bất thường
- Buồn nôn, nôn mửa
- Hôi miệng từ cổ họng
- Cảm giác nóng rát, khó chịu trong khoang miệng
- Khó khăn khi ăn uống, nuốt vào gây đau
- Cơ thể mệt mỏi, sốt nhẹ, ớn lạnh
Mức độ nhẹ thì bệnh nhân chỉ bị đau rát khoang miệng, khô miệng và khó nuốt. Nhưng nếu nặng hơn có thể kèm theo sốt cao, nổi hạch, khó thở và nguy cơ mất nước, suy kiệt. Lúc này cần điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.
Bị nhiệt miệng uống gì, ăn gì?
Vậy bị nhiệt miệng uống gì? Chế độ dinh dưỡng hợp lý là vô cùng quan trọng trong điều trị nhiệt miệng. Dưới đây là một số gợi ý về nhóm thực phẩm người bệnh nên ăn khi bị nhiệt miệng:
Thức ăn chế biến mềm, ít gia vị và dễ nuốt
Khi bị nhiệt miệng, khoang miệng rất nhạy cảm, việc ăn uống gặp nhiều khó khăn và đau đớn. Do đó, nên chọn những loại thức ăn mềm, đã được nấu chín kỹ để dễ dàng nuốt mà không gây tổn thương thêm. Một số gợi ý:
- Cháo, súp loãng: Cháo gạo tẻ, cháo đậu xanh, cháo yến mạch, súp lơ khổ qua, súp bí đỏ… đều rất dễ ăn, mềm. Có thể cho thêm ít thịt gà, cá thái nhỏ vào để tăng dinh dưỡng.
- Trái cây xay sinh tố: Chuối, dưa hấu, kiwi, mãng cầu… xay nhuyễn uống dễ nuốt hơn.
- Sữa, sữa chua uống trực tiếp hoặc pha với trái cây.
- Thịt, cá, tôm, trứng luộc chín để nguội rồi băm nhỏ. Có thể kết hợp với cháo, súp.
- Bánh mì, bánh quy, bánh ngọt mềm…
Ăn sữa chua
- Sữa chua là thực phẩm rất tốt cho người bị nhiệt miệng, vì nó có khả năng làm dịu các vết viêm loét trong miệng thông qua các enzyme như lactase và protein.
- Sữa chua còn chứa nhiều vitamin nhóm B giúp hỗ trợ quá trình làm lành vết thương trong miệng.
- Các axit amin trong sữa chua giúp bảo vệ niêm mạc miệng khỏi sự tấn công của vi khuẩn gây bệnh.
- Người bị nhiệt miệng nên ăn 1-2 hộp sữa chua/ngày để cải thiện tình trạng. Có thể ăn sữa chua nguyên chất hoặc pha với mật ong, trái cây để dễ ăn hơn.
Uống trà xanh, trà đen, đậu xanh, hạt sen
- Trà xanh và trà đen chứa các hợp chất polyphenol có tác dụng chống oxy hóa và kháng khuẩn, giúp làm dịu các vết viêm loét trong miệng.
- Uống trà đều đặn hàng ngày sẽ giúp giảm đau rát, ngăn ngừa nhiễm trùng vết thương trong miệng hiệu quả.
- Đậu xanh, hạt sen chứa nhiều chất xơ và các hợp chất thực vật có lợi giúp thanh nhiệt, lưu thông tiêu hóa tốt hơn.
- Có thể ăn đậu xanh, hạt sen luộc hoặc uống nước sắc đậu xanh, hạt sen để hỗ trợ điều trị nhiệt miệng.
Uống nước cam, chanh
- Cam, chanh giàu vitamin C có tác dụng tăng cường miễn dịch và hỗ trợ quá trình làm lành vết thương.
- Vitamin C còn làm tăng sản xuất collagen giúp tái tạo niêm mạc miệng nhanh chóng.
- Mỗi ngày nên uống 1-2 cốc nước ép cam, chanh pha loãng để bổ sung vitamin C và cấp ẩm cho cơ thể.
Giảm nhiệt miệng bằng Nhân trần
- Nhân trần có chứa các hoạt chất berberine, baicalein có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn mạnh mẽ.
- Người bệnh có thể sắc nước uống hoặc ngậm viên nhân trần để giảm đau, viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng vết thương.
- Sử dụng nhân trần đều đặn sẽ giúp làm lành nhanh chóng vết loét do nhiệt miệng gây ra.
Ăn thực phẩm giàu sắt và khoáng chất khác
- Thiếu máu, thiếu sắt làm giảm sức đề kháng dẫn tới nhiệt miệng. Do đó cần bổ sung thực phẩm giàu sắt.
- Các khoáng chất như kẽm, đồng, selen… cũng rất cần thiết cho quá trình làm lành vết thương.
- Một số thực phẩm giàu sắt và khoáng chất gồm thịt bò, lòng đỏ trứng, rau xanh đậm, các loại hạt…
Uống nước rau má
- Rau má có vị ngọt, tính mát, rất tốt cho người bị nhiệt miệng.
- Rau má còn chứa nhiều vitamin C, các khoáng chất vi lượng giúp bồi bổ sức khỏe và tăng cường miễn dịch.
- Uống nước ép rau má hàng ngày sẽ hỗ trợ điều trị nhiệt miệng rất tốt.
Chế độ ăn uống khoa học, hợp lý chính là chìa khóa để điều trị dứt điểm căn bệnh nhiệt miệng. Bên cạnh đó, việc vệ sinh răng miệng sạch sẽ, uống đủ nước, nâng cao sức đề kháng cũng góp phần quan trọng vào việc phục hồi nhanh chóng.
Bị nhiệt miệng nên kiêng ăn gì?
Người bị nhiệt miệng cần lưu ý tránh các loại thực phẩm sau đây vì chúng có thể gây kích ứng, làm bệnh nặng thêm:
- Thực phẩm cay nóng: Cay nóng kích thích niêm mạc miệng, gây đau rát và nóng trong như: ớt các loại, tiêu, tỏi, gừng, hẹ, mù tạt, wasabi…
- Đồ uống có cồn, có gas: Các loại đồ uống như rượu, bia, nước ngọt có ga làm tăng tiết acid dịch vị, kích ứng đường tiêu hóa.
- Thực phẩm quá mặn: Đồ ăn mặn như mắm, muối, dưa cà muối, thịt hun khói, cá khô… khiến cơ thể mất nước, làm cho tình trạng nhiệt miệng trở nên trầm trọng hơn.
- Đồ ăn nhanh, đồ hộp đóng gói sẵn: Chúng thường chứa nhiều dầu mỡ, đường, bột ngọt, phẩm màu và chất bảo quản, gây hại cho người bị nhiệt miệng.
- Thịt nhiều mỡ, gân, da: Các phần thịt có nhiều mỡ, gân, da khó tiêu hóa, dễ dính vào niêm mạc miệng.
- Trái cây chua: Cam, quýt, xoài xanh… do chứa nhiều axit organic nên khiến miệng bị kích ứng, đau rát hơn.
- Cà phê đặc, trà đặc: Chất caffein trong cà phê, trà đặc kích thích tiết axit dịch vị, gây hại cho người bị nhiệt miệng.
- Đồ ngọt: Kẹo cao su, kẹo mút, bánh ngọt… do chứa nhiều đường, chất tạo ngọt, phẩm màu và hương liệu.
- Đồ uống có gas, nước ngọt có ga: Làm tăng áp lực trong miệng, dạ dày, khiến tình trạng viêm nhiễm thêm trầm trọng.
Như vậy, lưu ý loại bỏ những thực phẩm trên khỏi thực đơn hàng ngày sẽ giúp ngăn ngừa và giảm bớt các triệu chứng khó chịu do nhiệt miệng gây ra.
Hướng dẫn cách phòng ngừa nhiệt miệng tại nhà
Để phòng tránh nhiệt miệng, mọi người nên áp dụng các biện pháp sau:
- Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Đánh răng đúng cách 2 lần/ngày, dùng chỉ nha khoa để lấy sạch mảng bám và vệ sinh kẽ răng. Súc miệng bằng nước muối loãng sau khi ăn hoặc dùng nước súc miệng chuyên dụng.
- Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 1,5-2 lít để giữ độ ẩm khoang miệng, không bị khô miệng. Có thể uống nước lọc, nước hoa quả, sữa…
- Hạn chế sử dụng chất kích thích như thuốc lá, rượu bia. Giảm thiểu các gia vị cay nóng như ớt, tiêu, tỏi…
- Ăn đa dạng các loại thực phẩm, đặc biệt là rau xanh, hoa quả để bổ sung vitamin C và khoáng chất.
- Chú ý nhai thật kỹ, ăn chậm, không nói chuyện khi ăn để tránh nghẹn thức ăn. Không ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
- Vệ sinh răng miệng sạch sẽ sau khi ăn. Không để thức ăn thừa bám trong kẽ răng.
- Tránh để bụng quá đói hoặc quá no. Không nên để quá lâu giữa các bữa ăn.
- Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan. Luyện tập thể dục thể thao để giải tỏa căng thẳng.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh như khăn mặt, bàn chải đánh răng, ly uống nước…
- Đi khám định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị sớm các bệnh về răng miệng.
- Khi bị nhiệt miệng cần tuân thủ điều trị triệt để, không tự ý dừng thuốc sớm để tránh tái phát.
Ngoài ra, cha mẹ cần phòng ngừa nhiệt miệng cho trẻ bằng cách:
- Cho trẻ ăn đúng giờ, đủ chất, tránh thiếu dinh dưỡng. Không ép trẻ ăn quá no.
- Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ. Lau sạch răng sau khi ăn và trước khi đi ngủ.
- Chú ý vệ sinh sạch miệng cho trẻ sau khi nôn trớ hay ho.
- Không cho trẻ dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh.
- Tiêm phòng đầy đủ vaccine cho trẻ để nâng cao sức đề kháng.
Kết luận
Như vậy, qua bài viết trên chúng ta cũng đã hiểu được nhiệt miệng uống gì? rồi phải không. Nhiệt miệng là tình trạng viêm nhiễm đau rát thường gặp, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Để điều trị triệt để, người bệnh cần lưu ý thay đổi chế độ ăn uống, sử dụng các vị thuốc thiên nhiên và thường xuyên vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Ngoài ra, để phòng ngừa hiệu quả, nên đi khám tại các cơ sở uy tín như Nha khoa Emedic để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Xem thêm: