Viêm loét miệng ở trẻ em: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả nhanh chóng

Viêm loét niêm mạc miệng là tình trạng khá phổ biến ở trẻ em, gây ra nhiều đau đớn, khó chịu cho trẻ. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

MỤC LỤC

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng Emedic Dental tìm hiểu các nội dung chính về bệnh viêm loét miệng ở trẻ bao gồm: nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Bên cạnh đó, một số lưu ý về cách chăm sóc trẻ khi mắc bệnh cũng sẽ được chia sẻ chi tiết.

Viêm loét miệng ở trẻ em là bệnh gì?

Viêm loét miệng ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm ở lớp niêm mạc bên trong miệng, gây ra các vết loét đau đớn trên niêm mạc. Đây là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra.

Cụ thể, khi bị viêm loét niêm mạc miệng, trẻ sẽ có các biểu hiện như miệng đau rát, khó nuốt, nướu sưng đỏ, chảy máu, thậm chí sốt nhẹ. Trẻ cũng có thể bị phù nề ở vòm miệng, lưỡi, má, họng. Những vết loét hình thành trên niêm mạc miệng khiến trẻ rất khó chịu, đau đớn khi ăn uống.

Viêm loét miệng nếu không được điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Do đó, khi trẻ có dấu hiệu bất thường ở miệng cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây viêm loét niêm mạc miệng

Viêm loét miệng ở trẻ em là tình trạng khá phổ biến ở trẻ em, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và sức khỏe của trẻ. Để điều trị bệnh hiệu quả, việc xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh là vô cùng quan trọng.

Có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến viêm loét miệng ở trẻ nhỏ. Trong đó, một số nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

Nhiễm trùng

Vi khuẩn: Các vi khuẩn thường gặp gây viêm loét miệng bao gồm Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus, Streptococcus viridans, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus mutans. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng – miệng, gây tổn thương niêm mạc, sinh ra các chất độc hại khiến tình trạng viêm loét trầm trọng thêm.
Virus: Các virus phổ biến gây bệnh gồm virus Herpes Simplex, Coxsackie virus, Cytomegalovirus. Chúng lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp qua đồ dùng cá nhân. Virus xâm nhập vào tế bào, phá hủy tế bào và nhân lên gây tổn thương niêm mạc miệng.
Nấm Candida: Nấm Candida albicans là loại nấm phổ biến gây bệnh. Tình trạng miệng bị nấm thường do sử dụng kháng sinh kéo dài làm mất cân bằng vi khuẩn. Nấm bám dính vào niêm mạc miệng gây kích ứng, tổn thương, đau đớn.

Chấn thương

Do trẻ cắn ngậm môi, má, lưỡi quá mạnh khiến da, niêm mạc bị tổn thương. Nếu vùng da bị tổn thương nhiễm trùng sẽ dễ gây viêm loét miệng.
Do va chạm vào các vật sắc nhọn, cạnh răng bị sâu hoặc mẻ cạnh làm xây xát vùng niêm mạc miệng.
Do trẻ có thói quen ngậm các vật dụng như bút, đồ chơi khiến niêm mạc bị tổn thương.

Dị ứng

Dị ứng với thực phẩm: các loại thức ăn phổ biến gây dị ứng như hải sản, trứng, sữa, đậu… Khi dị ứng, cơ thể sẽ sinh ra các phản ứng viêm để chống lại chất gây dị ứng. Niêm mạc miệng tiếp xúc trực tiếp với thức ăn nên dễ bị tổn thương, viêm loét.
Dị ứng với các loại thuốc, hóa chất: thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau… cũng có thể gây phản ứng dị ứng ở một số người.

Thiếu vitamin

Thiếu vitamin C, axit folic, vitamin B12 làm giảm miễn dịch khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
Thiếu vitamin A làm suy giảm tính toàn vẹn của niêm mạc miệng, tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Thiếu vitamin D cũng làm tăng khả năng mắc bệnh viêm loét miệng.

Như vậy, có thể thấy nguyên nhân gây viêm loét miệng ở trẻ em rất đa dạng. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể mà các bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị phù hợp. Điều quan trọng là phụ huynh cần đưa trẻ đi khám khi có dấu hiệu bất thường để bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân. Qua đó có thể điều trị dứt điểm, ngăn chặn tình trạng tái phát và biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Rối loạn giấc ngủ

Thiếu ngủ, mất ngủ kéo dài khiến cơ thể suy nhược, dễ mắc bệnh.
Trẻ có thói quen ngủ muộn, thức khuya sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh do giảm sức đề kháng.
Ngủ không ngon giấc cũng khiến cơ thể mệt mỏi, stress tăng lên.

Suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng kéo dài dẫn đến thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết như vitamin, khoáng chất làm suy yếu hệ miễn dịch.
Trẻ suy dinh dưỡng thường có tình trạng thiếu máu, dễ mệt mỏi, chậm lành vết thương.
Suy dinh dưỡng cũng làm giảm khả năng hấp thu, chuyển hóa dinh dưỡng, dễ bị thiếu hụt vitamin, khoáng chất.

Căng thẳng

Căng thẳng kéo dài làm rối loạn nội tiết, tăng tiết cortisol gây suy giảm miễn dịch.
Căng thẳng cũng làm tăng tần suất cắn ngậm môi, má, lưỡi và tổn thương niêm mạc miệng.
Trẻ bị căng thẳng mạn tính dễ có thói quen xấu như ngậm móng tay, đồ vật gây tổn thương miệng.

Dấu hiệu nhận biết bệnh lý viêm loét niêm mạc miệng ở trẻ

Viêm loét niêm mạc miệng là tình trạng khá phổ biến ở trẻ em, gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sinh hoạt của trẻ. Để nhận biết bệnh sớm, phụ huynh cần nắm được các dấu hiệu điển hình của viêm loét niêm mạc miệng.

Về vết loét

Vết loét thường xuất hiện trên bề mặt lưỡi, má trong, môi, nướu, vòm miệng hoặc các vị trí khác trong khoang miệng.
Kích thước vết loét khá đa dạng, có thể rất nhỏ chỉ vài mm hoặc lớn hơn vài cm. Kích thước phụ thuộc vào nguyên nhân, thời gian viêm nhiễm.
Hình dạng vết loét cũng khác nhau, có thể tròn, oval, kéo dài không đều… Màu sắc phụ thuộc vào giai đoạn viêm nhiễm.
Ban đầu vết loét thường có màu đỏ do viêm, sau đó trở nên lõm sâu hơn, có thể có mủ vàng hoặc xám khi hoại tử.
Vị trí vết loét có thể rải rác khắp khoang miệng hoặc tập trung tại một vùng tùy thuộc nguyên nhân.

Dấu hiệu nhận biết viêm loét miệng ở trẻ nhỏ

Các dấu hiệu đau, khó chịu vùng miệng

Trẻ thường quấy khóc, khóc lóc nhiều và biểu hiện sợ hãi khi ăn uống.
Khi ăn các thức ăn đặc, cứng, gia vị cay nóng, trẻ có biểu hiện nhăn mặt, khó chịu, đau đớn. Một số trẻ sợ ăn, né tránh thức ăn.
Trẻ có cảm giác đau rát, nhức nhối vùng miệng kéo dài, nhất là khi nuốt. Đau tăng khi nói nhiều hoặc cử động miệng.
Trẻ thường hay đưa tay lên miệng, khó chịu khi nói chuyện và sinh hoạt bình thường.

Các dấu hiệu viêm nhiễm

Chảy máu chân răng khi đánh răng hoặc tự nhiên do nướu bị viêm.
Nướu sưng đỏ, phù nề. Có thể xuất huyết tại vùng nướu.
Hơi thở của trẻ có mùi hôi đặc trưng của viêm nhiễm.
Các hạch bạch huyết dưới hàm, quanh cổ phì đại do cơ thể phản ứng với tình trạng viêm nhiễm.
Khô miệng, ít tiết nước bọt hơn bình thường.

Các dấu hiệu toàn thân

Một số trẻ sốt nhẹ, khoảng 37,5 – 38 độ C do cơ thể phản ứng với viêm nhiễm.
Chán ăn, biếng ăn, giảm cân do cơ thể mệt mỏi, khó chịu.
Trẻ thường hay quấy khóc, khó chịu, mệt mỏi hơn bình thường.
Giấc ngủ bị ảnh hưởng, một số trẻ ngủ không sâu giấc.

Như vậy, khi thấy con có những biểu hiện bất thường như trên, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay để được bác sĩ thăm khám và xác định chính xác nguyên nhân. Từ đó có phương án điều trị phù hợp, tránh bệnh kéo dài hoặc gây ra các biến chứng nguy hiểm. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh viêm loét miệng là vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của trẻ.

Phương pháp điều trị viêm loét niêm mạc miệng

Để điều trị viêm loét niêm mạc miệng hiệu quả, các bác sĩ thường kết hợp các phương pháp sau:

Sử dụng thuốc kháng sinh, kháng virus, kháng nấm tùy thuộc nguyên nhân gây bệnh. Các loại thuốc thường dùng như Amoxicillin, Erythromycin, Aciclovir, Fluconazole… Thuốc có thể dạng uống hoặc bôi tại chỗ giúp tiêu diệt các tác nhân gây viêm loét.
Thuốc giảm đau, kháng viêm như Paracetamol, Ibuprofen giúp làm dịu triệu chứng đau rát cho trẻ. Các loại thuốc corticoid dạng xịt, bôi tại chỗ cũng có tác dụng chống viêm hiệu quả.
Sử dụng các chế phẩm nước súc miệng chứa các tinh dầu thảo mộc như tinh dầu tràm, bạc hà, lá trầu không… giúp kháng khuẩn, làm dịu vết loét.
Điều trị triệt để các bệnh nền như dị ứng, thiếu máu, rối loạn tiêu hóa nếu đó là nguyên nhân gây viêm loét miệng.
Chườm đá hoặc đắp khăn lạnh lên vùng miệng đau giúp giảm viêm, cảm giác đau rát.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, loại bỏ các mảng bám và vi khuẩn gây hại.
Cho trẻ ăn đủ chất, lựa chọn thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa. Bổ sung đủ nước và vitamin C tự nhiên.
Theo dõi sát sao diễn biến bệnh của trẻ, tái khám nếu cần thiết.

Chế độ ăn uống khoa học giúp điều trị viêm loát niêm mạc miệng ở trẻ nhỏ

Như vậy, để điều trị viêm loét niêm mạc miệng ở trẻ đạt hiệu quả, cần áp dụng đồng thời nhiều biện pháp khác nhau. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân và tình trạng bệnh cụ thể mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Điều trị bằng thuốc để khống chế vi khuẩn, virus và triệu chứng là chính. Song song đó, áp dụng các biện pháp vệ sinh răng miệng, chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng rất cần thiết để hỗ trợ điều trị.

Phụ huynh cần tuân thủ đúng theo phác đồ và hướng dẫn của bác sĩ. Không nên tự ý mua thuốc điều trị hay áp dụng các phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng. Điều trị kịp thời, đúng cách sẽ giúp viêm loét miệng ở trẻ được chữa khỏi nhanh chóng, tránh gây biến chứng nguy hiểm.

Cách phòng ngừa viêm loét niêm mạc miệng ở trẻ em

Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng viêm loét niêm mạc miệng ở trẻ em, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau:

Chế độ dinh dưỡng hợp lý, đa dạng các nhóm thực phẩm giúp nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Bổ sung đủ vitamin A, C, D, các khoáng chất và vi chất.
Cho trẻ ăn đúng giờ, tránh ăn vặt quá nhiều. Không cho trẻ ăn quá no hoặc quá đói để tránh tổn thương niêm mạc miệng.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ sau khi ăn và trước khi đi ngủ. Sử dụng chỉ nha khoa, nước súc miệng thích hợp cho trẻ.
Tránh cho trẻ dùng các đồ ăn, thức uống quá nóng, lạnh hay gia vị cay nóng. Các thực phẩm cứng, khô cũng dễ gây tổn thương niêm mạc miệng.
Không để trẻ ngậm môi, lưỡi hoặc các vật sắc nhọn trong thời gian dài. Giữ ấm cổ, hạn chế uống đồ lạnh.
Giữ gìn vệ sinh chung, tránh tiếp xúc gần với người bệnh để phòng lây nhiễm. Rửa tay thường xuyên cho trẻ.
Điều trị triệt để các bệnh nền như dị ứng, thiếu máu, rối loạn tiêu hóa…
Tạo môi trường thuận lợi, tránh stress để nâng cao sức đề kháng cho trẻ.

Như vậy, với các biện pháp phù hợp, phụ huynh có thể phòng ngừa hiệu quả tình trạng viêm loét niêm mạc miệng ở trẻ.

Cách chăm sóc trẻ bị viêm loét miệng

Khi trẻ bị viêm loét miệng, cha mẹ cần có cách chăm sóc đúng cách để giúp trẻ hồi phục nhanh chóng:

Cho trẻ uống đủ nước, nước ép hoa quả tự nhiên giàu vitamin C để cơ thể khỏe mạnh hơn. Chia nhỏ bữa ăn, cho ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày với lượng vừa phải, thức ăn mềm dễ nuốt.
Súc miệng cho trẻ thường xuyên bằng nước muối sinh lý pha loãng hoặc dung dịch súc miệng có tinh dầu bạc hà, tràm để làm sạch vết thương.
Khi đánh răng đúng cách, nên dùng bàn chải mềm, đánh nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh vào vùng bị viêm loét.
Vệ sinh răng miệng sau khi ăn và trước khi đi ngủ để giữ vùng miệng luôn sạch sẽ.
Đắp khăn lạnh hoặc chườm đá lên vùng miệng đau để giảm viêm và cảm giác khó chịu.
Cho trẻ dùng đủ liều thuốc theo đơn của bác sĩ, không nên tự ý mua thuốc điều trị.
Tránh cho trẻ dùng đồ ăn quá cay, nóng, chua hoặc cứng, khó nhai khi đang bị viêm loét miệng.
Giữ vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh ô nhiễm và lây nhiễm chéo.

Như vậy, với việc chăm sóc đúng cách, bệnh viêm loét miệng ở trẻ sẽ được cải thiện và khỏi hẳn nhanh chóng.

Chế độ ăn uống cho trẻ bị viêm loét miệng

Khi trẻ bị viêm loét miệng, việc lựa chọn khẩu phần ăn phù hợp là vô cùng quan trọng, giúp quá trình lành bệnh được nhanh chóng và hiệu quả hơn. Cụ thể:

Các bữa ăn nên chia nhỏ lẻ thành 5-6 bữa/ngày, lượng vừa đủ để không gây kích ứng vùng miệng đang bị viêm loét. Không nên cho trẻ ăn quá no hoặc quá đói.
Chọn các thức ăn mềm, độ đặc vừa phải, dễ nuốt như cháo loãng, súp, bột ngũ cốc nấu chín, trái cây xay nhuyễn. Hạn chế thức ăn cứng, giòn, dai như thịt khô, cá khô, thức ăn chiên rán…
Tránh cho trẻ dùng các gia vị cay nóng như ớt, tiêu; đồ ăn mặn, chua. Các thức uống có gas, cafein cũng không nên sử dụng trong giai đoạn này.
Bổ sung nhiều hoa quả tươi chứa vitamin C dồi dào như cam, quýt, chanh, bưởi, kiwi, ổi, đu đủ…để tăng cường miễn dịch và hỗ trợ làm lành vết thương.
Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể qua nước lọc, súp lơ, sinh tố hoa quả. Không nên uống nước có ga, nước ngọt.
Cho trẻ ăn nhiều loại rau xanh, các loại đậu, các loại hạt…để bổ sung vitamin, khoáng chất.

Chế độ ăn uống cho trẻ bị viêm loét miệng

Như vậy, với chế độ dinh dưỡng phù hợp, sẽ giúp quá trình lành bệnh ở trẻ được nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Viêm loét miệng ở trẻ em là tình trạng thường gặp ở trẻ em, gây ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt và sức khỏe. Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả, phụ huynh cần chú ý đến vệ sinh răng miệng, lựa chọn chế độ ăn phù hợp và tuân thủ điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Nha khoa Emedic luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ phụ huynh chăm sóc trẻ mắc bệnh, giúp viêm loét miệng được điều trị triệt để.

Xem thêm: