Sưng vòm miệng trên là bệnh gì? Có nguy hiểm không?
Sưng vòm miệng trên là tình trạng khá phổ biến, gây khó chịu và đau đớn khi ăn nói. Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như viêm nhiễm, chấn thương, dị ứng. Mặc dù hiếm khi nguy hiểm nhưng bệnh nhân vẫn cần đi khám để được điều trị đúng cách. Bên cạnh đó, mọi người nên chú ý vệ sinh răng miệng, không dùng chung đồ cá nhân và tiêm phòng đầy đủ để phòng ngừa bệnh. Nếu tình trạng kéo dài hoặc có biểu hiện bất thường cần đến bệnh viện khám ngay.
Sưng vòm miệng trên là bệnh gì?
Sưng vòm miệng trên là tình trạng vòm miệng phía trên bị sưng nướu răng, đỏ hơn bình thường và gây cảm giác khó chịu, đau nhức khi nói chuyện hoặc khi ăn uống. Đây là một tình trạng khá phổ biến, thường gặp ở nhiều người.
Cụ thể, vòm miệng là phần nằm phía sau răng hàm trên, bao gồm các cơ và mô mềm bao quanh hốc miệng. Vòm miệng có tác dụng như một “nắp” che phủ phía trên khoang miệng.
Khi bị sưng, vòm miệng trở nên dày hơn bình thường, có thể sưng đỏ, phù nề hoặc thậm chí là bị viêm loét. Tình trạng này gây cảm giác đau đớn, khó chịu đặc biệt là khi nói chuyện, mở miệng ra để ăn uống. Nguyên nhân dẫn đến sưng vòm miệng trên có thể do nhiều yếu tố khác nhau, thường là do viêm nhiễm cấp tính hoặc mạn tính.
Nguyên nhân sưng vòm miệng trên, vòm miệng cứng bị sưng
Sưng vòm miệng trên là tình trạng khá phổ biến, gây ra nhiều khó chịu và đau đớn cho người bệnh. Muốn điều trị triệt để, việc xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh là vô cùng quan trọng.
Có khá nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng sưng vòm miệng trên. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp nhất:
Viêm họng
- Viêm họng do virus: Các loại virus gây cảm lạnh thông thường như rhinovirus, adenovirus, coronavirus… có thể gây viêm họng và lan lên vòm miệng gây sưng.
- Viêm họng do vi khuẩn: Vi khuẩn Streptococcus pyogenes là tác nhân phổ biến gây viêm amidan, viêm họng, sau đó có thể lan lên vòm miệng.
- Viêm họng do nấm Candida: Nấm Candida sống bình thường trong miệng nhưng khi sức đề kháng giảm có thể gây viêm họng và lan lên vòm miệng.
Sỏi amidan
- Sỏi amidan thường gây tắc nghẽn lỗ amidan, làm amidan sưng lên. Khi đó, sự viêm nhiễm có thể dễ dàng lan lên vòm miệng phía trên.
- Các loại sỏi amidan phổ biến gồm sỏi phốt phát canxi, sỏi oxalat canxi, sỏi protein mucoid.
Viêm xoang mũi
- Viêm xoang mũi do virus, vi khuẩn, dị ứng có thể làm tắc đường dẫn lưu thông giữa xoang và mũi.
- Khi đó, viêm nhiễm có thể lan tỏa lên vòm miệng phía trên gây sưng.
Chấn thương
- Chấn thương do tai nạn, va đập mạnh vào mặt, miệng.
- Chấn thương khi đánh răng quá mạnh, dùng dụng cụ đánh răng không đúng cách.
- Vết thương hở có thể là cửa ngõ cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm nhiễm vòm miệng.
Nhiễm trùng
- Nhiễm trùng do vi khuẩn khuẩn Streptococci, Staphylococci, liên cầu khuẩn.
- Nhiễm trùng do virus: Herpes simplex, Coxsackie, HIV.
- Nấm Candida: thường xảy ra ở người hệ miễn dịch kém.
Như vậy, có thể thấy sưng vòm miệng trên thường do các bệnh lý về đường hô hấp trên như viêm xoang, viêm amidan, viêm họng hoặc do tổn thương, nhiễm trùng. Một số nguyên nhân khác như dị ứng, khô miệng cũng có thể góp phần gây ra tình trạng này.
Do đó, để điều trị triệt để, bệnh nhân cần phải được thăm khám và xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp để loại bỏ triệt để căn nguyên, giúp vòm miệng sớm hồi phục.
Sưng vòm miệng trên có nguy hiểm không
Theo các bác sĩ, trong hầu hết trường hợp, sưng vòm miệng trên không quá nguy hiểm tới tính mạng nhưng gây ra rất nhiều khó chịu và đau đớn khi nói chuyện hay ăn uống. Tuy nhiên, một số trường hợp cần được lưu ý:
- Nếu vòm miệng sưng quá to, có thể gây khó thở, khó nuốt, thậm chí là nguy cơ nghẹt thở. Lúc này cần đưa người bệnh đi cấp cứu ngay lập tức.
- Nếu kèm theo sốt cao trên 38 độ C kéo dài 2-3 ngày, đau nhức nhiều, rất có thể đã xảy ra nhiễm trùng nặng. Cần điều trị kháng sinh kịp thời.
- Trường hợp sưng vòm miệng kéo dài hơn 2 tuần mà không thuyên giảm, cần loại trừ khả năng ung thư vòm họng. Bệnh nhân cần đi nội soi và sinh thiết.
- Nếu tình trạng sưng lan rộng xuống phần cổ họng, có thể gây khó thở, thậm chí tắc nghẽn đường thở. Lúc này cần can thiệp y tế khẩn cấp.
Như vậy, nếu sưng vòm miệng kèm theo các biểu hiện bất thường, người bệnh cần đến khám tại cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Những triệu chứng sưng vòm miệng trên
Khi vòm miệng bị sưng, người bệnh thường gặp phải các triệu chứng sau:
- Vòm miệng sưng phù nề, đỏ hơn bình thường, có thể xuất hiện hiện tượng chảy mủ hoặc xuất huyết nhẹ. Vùng vòm miệng trở nên dày và cứng hơn, khiến bệnh nhân cảm nhận rõ sự khác biệt.
- Cảm giác đau nhức, rát bỏng vùng vòm miệng, đặc biệt khi nuốt. Cơn đau có thể từng cơn hoặc đau âm ỉ kéo dài cả ngày. Mức độ đau đớn có thể từ nhẹ cho đến rất dữ dội, khiến người bệnh rất khó chịu.
- Rất khó khăn khi phải mở miệng ra để nói chuyện, ăn uống. Miệng bị hạn chế mở rộng, chỉ có thể mở được một góc nhỏ.
- Đau tai dữ dội, ù tai, chóng mặt nếu amidan cũng bị sưng cùng lúc. Đây là biểu hiện của tai mũi họng khi bị viêm nhiễm.
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao trên 38 độ C, kéo dài 2-3 ngày khi có kèm theo nhiễm trùng. Cơ thể mệt mỏi, ớn lạnh.
- Cảm giác nghẹn, khó thở, thở khò khè, ngáy khi ngủ do vòm miệng sưng nặng gây tắc nghẽn đường thở.
- Cổ họng đau, người bệnh bị khàn giọng, khó phát âm rõ ràng.
- Giảm cân, chán ăn do đau rát khi nuốt khiến ăn uống kém đi.
- Các hạch bạch huyết quanh vùng cổ, hàm sưng to lên, đau nhức.
Như vậy, khi thấy các dấu hiệu bất thường trên, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh để tình trạng diễn biến nặng hơn.
Làm thế nào để giảm đau vòm miệng
Khi vòm miệng bị sưng đau, có một số cách giúp giảm bớt cơn đau mà bạn có thể thử tại nhà:
- Súc miệng bằng nước muối ấm pha loãng để làm sạch và giảm viêm vùng vòm miệng. Nên súc miệng nhẹ nhàng, không được chà xát mạnh.
- Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày để giữ cho niêm mạc miệng luôn được ẩm, không bị khô cứng.
- Xông hơi bằng nước ấm giúp thư giãn cơ vòm miệng, giảm căng thẳng và đau nhức.
- Dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen để hạ sốt và giảm đau.
- Đắp khăn nhúng nước ấm hoặc túi chườm đá lên vùng vòm miệng sưng để giảm tình trạng viêm, sưng.
- Tránh ăn thức ăn quá cứng, nóng, lạnh, gia vị cay nồng kích ứng vòm miệng.
- Tạm ngưng hút thuốc lá, uống rượu bia trong thời gian điều trị.
- Ngậm viên đá lạnh hoặc nước đá để giảm cơn đau rát vòm miệng.
Nếu tình trạng vẫn không thuyên giảm sau 3 ngày, bạn nên đến bệnh viện khám để được điều trị triệt để.
Cách triều trị sung vòm miệng trên
Cách điều trị sưng vòm miệng trên phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng này. Một số phương pháp điều trị thường được áp dụng bao gồm:
- Sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị nếu sưng vòm miệng do viêm nhiễm, nhiễm trùng. Các kháng sinh thường dùng là amoxicillin, cephalexin, azithromycin.
- Dùng thuốc kháng histamin, corticoid để điều trị nếu do dị ứng gây ra sưng vòm miệng.
- Sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau như paracetamol, ibuprofen để giảm các triệu chứng sốt, đau nhức.
- Bôi thuốc mỡ corticoid hoặc các loại kem chống viêm lên vùng vòm miệng sưng để làm giảm tình trạng viêm.
- Rửa amidan, lấy bỏ các sỏi amidan nếu sỏi amidan gây tắc nghẽn và sưng vòm miệng.
- Sử dụng thuốc xịt mũi nếu sưng vòm miệng do tác động từ viêm xoang mũi.
- Điều trị nha khoa nếu sưng do nguyên nhân từ răng miệng.
Bệnh nhân cần tuân thủ điều trị đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ. Nếu tình trạng vẫn chưa đỡ sau 10 ngày, cần tái khám để kiểm tra lại.
Phòng ngừa đau vòm miệng
Đau vòm miệng là tình trạng rất khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh. Do đó, phòng ngừa đau vòm miệng rất quan trọng. Dưới đây là một số cách giúp phòng tránh hiệu quả tình trạng này:
Để phòng ngừa đau vòm miệng, điều quan trọng nhất là duy trì vệ sinh răng miệng tốt. Cần đánh răng đúng cách 2 lần/ngày, sử dụng chỉ nha khoa để lấy sạch mảng bám thức ăn. Ngoài ra, đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm các bệnh lý răng miệng.
Chế độ dinh dưỡng cũng rất quan trọng. Cần uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày để giữ ẩm niêm mạc miệng. Hạn chế các thực phẩm quá cay, nóng, khô, chua, ngọt dễ gây kích ứng vòm miệng.
Lối sống lành mạnh cũng giúp phòng ngừa đau vòm miệng rất tốt. Cần bỏ hút thuốc, hạn chế rượu bia, tránh căng thẳng thể chất và tinh thần. Chỉ sử dụng thuốc theo đơn, không lạm dụng kháng sinh.
Ngoài ra, tiêm phòng đầy đủ các bệnh truyền nhiễm, điều trị triệt để các bệnh về đường hô hấp, tai mũi họng. Không nên dùng chung đồ cá nhân với người bệnh. Rửa tay thường xuyên cũng là biện pháp đơn giản mà hiệu quả.
Như vậy, áp dụng đồng bộ các biện pháp trên sẽ giúp phòng tránh hiệu quả tình trạng đau vòm miệng, giúp nâng cao sức khỏe răng miệng lâu dài.
Khi nào đến gặp bác sĩ?
Khi bị sưng vòm miệng, một số dấu hiệu cảnh báo cần đến gặp bác sĩ ngay gồm:
- Sưng vòm miệng quá to, gây khó thở và khó khăn khi nuốt. Đây là dấu hiệu nghẹt thở cấp tính cần xử trí khẩn cấp.
- Sốt cao trên 38 độ C kéo dài 2-3 ngày, không hạ sốt bằng thuốc. Có thể do nhiễm trùng nặng.
- Xuất hiện dịch mủ, máu khi súc miệng. Đây là dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng.
- Khớp hàm bị cứng, không thể mở miệng ra được. Có thể do áp-xe quanh khớp hàm.
- Đau vòm miệng dữ dội, liên tục không đỡ ngay cả khi dùng thuốc giảm đau.
- Sưng lan rộng ra mặt, cổ, kèm sốt cao có thể là biểu hiện viêm cầu thận.
- Xuất hiện các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, khó thở, thở gấp.
- Các hạch bạch huyết ở cổ, hàm sưng to và đau nhức kéo dài.
- Đã điều trị 10 ngày mà tình trạng vẫn không đỡ.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên, bạn cần đến bệnh viện thăm khám ngay để tránh biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Kết luận
Sưng vòm miệng trên là tình trạng khá phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân gây nên. Mặc dù hầu hết các trường hợp đều lành tính, nhưng nếu không được điều trị đúng cách sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Để điều trị hiệu quả, người bệnh cần đến khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, xác định chính xác nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp. Một số biện pháp tại nhà chỉ mang tính chất hỗ trợ, không thể thay thế điều trị y tế.
Ngoài ra, mọi người cũng cần chú trọng vệ sinh răng miệng, ăn uống khoa học, tránh căng thẳng và tiêm chủng đầy đủ. Khi có dấu hiệu bất thường, cần đến khám tại các cơ sở uy tín như Nha khoa Emedic Dental để được thăm khám và xử trí kịp thời.
Xem thêm: